Yuva-The Youth (2004)

Regie: Mani Ratnam | 180 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Ajay Devgan, Abhishek Bachchan, Vivek Oberoi, Om Puri, Rani Mukherjee, Esha Deol, Anant Nag, Kareena Kapoor, Vijay Raaz, Loveleen Mishra, Saurabh Shukla

De eerste circa twintig minuten van ‘Yuva’ (“jeugd”) heb je eigenlijk nog helemaal niet in de gaten dat je naar een Bollywoodfilm zit te kijken. Het verhaal is serieus, de stijl sober en vrij realistisch en het acteerwerk naturalistisch. Misschien dat enkele shots die zich concentreren op de verhaallijn van een verliefd stelletje je een hint kunnen geven. Tot we in het verhaal van Lallan een romantisch muzikaal intermezzo krijgen. Dan weten we hoe laat het is. Echter, ook dit gedeelte komt betrekkelijk natuurlijk en organisch over. De romantiek is niet veel meer dan een lichte, positieve piek in het grauwe verhaal, dat na de “onderbreking” snel weer verder gaat.

De structuur van het verhaal komt bekend voor: net als in Alejandro González Iñarritu’s ‘Amores Perros’ (2000) komen de levens van drie personages samen door middel van één incident, waar we in het begin van de film mee geconfronteerd worden. En net als in die film betreft het incident een verkeers”ongeluk”, wat in dit geval een aanslag is. De verschillende wegen van de personages die leiden naar deze gebeurtenis worden, na de opening, één voor één via lange flashbacks aan de kijker getoond. Er zijn echter verschillen met de film van Iñarritu. Zo verenigt het incident niet op toevallige wijze de levens van de drie personages met elkaar: één ervan, Lallan, heeft het namelijk expliciet gemunt op de ander, Michael. Alleen de derde persoon, Arjun, is een toevallige voorbijganger. Maar zijn verhaal neemt juist een belangrijke wending door de gebeurtenis en begint hier eigenlijk pas echt. Het incident is dan ook niet het eindpunt van de film. De drie geïntroduceerde verhalen raken vanaf dit punt steeds meer met elkaar vervlochten.

Dit is zowel een nadeel als een voordeel. Het nadeel is dat je eerst een kleine twee uur introducties van personages krijgt, voordat je goed ziet hoe ze samenhangen. Hierdoor krijg je aanvankelijk gevoel wat te weinig inhoud of verhaal voorgeschoteld te krijgen. Het voordeel is dat je een goed beeld krijgt van de personages en dat de film langzaam maar zeker puzzelstukjes toevoegt aan een steeds rijker wordend geheel.

Het eerste verhaal, dat zich concentreert op Lallan en Shahsi, is in eerste instantie het meest boeiend. Het acteerwerk van Bachchan, die nu eens geen sympathieke hunk speelt, is zeer krachtig en verfrissend. Zijn goed gedoseerde uitbarstingen en onderhuidse dreiging zorgen voor een interessant spanningsveld, helemaal wanneer hier scènes aan toe worden gevoegd waarin hij kwetsbaar overkomt. We snappen dat hij eigenlijk uit de slechte spiraal en het criminele circuit wil komen en het beste wil voor hem en zijn vrouw, maar dat hij gewoonweg de mentale kracht hier niet voor heeft. Rani Mukherjee is, zoals gewoonlijk, uitstekend. Hoewel ze bij haar aggressieve man blijft, komt ze toch niet over als een traditioneel volgzame vrouw. Als Sahsi straalt ze continu een innerlijke kracht uit en komt ze over als een driedimensionaal personage.

