Viva Zapatero! (2005)

Regie: Sabina Guzzanti | 80 minuten | documentaire | Met: Rory Bremner, Enzo Biagi, Dario Fo, Bruno Gaccio, Beppe Grillo, Sabina Guzzanti, Silvio Berlusconi, Daniele Luttazzi, Neri Marcoré, David Riondino, Michele Santoro, Marco Travaglio, Roberto Herlitzka, Karl Zero

Silvio Berlusconi oefent een totale mediadictatuur uit in Italië. De machtigste kranten en tv-zenders zijn direct of indirect (via vriendjes of familie) in zijn handen. Alle inhoudelijke kritiek op zijn regime wordt weg gecensureerd. Scherpe journalistieke programmas moeten plaats maken voor kookprogrammas of luchtige shows waarin overigens Berlusconi zelfs vaak acte de présence geeft.

Sabina Guzzanti maakte een satirisch programma genaamd RaiOt (spreek uit riot) dat na één aflevering van de zender werd gehaald. Als reden werd aangegeven dat haar programma geen satire is maar beledigende politieke smaad. Er volgde een rechtzaak waarin Guzzanti weliswaar in het gelijk werd gesteld maar waardoor ze haar programma niet terugkreeg. Maar daar liet Guzzanti het niet bij zitten en ze besloot op eigen kracht deze bij vlagen scherpe documentaire te maken.

Allereerst stelt ze de vraag of satire zonder politieke laster überhaupt denkbaar is. Met deze vraag belandt ze bij diverse Europese satirische programma’s waaronder Kopspijkers waarin Koningin Beatrix en premier Balkenende het moeten ontgelden. In Engeland wordt het koningshuis bijna traditiegetrouw al decennia op de hak genomen, denk daarbij bijvoorbeeld aan Spitting Image.

Maar ook Nederland heeft wat dat betreft al een traditie hoog te houden. Dankzij Wim T. Schippers kon Nederland in de jaren zeventig koningin Juliana op tv spruitjes zien schillen. Het leverde kamervragen op en de VPRO verloor wat leden. In ‘Viva Zapatero!’ gaat Sabina Guzzanti de straat op om parlementariërs en rechtslieden te confronteren met lastige vragen. Het vluchtgedrag dat wordt vertoond is zowel veelzeggend als hilarisch.

Italië staat op de ranglijst wat betreft de vrijheid van het woord (dat wordt gemeten aan de hand van de kracht van de oppositie in het parlement) nog onder een aantal Afrikaanse landen. Het succes van de film geeft aan dat vele Italianen die situatie meer dan beu zijn. Op het filmfestival in Venetië werd ‘Viva Zapatero!’ dan ook met een twintig minuten durende staande ovatie onthaald.

Jeroen Poldermans

Waardering: 4

Bioscooprelease: 6 april 2006