Waste Land (2010)

Regie: Lucy Walker | 99 minuten | documentaire | Met: Vik Muniz

Kunstenaar Vik Muniz is zelf opgegroeid in de sloppenwijken van Brazilië, maar nu hij zelf de meest succesvolle kunstenaar die uit Brazilië komt is, vindt hij het tijd om iets terug te geven aan de gemeenschap waarin hij opgegroeid is. In ‘Waste Land’ zien wij wat voor soort mensen er werken als ‘pickers’ op Jardim Gramacho, de grootste vuilnisbelt van de wereld en kunnen zij laten zien dat zij meer waard zijn dan het vuilnis waartussen zij dag in dag uit werken.

Het is tegenwoordig ontzettend hip: klimaatneutraal zijn en bewuster met het milieu omgaan. Hierdoor is recycling iets wat een steeds grotere rol gaat spelen in ons leven. In ‘Waste Land’ kunnen we zien hoe dit in praktijk gebracht wordt op de vuilnisbelten van Brazilië waar veel mensen hun brood verdienen door recyclebaar materiaal uit het vuilnis te vissen en dit door te verkopen aan fabrikanten. Alleen de armste mensen afkomstig uit de favelas (sloppenwijken) doen dit zware werk in een land dat nog sterk in klassen verdeeld is. Toch halen zij wel eer uit hun baan, omdat zij tenminste niet in de drugshandel of de prostitutie werken. Vik Muniz maakt portretten van de ‘pickers’ om er vervolgens grote kunstwerken van te maken van recyclebaar materiaal. De foto’s van deze kunstwerken worden verkocht. De opbrengst daarvan geeft hij aan Tião, de leider van de ‘pickers’, die het geld zal gebruiken om hun leven te verbeteren door bijvoorbeeld onderwijs.

‘Waste Land’ is een prachtige documentaire die bij de kijker niet anders dan groot respect zal opwekken voor de arbeiders van Jardim Gramacho. Het zijn vaak mensen die de meest verschrikkelijke dingen hebben meegemaakt. Desondanks hebben zij nooit opgegeven en hebben zij toch nog hoop op een beter leven. De sympathieke kunstenaar Muniz is duidelijk begaan met de mensen en weet misschien ook wel mede daardoor een prachtige fotoreportage te creëren. Op papier klinkt het misschien een beetje klef, maar dat is het geen moment. De documentaire maakt nergens gebruik van goedkoop sentiment en weet daardoor juist des te beter te raken. Echt een ontzettend mooie en inspirerende film.

Sylvia Bakker

Waardering: 4