Zwei Leben – Two Lives (2012)

Regie: Georg Maas, Judith Kaufmann | 97 minuten | drama, thriller | Acteurs: Juliane Köhler, Liv Ullmann, Sven Nordin, Ken Duken, Julia Bache-Wiig, Rainer Bock, Thomas Lawincky, Klara Manzel, Vicky Krieps, Dennis Storhøi, Ursula Werner, Jürgen Rißmann, Ralf Dittrich, Christian Steyer, Mathias Harrebye-Brandt

Noorwegen 1990. De in Duitsland opgegroeide Katrine Evensen (Juliane Köhler) is twintig jaar in het land. Haar Noorse moeder Åse (Liv Ullmann) raakte in WOII zwanger van een Duitse soldaat die op het slagveld stierf, waarna haar dochter in een (Oost-)Duits kindertehuis werd geplaatst. In 1969 vluchtte die dochter met een bootje uit de DDR naar Denemarken, waarna ze op zoek ging naar haar biologische moeder. Mooi hè? En waargebeurd. ‘Zwei Leben’, de Duitse inzending voor de Oscars 2014, heeft 1990 als startpunt genomen. Dat is geen toeval, want na de val van de Muur werd het voor veel van Katrine’s lotgenoten mogelijk hun biologische moeder te zoeken. Dat mondt in de film uit in een rechtszaak om smartengeld, waarin Katrine geen trek lijkt te hebben. Ook dat heeft een reden; de kijker weet inmiddels dat haar zaak stinkt.

Katrine’s banden met de DDR blijken nog niet helemaal afgesneden, en in 1990 waren nog niet alle perversiteiten van het communistische bewind uitgewist. Een beetje cryptisch misschien, maar regisseur Georg Maas laat deze werkelijkheid mooi botsen met de (schijn)werkelijkheid van het familiegeluk. Maas heeft Katrine – getrouwd met een Noorse duikbootkapitein (Sven Nordin) – immers al in het hart van een harmonieuze familie geplaatst, die inmiddels is uitgebreid met een kleinkind. Terwijl de sympathie bij Katrine ligt, wordt zij tegelijkertijd ontmaskerd. Ook dat gebeurt in laagjes, waardoor de kijker geleidelijk kan meegroeien met het idee dat het familiegeluk ineenstort. Sterker nog: Katrine en haar familie krijgen vanaf dat moment een gemeenschappelijke vijand, die niet van eerlijkheid is gediend.

Een huiveringwekkend moment op driekwart van de film maakt duidelijk dat dit familiedrama tevens een ijzingwekkende thriller had kunnen zijn. Die kans wordt niet maximaal benut en het slot wordt iets te snel afgewikkeld om werkelijk van een topfilm te kunnen spreken. Maar dat slot is aan de andere kant ook best te verdedigen. En er blijft genoeg over om Oscar-waardig mee voor de dag te komen, al is ‘Zwei Leben’ na ‘Barbara’ en ‘Das Leben der Anderen’ – de laatste film won ook daadwerkelijk – al weer de derde film met een DDR-thematiek in het rijtje Duitse Oscar-genomineerden. De Noorse titel van deze coproductie is trouwens ‘To liv’. De woordspeling is aardig gevonden, maar de nog weinig op het witte doek verschijnende Ullmann moet de zwaarste rol in deze film aan Juliane Köhler (Eva Braun in ‘Der Untergang’) laten.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 17 juli 2014