Waterloo, The Last Battle (2014)
Regie: Hugues Lanneau | 80 minuten | documentaire, geschiedenis, oorlog, drama | Acteurs: Dorian Salkin, Franky Simon, Michel Schillaci
‘Waterloo, The Last Battle’, vertelt het beklijvende, dramatische en meeslepende verhaal van een van de meest tot de menselijke verbeelding sprekende veldslagen ooit. Uur voor uur en minuut voor minuut worden de wendingen en ontwikkelingen getoond die de gebeurtenissen in juni van 1815 bepaalden en uiteindelijk de ondergang van de legendarische Franse veldheer en keizer Napoleon Bonaparte inleidden.
Hoewel Waterloo op zich een bescheiden en vrij onbeduidende plaats in België (destijds nog de Zuidelijke Nederlanden) is, was het stadje in 1815 wel het toneel van een legendarische veldslag die de wereld van toen op slag veranderde. Nadat de legendarische Franse keizer, krijgsheer en veroveraar Napoleon Bonaparte in 1814 na een serie militaire nederlagen naar het eiland Elba was verbannen, zag hij na zijn ontsnapping in februari 1815 toch snel weer kans om een imposant leger op te bouwen. Dat had hij met name te danken aan zijn voormalige maarschalk Michel Ney, de aanvoerder van het Franse leger die er eigenlijk door koning Lodewijk XVIII op uit was gestuurd om Napoleon en zijn troepenmacht van circa achthonderd getrouwen tegen te houden. Ney liep echter met zijn complete leger over naar zijn voormalige commandant. In twee maanden tijd formeerde Napoleon een krijgsmacht van 200.000 man sterk en trok hij met 120.000 soldaten richting de Frans-Belgische grens. Het doel: het voormalige Franse keizerrijk in ere herstellen. Na een reeks veldslagen, veel wapengekletter en het verlies van talloze levens, moest Napoleon in Waterloo uiteindelijk buigen voor de door de hertog van Wellington en generaal Gerhard Leberecht von Blücher geleide coalitie van Britse, Nederlandse, Pruisische en Hannoverse troepen. De Slag bij Waterloo markeerde het einde van een reeks oorlogen die was begonnen met de door de Fransen gewonnen Slag bij Valmy in 1793 en betekende het einde van de status van Frankrijk als de sterkste mogendheid op Europese bodem.
Bijna tweehonderd jaar na dato komt de Slag bij Waterloo weer eventjes tot leven in de documentaire ‘Waterloo, The Last Battle’. De film is vooral een gedetailleerde reconstructie die de legendarische veldslag op twee niveaus toont. De film gaat zowel in op het schaakspel tussen de legerleiders Napoleon en Wellington als op de meer prozaïsche en gruwelijke ontberingen die de gewone soldaten moesten doorstaan. Omdat er in de vroege negentiende eeuw uiteraard nog geen film- of fotocamera’s waren, ontbreken archiefbeelden en wordt de slag vooral in beeld gebracht door acteurs en een legertje gekostumeerde figuranten. Wat minder levendig dan een historische documentaire over een wat moderner tijdvak die wordt ondersteund met archiefbeelden, maar aan de hand van citaten uit echte veldverslagen komt wel naar voren hoe de gewone soldaat al ploeterend in de modder de Slag bij Waterloo beleefde. De grotere lijnen en het strategische steekspel tussen de veldheren worden vooral verteld door de diverse historici die in ‘Waterloo, The Last Battle’ aan het woord komen.
Hoewel de documentaire voor insiders weinig nieuwe feiten of inzichten aan het licht brengt, is het wel een minutieus, interessant en ook voor niet-historici goed te volgen verslag van een roerige episode in de Europese politieke geschiedenis, een periode die uiteindelijk leidde tot de epische veldslag bij Waterloo en een nieuwe politieke machtsorde.
Frank Heinen
‘Waterloo, The Last Battle’ verschijnt donderdag 29 januari 2015 op DVD.