We Need to Talk about Kevin (2011)

Regie: Lynne Ramsay | 112 minuten | drama, thriller | Acteurs: Tilda Swinton, John C. Reilly, Ezra Miller, Siobhan Fallon, Ursula Parker, Ashley Gerasimovich, Leslie Lyles, Joseph Melendez, Kimberley Drummond, Lauren Fox, Jennifer Kim, James Chen, Jasper Newell, Suzette Gunn, Alex Manette

Hoe zou de moeder van Eric Harris zich voelen? Of die van Dylan Klebold? Of die van talloze andere tieners en jongvolwassenen die verantwoordelijk zijn voor massamoorden op scholen en in winkelcentra? Voelen ze zich schuldig, omdat ze denken dat ze gefaald hebben als moeder? Worstelen ze met hun gevoelens omdat ze zich afvragen of ze het bloedbad hadden kunnen voorkomen? Hadden ze het niet kunnen zien aankomen? Precies die vragen spoken door het hoofd van Eva Katchadourian (Tilda Swinton). Haar zoon Kevin was al vanaf zijn geboorte een lastig kind. Naarmate hij ouder werd, werd hij ook steeds onhandelbaarder, manipulatiever en onberekenbaarder. Op zijn zestiende vermoordde hij negen klasgenootjes in de gymzaal van zijn high school. De nabestaanden van de slachtoffers kotsen haar sindsdien uit; ze houden haar verantwoordelijk voor de daden van haar zoon. En zelf voelt ze dat eigenlijk precies zo.

‘We Need to Talk about Kevin’ (2011), gebaseerd op de gelijknamige roman van Lionel Shriver, toont de strijd die Eva voert met zowel haar eigen demonen, maar laat ook zien hoe ze probeert om te gaan met de toorn van de buitenwacht. Op papier is het een lastig te verfilmen roman, omdat het verhaal verteld wordt via brieven die Eva schrijft aan haar van haar vervreemde echtgenoot Franklin (in de film gespeeld door John C. Reilly). Regisseur Lynne Ramsay loste dit probleem op door veelvuldig gebruik te maken van flashbacks. Net als in het boek worden de gebeurtenissen niet altijd in chronologische volgorde verteld. Ramsay husselde de gebeurtenissen door elkaar en vertrouwt op de intelligentie van haar kijkers om zelf de puzzelstukjes op de juiste plaats te leggen. Ze laat hen bij Eva onder de huid kruipen en haar angsten, verdriet en spanningen meevoelen. Eva is een wandelend wrak, ook al probeert ze vol goede moed haar leven weer op te pakken. Al vanaf het moment dat ze wist dat ze moeder werd, is ze verscheurd door twijfels. Via de flashbacks leren we dat ze het met de onhandelbare Kevin ook niet bepaald getroffen heeft.

Het sterke aan ‘We Need to Talk about Kevin’ is de tweeslachtige manier waarop Eva zelf benaderd wordt. Want zelf gaat ze ook niet bepaald vrijuit. Er zijn genoeg voorbeelden die tonen dat ze veel moeite heeft met haar moederschap en niet altijd de juiste keuzes maakt. Tekenend is een scène waarin ze zo gestoord wordt van het gekrijs van baby Kevin dat ze met de wandelwagen naar een bouwplaats gaat. Ze luistert nog liever naar een ratelende drilboor dan dat ze nog een minuut langer Kevins gehuil moet aanhoren: de opluchting is van haar gezicht te lezen. Als hij ouder is en het bloed nog steeds onder haar nagels vandaan haalt, slaat ze hem in een opwelling een gebroken arm. Vervolgens voelt ze zich natuurlijk schuldig. Kevin speelt het spelletje slim mee. Hij overtreft zijn moeder op alle fronten. Het gaat zelfs zo ver dat Eva bang van hem wordt, al probeert ze hem dat niet te laten merken. De tiener Kevin wordt met veel overtuiging – en op een angstaanjagende manier – geportretteerd door Ezra Miller. De jonge acteur geeft veterane Swinton geweldig partij, maar ook Jasper Newell en Rock Duer, die Kevin op jongere leeftijd spelen, komen sterk voor de dag. Swinton blijft echter de onovertroffen ster van deze film. Aanvankelijk kost het haar weinig moeite om de sympathie van de kijker te winnen, maar zodra de familiegeschiedenis zich ontvouwt, begin je steeds meer aan haar goede bedoelingen en haar onschuld te twijfelen.

Ramsays film is geen licht verteerbare kost. Haar aanpak is moedig en kan op sommige kijkers wellicht wat pretentieus overkomen, bijvoorbeeld door de overdaad aan symboliek (let er bijvoorbeeld eens op hoe de kleur rood is de film verweven is – soms vol in beeld, soms juist zeer subtiel). ‘We Need to Talk about Kevin’ haalt zijn kracht niet alleen uit zijn complexiteit, maar zeker ook uit het verbluffende acteerwerk van Miller en vooral Swinton. Het moet raar lopen wil de rossige Schotse actrice voor deze rol geen Oscarnominatie krijgen. Haar lijden gaat door merg en been en je hebt met haar te doen, maar constant knaagt het gevoel dat ze zelf toch op zijn minst heeft bijgedragen aan de troosteloze situatie waarin ze nu verkeert. ‘We Need to Talk about Kevin’ is een film die onder je huid gaat zitten en een ongemakkelijk gevoel oproept. Fascinerend en verontrustend tegelijk.

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 1 december 2011
DVD- en blu-ray-release: 24 mei 2012
Speciale vertoning: Britain’s Brightest, De films van Andrea Arnold & Lynne Ramsay, Eye Film Instituut, 1 december 2023 — 3 januari 2024