Whatever Works (2009)

Regie: Woody Allen | 91 minuten | komedie | Acteurs: Larry David, Evan Rachel Wood, Patricia Clarkson, Ed Begley Jr, Henry Cavill, Conleth Hill, Michael McKean, Jessica Hecht, Olek Krupa, Christopher Evan Welch, Adam Brooks, Lyle Kanouse, Carolyn McCormick, John Gallagher Jr, Nicole Patrick

Rond 2005 verraste Woody Allen vriend en vijand door zijn geliefde New York te verlaten en neer te strijken in Europa. Na een paar matige komedies aan het begin van de 21e eeuw, leverde het Europese uitstapje twee sterke drama’s op (‘Match Point’ en ‘Vicky Christina Barcelona’), een redelijke thriller (‘Cassandra’s Dream’) en een bar slechte komedie (‘Scoop’). In plaats van zich na terugkomst in New York te richten op het serieuze werk, komt Allen opnieuw met een komedie. Gebaseerd op een script uit de jaren zeventig.

Zoals wel vaker in zijn komedies, speelt Allen zelf niet mee maar loopt er wel een neurotisch en filosoferend personage rond dat veel op hem lijkt. Toch onderscheidt deze Boris Yelnikoff (Seinfeldbrein Larry David) zich van vroegere Allen-incarnaties. Yelnikoff is veel harder, cynischer en zelfverzekerder dan de twijfelende en halfzachte personages van weleer. De monoloog waarmee Yelnikoff zich aan het begin tot de kijker richt is veelzeggend. Een tirade over de domheid van de mens en de zinloosheid van het bestaan. En wij, het publiek, moeten volgens Yelnikoff vooral niet denken dat het hier om een feelgoodmovie gaat. Want als er iets is waar hij een bloedhekel aan heeft…

Het personage Yelnikoff zorgt ervoor dat de humor wat scherper en harder is dan we van Allen gewend zijn. Vooral als de briljante fysicus weer eens tekeergaat tegen zijn jonge schaakleerlingen is het smullen. Ook is het prettig dat ons een suf plot blijft bespaard zoals in ‘Curse of the Jade Scorpion’ of ‘Scoop’. Dat het verhaal stiekem over de wondere wegen van de liefde gaat, is ook al geen probleem.

Helaas is niet alles even sterk aan ‘Whatever Works’. De gedachten van Allen over kunst, liefde en relaties kennen we nu wel. Soms is de humor erg flauw en lopen er te veel karikaturen rond, zoals de extreem religieuze vader van Melody. Ook met de casting is iets misgegaan, want karakterspeelster Evan Rachel Wood (met baggervet accent en ongeloofwaardig domme blik) lijkt totaal niet op haar plaats in deze komedie. Dat ‘Whatever Works’ het net redt komt door de humor, het ontspannen sfeertje en door een paar ontroerende scènes. Minder goed dan ‘Match Point’ of al dat prachtige vroegere werk, beter dan de zouteloze komedies van het begin van het millennium.

Henny Wouters

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 november 2009