Where the Wild Things Are (2009)
Regie: Spike Jonze | 101 minuten | drama, avontuur, familie, fantasie | Acteurs: Max Records, Pepita Emmerichs, Max Pfeifer, Madeleine Greaves, Joshua Jay, Ryan Corr, Catherine Keener, Steve Mouzakis, Mark Ruffalo, James Gandolfini, Paul Dano, Catherine O’Hara, Forest Whitaker, Michael Berry Jr., Chris Cooper, Lauren Ambrose
‘Where the Wild Things Are’ is vooral in Engelstalige landen al decennialang een mateloos populair kinderboek. Slechts negen zinnen telt het, maar de illustraties van eigenzinnige auteur Maurice Sendak spreken boekdelen. In het boek beleeft het kleine jongetje Max wonderlijke avonturen, als hij in een fantasiewereld belandt. In het land van de Wild Things wordt hij gekroond tot koning, waarna hij mag bepalen wat er gebeurt. Spike Jonze, al even eigenzinnig als Sendak, is al van jongs af aan verslingerd aan het boekje. Hij werd door de schrijver uitverkoren om ‘Where the Wild Things Are’ te verfilmen. Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar in 2009 kon de filmversie dan eindelijk worden ingeblikt. Jonze heeft een tijdloos sprookje gemaakt voor iedereen die met weemoed terugkijkt op de tijd dat hij nog lekker kon ravotten door de bosjes, moddergevechten hield en in bomen klom. De nadruk legt hij op de vergankelijkheid van de jeugd. Want hoewel de beelden zeker een glimlach zullen oproepen, is het onmiskenbaar de soberheid die de boventoon voert.
Max (Max Records) is een kind van gescheiden ouders. Zijn moeder (Catherine Keener) heeft niet altijd tijd voor hem, aangezien ze een drukke baan heeft en ook nog tijd wil doorbrengen met haar vriend (Mark Ruffalo). Zijn oudere zus ziet hem nauwelijks nog staan nu ze aan het puberen is geslagen, dus Max voelt zich erg eenzaam. In een ultieme schreeuw om aandacht voert hij een hysterische act op, tot woede van zijn moeder. Compleet van slag vlucht Max de deur uit, zijn fantasiewereld in. In een klein bootje dobbert hij naar een eiland waar de Wild Things wonen; gigantische wezens die als volwassenen leven maar zich soms bijzonder kinderachtig opstellen, zo merkt Max al gauw. De Wild Things hebben onderling complexe relaties. De komst van de jongetje zet hun wereld danig op z’n kop. Hoewel de eerste toenadering wat ongemakkelijk is – de Wild Things kunnen erg agressief uit de hoek komen – duurt het niet lang of Max laat zich tot hun koning kronen. Deze wezens hebben namelijk dringend behoefte aan een leidersfiguur, maar of Max hier de aangewezen persoon voor is, valt te betwijfelen.
Jonze blijft met zijn sobere, grimmige vertolking dicht bij de bedoelingen van auteur Maurice Sendak, die nooit bedoeld heeft een lieflijk sprookje te schrijven vol schattige, aaibare wezens. ‘Where the Wild Things Are’ toont ons welke weg kinderen moeten gaan op weg naar hun volwassenheid. De fantasiewereld van onze jeugd moet vooral gekoesterd worden, maar ook in onze jonge jaren lopen we al tegen moeilijke zaken op. Onze ouders hebben steeds minder tijd voor ons, onze leraren schetsen een steeds somberder toekomstbeeld. Niet zo vreemd dat een kind het liefst nog zo lang mogelijk jong wil blijven en weg wil vluchten in een fantasiewereld. Toch is het ook daar niet allemaal zo rooskleurig als het op het eerste gezicht lijkt. De Wild Things zijn onberekenbaar. Het ene moment worden ze heel emotioneel, niet veel later voel je de dreiging alweer. Want als ze willen kunnen ze de kleine Max in één hap verorberen, of met één klap vermorzelen.
Ze verpersoonlijken bovendien allemaal een aspect van Max’ persoonlijkheid. Leider Carol (James Gandolfini) lijkt nog het meest op het jongetje. Niet zo vreemd dus dat ze direct sterk naar elkaar toetrekken. Carol is levendig, gepassioneerd maar ook onvoorspelbaar en explosief. Hij staat graag in het middelpunt van de belangstelling. Net als Max heeft hij heel veel aandacht nodig en daarom botst hij nog wel eens met de andere Wild Things. Vooral met KW (Lauren Ambrose), die veel volwassener is (en dus de liefde van Max’ moeder representeert), ligt hij regelmatig in de clinch. Maar ook de andere Wild Things – de onbegrepen en onzekere Alexander (Paul Dano), de verstandelijke Douglas (Chris Cooper), de zachtaardige Ira (Forest Whitaker), de sarcastische Judith (Catherine O’Hara) en de treurige Bull (Michael Berry Jr.) staan voor een bepaald aspect in Max’ karakter. Met al die eigenschappen moet Max straks verder in zijn volwassen leven, dus kan hij er nu maar beter mee leren omgaan. De stemmen worden overigens fantastisch ingevuld, met name door Gandolfini, Cooper en Whitaker.
Ooit was er sprake van dat ‘Where the Wild Things Are’ een animatiefilm zou worden, maar daar stak Spike Jonze een stokje voor. Hij wilde de Wild Things kunnen voelen en aanraken. Om dat voor elkaar te krijgen heeft Jonze alles uit de kast gehaald. Er kwam een enorm budget beschikbaar om de gigantische poppen te laten maken. De Jim Henson Creature Shop – onder meer verantwoordelijk voor ‘The Muppets’ – werd ingeschakeld om de Wild Things te creëren en de mimiek van hun gezichten werd er later via CGI in verwerkt. Het resultaat mag er zijn: hoewel het vreemde wezens zijn, komen ze op hun geheel eigen manier toch menselijk over. Naast de schitterende poppen zijn ook de locaties adembenemend. Voor de opnamen werd uitgeweken naar de onbegaanbare vlakten en bossen van Australië, waar je nog ouderwets kunt ravotten en kind kunt zijn. De jonge Max Records, eerder te zien in ‘The Brothers Bloom’ (2008), komt bijzonder natuurlijk over. Het is net alsof niet de fictieve Max maar hij zelf al die avonturen beleeft. Hoewel, avonturen zijn het eigenlijk niet eens, want een heus plot met een spanningsboog ontbreekt in feite. Dat is meteen het grootste punt van kritiek op ‘Where the Wild Things Are’: verwacht dus geen spetterende actie maar karakterstudie van een kind dat aan het begin van de lange weg naar volwassenheid staat.
Hoewel een kinderverhaal aan de basis ligt van ‘Where the Wild Things Are’, is dit niet bepaald een kinderfilm. Meer een wonderlijke en onweerstaanbare weemoedige terugblik op de kinderjaren. Jonze’s ode aan zijn jeugd is een sterk geacteerd visueel plaatje. Laat het maar aan hem over om een fascinerende fantasiewereld te creëren! Emotioneel is het allemaal wellicht te intens voor (kleine) kinderen. ‘Where the Wild Things Are’ lijkt eerder geschikt voor zij die ooit kind zijn geweest en daar met veel liefde nog eenmaal aan terug willen denken.
Patricia Smagge
Waardering: 4
Bioscooprelease: 14 januari 2010