Wish You Were Here (1987)

Regie: David Leland | 92 minuten | drama | Acteurs: Emily Lloyd, Tom Bell, Jesse Birdsall, Clare Clifford, Barbara Durkin, Geoffrey Hutchings, Charlotte Barker, Chloe Leland, Charlotte Ball, Abigail Leland, Pat Heywood

Het lijkt anno 2003 bijna nostalgie, de craquelérokken en bryllcream uit ‘Wish you were here’. Want wie is nog jong en scherp genoeg om zich de pijn van het opgroeien in een suf en beklemmend milieu in de jaren vijftig werkelijk te herinneren? Lynda, de eigenzinnige heldin van deze film, heeft het er maar moeilijk mee. Als ze het ergens niet mee eens is steekt ze dat niet onder stoelen of banken. De feestelijke terugkomst van vaders uit de oorlog, waarbij de volwassenen de boventoon voeren en de kleintjes braaf op een stoeltje moeten zitten, wordt door de kleine Lynda meteen wreed verstoord. Uit onvrede zet ze een gasmasker op om te voorkomen dat vader, die maar niet op kan houden over zijn soldatensucces bij de vrouwtjes, haar zoent. Pa toont meteen zijn strenge liefde door Lynda vanwege het gebruik van het woord bum (bips) naar haar kamer te sturen, waarna een zorgzame moeder de boel komt sussen. Als deze kort na het voorval sterft zijn de rapen helemaal gaar: geen liefde meer, alleen een hardvochtige vader, die haar in therapie laat gaan omdat ze teveel vloekt en hij nu eenmaal het beste met haar voor heeft.

De toon is gezet, denk je dan. Dit is een film over hypocrisie en opstandige jeugd in een tijd waar je nu minzaam en begripvol om kunt lachen. Maar ‘Wish you were here’ gaat verder. De zestienjarige Emily Lloyd zet in haar debuut een tijdloze heldin neer, een symbool voor de levenskracht van tieners die weigeren te geloven dat er meer is in het leven dan wat ze voelen. De kracht van deze film van David Leland, een onafhankelijke filmmaker uit de club die ook ‘My Beautiful Laundrette’ (1985) produceerde, is dat dit gegeven niet wordt neergezet door middel van filosofisch gezwets op een schoolmuurtje, of romantische tienerseks in het geniep, maar door de eenzame zoektocht van een schreeuwerig maar levenslustig meisje dat het allemaal ook niet weet. Soms is dat ontroerend, soms hilarisch, maar altijd overtuigend, mede door het spel van Lloyd, die haar hele filmcarrière achter dit topdebuut aan heeft moeten hollen. Hoogtepunt is de scène waarin Lynda als serveerster in een luxe tearoom de arrogante gasten te kijk zet door hen vanaf een tafel hun vet te geven, uiteraard alleen ten nadele van zichzelf. Haar familie wil haar dan al niet meer, ze verliest haar baan en is zwanger van een man die ontkent de vader te zijn, genoeg voor een tragisch slot. Maar dan zien we de onverwoestbare eigenwaarde van de hoofdrolspeelster over het hoofd. De slotscène van de film, waarin Lynda als alleenstaande moeder trots met haar kinderwagen langs de verschrikt vanachter de geraniums opkijkende good people paradeert, biedt dan ook geen ontluistering, maar juist hoop.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 17 december 1987