Bij de vertelling van het tweede verhaal, over studentenleider Michael, begint het eerste verhaal eigenlijk pas voldoende bevredigend te worden. Dit, vanwege de manier waarop deze twee verhalen inherent met elkaar samenhangen. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille en daarom weten ze elkaar te versterken. We krijgen een mooi breed beeld van de specifieke, politieke onrust waar Michael en Lallan sleutelfiguren in vormen. Ook in het geval van Michaels rol is er sprake van tegendraadse casting. Ajay Devgan schijnt namelijk normaal gesproken wat duistere types te spelen. In ‘Yuva’ is hij echter een onvervalste held. Hij zet alles op alles om de corrupte regering omver te werpen of uit te kunnen dagen. Mooi is de scène waarin hij op het platteland de dorpelingen op het hart drukt dat ze niet mogen wijken voor intimidatie en geweld en zich gewoon verkiesbaar moeten stellen. Ook een interessant moment vindt plaats in het laatste segment van de film, wanneer de studenten na hun fanatieke strijd voor hun kansen, écht voor de beslissende keuze staan de politieke strijd aan te gaan. Hebben ze de moed om na “a” ook “b” te zeggen? Michaels succes krijgt alleen een beetje een nare bijsmaak, wanneer hij even hiervoor eerst zelf excessief geweld heeft gebruikt. Daar komt bij dat deze geweldsscènes het realistische karakter van de film ondermijnen. Michael blijkt namelijk, naast een bevlogen leider ook een ster te zijn in gevechtskunsten, net als de andere protagonisten. Af en toe zien we dan flitsend in beeld gebracht, over-de-top gevechten die te lang voortduren en gewoon te absurd zijn (in het laatste gevecht van de film, op de snelweg, trekt iemand zelfs een velg van een voorbijrijdende auto af, om als wapen te kunnen gebruiken).

Het derde verhaaltje is een wat vreemde eend in de bijt en lijkt er aanvankelijk helemaal niet bij te horen. In tegenstelling tot de rest van de film, is dit een luchtig romantisch verhaal over flierefluiter Arjun (Vivek Oberoi), die alleen maar om zichzelf geeft en het wil gaan maken in Amerika. Dit gedeelte is ook kleurrijker dan de rest van de film en heeft gewoon meer traditionele Bollywoodelementen in zich. Maar al is dit gedeelte wat conventioneler, de toon is leuk zelfreferentieel. Wanneer we bijvoorbeeld net het verplichte muzikale intermezzo op het strand hebben gehad en Meera (Kareena Kapoor) een wel erg zoete opmerking tegen Arjun maakt – “If you come any closer, even God can’t save us” – blijkt even later dat ze hem in de maling neemt. En later wanneer Arjun van Meera op een brug uit moet schreeuwen dat hij van haar houdt, zegt hij: “You watch too many Hindi films”. Daarnaast is het lichtzinnige karakter van Arjun zelf het punt van zijn personage. Later gaat hij namelijk inzien dat het waardevoller is om verantwoordelijkheid te nemen, om mensen te geven en, in eigen land, te vechten voor een goede zaak. Zijn ommekeer naar politiek geëngageerde jongen is dan wel niet echt overtuigend gebracht, het idee is te prijzen. Ook de plotselinge terugkeer van Meera naar Arjun is niet echt overtuigend en hetzelfde geldt enkele andere beslissingen die personages maken in de film. Ook is het jammer dat de hele tocht naar de verkiezingen van de studenten niet wat beter wordt uitgelegd of opwindender wordt gebracht. De uitslag hiervan laat de kijker nu betrekkelijk koud.

De spaarzame liedjes zijn overigens goed geplaatst en weten de juiste toon te vatten (bijvoorbeeld in het geval van het inspirerende nummer op tractors en vrachtwagens, bedoeld om het volk te mobiliseren). De vrouwenrollen, naast die van Mukherjee, worden ook genuanceerd vertolkt, al krijgt Esha Deol, als de vriendin van Michael, niet veel te doen. Eigenlijk is het acteerwerk over de hele linie uitstekend (al is Devgan wat te oud om voor studentenleider door te gaan).

Jammer van wat gebrek aan inhoud of uitwerking hier en daar en de over-de-top actiescènes die de stijl doorbreken. Afgezien van deze aspecten is de film namelijk een klein pareltje te noemen.

Bart Rietvink