Washington Square (1997)

Regie: Agnieszka Holland | 115 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Jennifer Jason Leigh, Albert Finney, Maggie Smith, Ben Chaplin, Judith Ivey, Arthur Laupus, Jennifer Garner, Robert Stanton, Betsy Brantley, Nancy Daly, Sara Ruzicka, Rachel Layne Sacrey, Rachel Osborne, Scott Jaeck, Peter Maloney, Lauren Hulsey, Sara Constance Marshall, Marissa Anna Muro, Loretto McNally, Eva Jean Berg, David Hildebrand, James J. Waltz, Peter Klaus, Jack Lilley, Janet Paparazzo, Emily Allyn Barth, Brandi Burkhardt, Mike Campbell, Katie Whicker

‘The Portrait of a Lady’, ‘The Turn of the Screw’, ‘The Ambassadors’, ‘The Wings of the Dove’. Stuk voor stuk zijn het bekende verhalen van de Amerikaanse romanschrijver Henry James (1843-1916), die beschouwd wordt als een van de sleutelfiguren uit het realisme in de literatuur. Al liet hij zich ook door andere genres, waaronder het reisverhaal, het spookverhaal en de detective beïnvloeden. Zijn boeken staan ook bekend om hun maatschappijkritiek. In ‘Washington Square’, een boek dat hij schreef in 1881, schetst hij het portret van een jonge, onzekere en beïnvloedbare vrouw die door schade en schande wijs wordt. William Wyler verfilmde het verhaal in 1949 al eens onder de titel ‘The Heiress’, met Olivia De Havilland, Montgomery Clift en Ralph Richardson in de hoofdrollen. Agniekszka Holland doet dat nog eens dunnetjes over met haar verfilming, ‘Washington Square’, uit 1997. Haar versie volgt het boek van James op de voet, maar geeft er een subtiele feministische draai aan.

Het verhaal speelt zich af in New York, in de tweede helft van de negentiende eeuw. Catherine Sloper (Jennifer Jason Leigh) is een kleurloze, verlegen en onzekere vrouw die er alles aan doet om haar vader, de welgestelde dokter Austin Sloper (Albert Finney) tevreden te stellen. Die heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij het haar kwalijk neemt dat zijn vrouw stierf toen ze haar op de wereld zette en dat hij teleurgesteld is in wat er van haar terecht is gekomen. Op het verlovingsfeest van een vriendin (Jennifer Garner) ontmoet Catherine de knappe Morris Townsend (Ben Chaplin), die direct werk van haar maakt. Catherine, die al die aandacht niet gewend is, wordt halsoverkop verliefd op Morris, tot afgrijzen van haar vader die denkt dat hij alleen maar op haar geld uit is. Hij kan het zich namelijk niet voorstellen dat iemand zijn dochter als charmant en aantrekkelijk ziet. Om Catherine op andere gedachten te brengen, neemt hij haar mee op een reis door Europa. Morris belooft op haar te zullen wachten, ook als Austin de reis verlengt van drie weken naar twaalf maanden. Austin dreigt zijn dochter te onterven als ze haar verloving niet afbreekt. Catherine wil er niet aan, maar ontdekt dat Morris toch niet de droomman is die ze dacht dat hij zou zijn.

Wie smult van kostuumdrama’s, kan met ‘Washington Square’ goed uit de voeten. De aankleding van de film is prachtig en settings, decors en kleding zijn tot in de puntjes verzorgd. Het verhaal van Henry James staat ook nog altijd als een huis. De jonge vrouw die pijnlijke maar waardevolle levenslessen leert, spreekt namelijk nog altijd tot de verbeelding. Het probleem waar ‘Washington Square’ mee te kampen heeft, is de eerdere verfilming uit 1949, die nauwelijks te overtreffen valt. Het is lastig Hollands versie te beoordelen, zonder parallellen te trekken met Wylers uitvoering van hetzelfde verhaal. ‘Washington Square’ mist de psychologische impact die ‘The Heiress’ zo sterk maakte en buit ook de ironie van het verhaal niet voldoende uit. Daarvoor in de plaats krijgen we een feministische inslag, die pas tegen het einde van de film de kop opsteekt. Net iets te laat om echt indruk te maken. Wel sterk is het acteerwerk, met name van Albert Finney als de koppige, hooghartige Austin Sloper, die zijn dochter al jaren kleineert en veracht. Jennifer Jason Leigh, als Catherine, is te onzeker om er iets van te zeggen. Mooi om te zien is hoe ze naar het einde toe opbloeit tot een zelfbewuste jonge vrouw. Finney en Leigh hebben de ondankbare taak te moeten opboksen tegen Ralph Richardson en Olivia De Havilland (die een Oscar won voor haar rol), maar brengen het er zeker niet slecht vanaf.

Ook Ben Chaplin als charmeur Morris Townsend zet zijn beste beentje voor, maar hij mist de mystiek en intensiteit van Monty Clift. In een bijrol schittert Dame Maggie Smith. Zij speelt tante Lavinia, de hopeloos romantische zus van Austin, die de ontluikende liefde tussen Catherine en Morris probeert te stimuleren. Op het acteerwerk van de gehele crew valt weinig aan te merken en de film ziet er prachtig uit. Wie ‘The Heiress’ niet gezien heeft kan zich compleet verliezen in de weeïge romantiek van dit drama van Agniekszka Holland. Wie de vergelijking met William Wylers versie van het verhaal wél kan maken, zal voelen dat ‘Washington Square’ de brille en intensiteit mist die díe film tot een klassieker maakte. ‘Washington Square’ is een prima gemaakt romantisch drama, maar geen hoogvlieger.

Patricia Smagge