Vox Populi (2008)

Regie: Eddy Terstall | 118 minuten | komedie | Acteurs: Tom Jansen, Johnny de Mol, Esmarel Gasman, Tara Elders, Bata Miodrag Milojevic, Femke Lakerveld, Ton Kas, Marion van Thijn, Beppie Melissen, Hilde Van Mieghem, Hakim Traidia, Dragan Bakema, Marie Vinck, Dirk Zeelenberg, Eva Duijvestein, Marcel Musters, Matthijs van Nieuwkerk, Turan Furat, Fouad Mourigh, Jeroen Pauw, Natasja Loturco, Charlie Dagelet, Dieuwertje Blok, Freek de Jonge, Yoeri Albrecht, Paul Witteman, Frederique Spigt, Marlies Bark, Mei Li Vos, Tes Op den Dries, Max Pam, Farhane El Hamchaoui, Cees Grimbergen, Felix Rottenberg

‘Vox Populi’ is het derde deel van Eddy Terstalls drieluik over het Nederland van het begin van de eenentwintigste eeuw. In de eerste twee delen, het sterke ‘Simon’ en het melige ‘Sextet’, werd de lof gezongen van verworvenheden als euthanasie en seksuele vrijheid. In ‘Vox Populi’ ligt de nadruk op potentiële bedreigingen van die verworvenheden, in de vorm van zwalkende politici en fundamentalistische moslims. Dat had idealiter een scherpe en grappige satire opgeleverd, maar dat is ‘Vox Populi’ niet geworden.

Amusant zijn de echo’s van Terstalls eigen politieke escapades, die hier luid en duidelijk klinken. Maar voor een scherpe politieke satire is een scherpe tekening van het politieke bedrijf nodig, en dat is hier niet het geval. Politicus Jos Fransen beantwoordt in alle opzichten aan het volkse cliché van de opportunistische zakkenvuller. Hij viert vakantie op kosten van de belastingbetaler, hij snuift, bespringt zijn stagiaires en heeft nauwelijks belangstelling voor zijn gezin. Zijn politieke manoeuvres zijn al even voorspelbaar als zijn karakter en daarom nooit echt geestig.

Tegenover de clichématige politicus staat het cliché van de goedhartige bewoner van de Amsterdamse Jordaan. Die treffen we in de persoon van pater familias Nico. Nico zegt de dingen die een politicus beter niet kan zeggen (totdat de politicus begrijpt dat politieke incorrectheid stemmen oplevert en hij een draai van 180 graden maakt). In de optiek van deze Jordaanse familieman zijn vooral moslims verantwoordelijk voor een boel ellende, in het bijzonder degenen die weigeren zich te conformeren aan het Nederlandse idee van vrijheid. Nico’s eigen idee van vrijheid is enigszins warrig. Topless zonnen moet overal kunnen, maar als een man in traditionele Arabische kledij langsloopt, krijgt hij de wind van voren. Wie te dicht bij Nico’s territorium komt, verjaagt hij met een geweer en als hij te maken krijgt met ambtelijke tegenwerking sleurt hij de dienstdoende ambtenaar uit zijn ambtenarenhok.

Uiteraard kun je een fictief personage zijn inconsequentie niet kwalijk nemen, maar dan verwacht je wel een doorschemerende visie van de scenarist/regisseur. Die ontbreekt hier. In het begin vermoed je nog dat de sympathie van Terstall bij Nico en zijn clan ligt, al missen hun ideeën iedere nuance. Maar naarmate de film vordert, krijg je steeds sterker het idee dat Terstall het zelf ook niet meer weet. Als dan op het eind van de film, na een ongeloofwaardige plotwending, een statement uit de lucht komt vallen waarin al het voorafgaande op zijn kop wordt gezet, ben je als kijker het spoor voorgoed bijster.

Maakt dat ‘Vox Populi’ een baggerfilm? Welnee. De film is prima uit te zitten dankzij een paar hilarische scènes en de vele vlotte dialogen. Ook bewijst Terstall opnieuw zijn talent om functioneel bloot en niet-functionele seks smaakvol en ongedwongen neer te zetten. Bovendien zorgt het jonge stel Sjef en Zoë (de prima acterende Johnny De Mol en Tara Elders) voor wat nuance en menselijkheid. Neemt niet weg dat ‘Vox Populi’ een verwarrende indruk achterlaat. Dat zou je een perfecte weergave van de tijdsgeest kunnen noemen. Wij doen dat toch maar niet.

Henny Wouters

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 23 oktober 2008