XIII: The Conspiracy (2008)

Regie: Duane Clark | 173 minuten | actie, thriller, misdaad | Acteurs: Stephen Dorff, Caterina Murino, Greg Bryk, Stephen McHattie, Lucinda Davis, Jonathan Higgins, Ted Atherton, John Bourgeois, Jessalyn Gilsig, Mimi Kuzyk, Cedric Smith, Barbara Gordon, Val Kilmer, Luke Vitale, Gouchy Boy, Todd Sandomirsky, Andrew Jackson, Dan Duran, Julian Richings, Hrant Alianak, Ronn Sarosiak, Nigel Shawn Williams, Jacqueline Pillon, Peter James Haworth, Scott Wickware

‘XIII: The Conspiracy’ is een Frans-Canadese tv-film die oorspronkelijk op de Franse televisie in twee delen uitgezonden werd maar internationaal op dvd is verschenen als langspeelfilm. Het verhaal is in grote lijnen gebaseerd op de Belgische stripreeks ‘XIII’, geschreven door Jean Van Hamme (onder andere bekend van ‘Thorgal’ en ‘Largo Winch’) en geïllustreerd door William Vance.

Op zichzelf beschouwd is ‘XIII: The Conspiracy’ zeker geen oninteressante misdaadfilm, met een goede afwisseling tussen actie en intrige. Voor hen die de originele stripreeks niet kennen – en dat zijn er hoogstwaarschijnlijk nogal veel – is dit een entertainende film in de Bourne-stijl, zowel filmisch als inhoudelijk. (Het is trouwens interessant om weten dat Van Hamme zijn ‘XIII’ reeks baseerde op de Bourne-boeken van Robert Ludlum. En ‘XIII: The Conspiracy’ is op zijn beurt duidelijk geïnspireerd op de Bourne-films.)

Voor hen die de strips wel kennen is de verfilming daarentegen zo goed als zeker een teleurstelling. De reeks is veel te rijk om zomaar in drie uur film gepropt te worden. Ze heeft zeker filmisch potentieel, maar dan eerder voor een televisieserie, of een reeks van films. Het verhaal, dat zich spreidt over negentien strips in totaal, is hier zodanig ingekort dat de essentie wel min of meer behouden blijft maar het karakteristieke van de strips geheel verdwijnt. De personages vervlakken daardoor enorm, vooral de hoofdpersoon, XIII, die in de film twee identiteiten wordt toegekend, en in de strips niet minder dan twaalf. De film speelt zich enkel af op Amerikaanse bodem, hoewel de strips zich voor de helft afspelen in Midden- en Zuid-Amerika. De kern van het verhaal – een samenzwering tegen de president door een totalitair genootschap dat zijn hiërarchie vastlegt door middel van getatoeëerde Romeinse cijfers – blijft overeind, maar wordt op een heel aantal punten aangepast of gesimplificeerd. Treffend is ook het feit dat het verhaal van de strips zich afspeelt in de jaren tachtig maar het voor de film werd getransponeerd naar deze tijd. Dit heeft uiteraard ook invloed op bepaalde plotelementen, zoals het gebruik van computers en internet in de zoektocht naar de samenzweerders en de context van terrorisme in plaats van de Koude Oorlog. In de film is de vermoorde president ook een vrouw – een hint naar Hilary Clinton die in 2008 opkwam voor het presidentschap? – en in de strips een man.

Maar de grootste aanpassing ten opzichte van de strips, en iets waar fans het begrijpelijk het moeilijkst mee kunnen hebben, ligt in de casting. Geen enkel personage – met uitzondering van General Carrington – lijkt fysiek op de personages uit de strips. Voor de nevenpersonages valt dit misschien nog te vergeven, maar de keuze van Stephen Dorff als XIII is in feite redelijk absurd. Wat meteen opvalt aan XIII in de strips is dat hij lang en charmant is – het James Bond-type eigenlijk – iets wat niet bepaald het geval is bij Dorff. Het is op z’n zachtst uitgedrukt vreemd dat een van de twee awards waarvoor de film genomineerd werd net een casting award was.

Maar het is uiteraard oneerlijk om de film enkel als een adaptatie te bekijken. De actiescènes, die vooral in het tweede deel van de film voorkomen, zijn simpel maar overtuigend en er komt leuk stuntwerk bij kijken. In deze scènes wordt het ook duidelijk dat ‘XIII’ eerder als game verscheen; vooral de delen in verlaten gebouwen doen wat aan een computerspel denken. Ook settings, props en camerawerk zijn zeker niet slecht, rekening houdend met het eerder lage budget van de film. Het acteerwerk daarentegen kan wel beter. De bekendste namen in deze film, Stephen Dorff en Val Kilmer, spelen erg geforceerd en met weinig diepgang. Ook de andere acteurs – behalve misschien Caterina Murino, die het voor de film verzonnen personage Sam speelt – komen erg afstandelijk over, wat de hele film ook wat afstandelijker maakt. Hoewel naast Dorff en Kilmer de cast uit minder bekende (en daarom misschien minder goede) acteurs bestaat, ligt de fout hier toch waarschijnlijk bij de regisseur, Duane Clark, een relatieve onbekende die onder andere meewerkte aan “CSI: Miami” en “CSI: NY”.

Als stripverfilming is ‘XIII: The Conspiracy’ onomwonden zwak te noemen, maar als actiefilm of misdaadthriller scoort de film wel beter. Voor een goedgevulde avond spanning mist hij zijn doel niet, maar fans van de stripreeks moeten toch twee keer nadenken voor ze kijken, of alvast de strips even wegdenken. Hoe dan ook, het is zeker geen film die je erg lang bijblijft, maar dat hoeft natuurlijk niet altijd.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 2