Yuni (2021)
Regie: Kamila Andini | 95 minuten | drama | Acteurs: Arawinda Kirana, Asmara Abigail, Sekar Sari, Marissa Anita, Dimas Aditya, Kevin Ardilova, Rukman Rosadi, Neneng Wulandari, Boah Sartika, Nazla Thoyib, Anne Yasmine, Made Aurellia, Toto S.T. Radi
Het is niet zo verwonderlijk dat je een leven kan wijden aan het kijken van films die uitsluitend over tieners gaan. De tienerjaren worden over het algemeen gezien als meest vormend: je ontdekt je identiteit, je komt los van je ouders/verzorgers, je leert met vallen en opstaan wat je wil van het leven. In de westerse wereld is dit al een strijd, in landen als Indonesië, waar ‘Yuni’ zich afspeelt, hebben jongeren nog een extra uitdaging.
Yuni is een scholiere in het laatste jaar van haar middelbare school. Ze woont bij haar oma, omdat haar ouders werken in Jakarta. Ze is een slimme leerlinge, haar lerares ziet een beloftevolle toekomst als ze na haar eindexamen verder gaat studeren. Waarschijnlijk komt ze wel in aanmerking voor een studiebeurs, maar dan zijn er wel voorwaarden. Ten eerste moet ze stoppen met het achterover drukken van paarse voorwerpen van haar klasgenootjes, want paars is haar lievelingskleur, zoals al snel duidelijk is (de kleur paars loopt als een, eh, rode draad door de film). Verder moet ze zorgen dat ze in de top drie van haar klas eindigt en ze moet ook ongehuwd blijven.
Je zou zeggen dat dat laatste niet zo moeilijk is, maar in Indonesië is het heel gebruikelijk om meisjes van nog geen zeventien ten huwelijk te vragen. Het duurt niet lang of Yuni moet nadenken over een huwelijksaanzoek van een knappe jongen, die in meerdere opzichten een prima match voor haar lijkt. Maar Yuni weet nog niet wat ze wil, dus ze wijst hem af. Ondertussen zien we dat Yoga, een verlegen klasgenoot, ook romantische gevoelens voor haar heeft. Yoga werkt in een familiebedrijf dat bel- en internettegoed verkoopt en waar Yuni regelmatig aan de balie staat om haar mobiel op te waarderen. Omdat Yuni niet goed in Indonesische literatuur is, en hij wel, vraagt ze zijn hulp. Het in Indonesië beroemde gedicht “Regen in juni” krijgt zo een dubbele betekenis (als er regen in juni valt, valt dat in het verkeerde seizoen).
Huwelijksaanzoek nummer twee komt van een oudere, rijke man, die als enige eis heeft dat Yuni nog maagd is tijdens de huwelijksnacht. Yuni ziet een huwelijk met deze man totaal niet zitten – waarschijnlijk zelfs niet als ze geen studieplannen had gehad. Doordat ze samen met haar vriendin luistervinkje speelde tijdens het gesprek dat de man met haar oma had, weet ze echter wel wat ze moet doen om deze man galant af te kunnen wijzen.
Yuni en haar vriendinnen praten op voorzichtige, soms beschaamde wijze over seks en het huwelijk. Wanneer Yuni één van haar – inmiddels getrouwde – vriendinnen vraagt of seks pijn doet en of ze zelf al een orgasme heeft gehad, reageert een deel van de vriendinnengroep geschokt. Daar praat je toch niet over! Toch komt Yuni er tijdens dit gesprek achter dat ook vrouwen kunnen masturberen. Maar er wordt haar ook verteld dat het afwijzen van een tweede huwelijksaanzoek als not done wordt gezien, dan zal een meisje voor altijd alleen blijven.
Hoewel Yuni’s ouders haar steunen in haar keuze om te gaan studeren, voel je de innerlijke strijd van het meisje. De opgelegde druk van haar omgeving om toch te voldoen aan het beeld dat men van jonge vrouwen heeft is groot. Misschien wel te groot.
‘Yuni’ (door Indonesië ingezonden voor de Oscars 2022) is een eenvoudig drama over een meisje dat op een verkeerd moment geacht wordt keuzes te maken die haar leven zullen bepalen (vandaar dat het gedicht ook een symbolische betekenis heeft). Eigenlijk heel universeel, want zelfs als er geen huwelijk voor je gearrangeerd wordt, moet je als tiener beslissingen nemen die veel impact kunnen hebben op de rest van je leven (al is het maar welke studie je gaat doen). Daarbij komen andere aspecten van de Indonesische cultuur ook aan bod, door middel van Yuni’s vriendenkring (tienerzwangerschappen, verkrachting, huiselijk geweld, echtscheiding), maar dat is maar zijdelings. Hoofdrolspeelster Arawinda Kirana speelt naturel en overtuigend. Jammer dat de emoties op de vlakte blijven waardoor de band met het hoofdpersonage en de emotionele stomp die de film uit wil delen, uitblijft. Verder voelt het verhaal als geheel niet vernieuwend en wordt het wat uitgerekt, met name in de derde akte. ‘Yuni’ heeft daarmee net voldoende positieve punten om het aan te raden maar te weinig unieks om voor langere tijd impact te maken.
Monica Meijer
Waardering: 3
Bioscooprelease: 7 september 2023