Twin Peaks (1990)
Regie: David Lynch, Lesli Linka Glatter, Caleb Deschanel, Duwayne Dunham, Tim Hunter, Todd Holland, Tina Rathborne | 1350 minuten | drama, horror, thriller, romantiek, fantasie, misdaad, science fiction | Acteurs: Kyle MacLachlan, Michael Ontkean, Richard Beymer, Lara Flynn Boyle, Sherilyn Fenn, Warren Frost, Michael Horse, Harry Goaz, Mädchen Amick, Dana Ashbrook, Peggy Lipton, Jack Nance, Everett McGill, Piper Laurie, James Marshall, Kimmy Robertson, Eric DaRe, Wendy Robie, Joan Chen, Ray Wise, Sheryl Lee, Russ Tamblyn, Don S. Davis, Chris Mulkey, Gary Hershberger, Grace Zabriskie, Catherine E. Coulson, Frank Silva
Toen de serie ‘Twin Peaks’ in 1990 in de Verenigde Staten op de buis verscheen, verwierf de serie al snel een wereldwijde cultstatus. De zoektocht naar het antwoord op de vraag wie Laura Palmer vermoord had, hield miljoenen trouwe kijkers in verschillende landen wekelijks aan de buis gekluisterd. Het wekte dan ook geen verbazing dat de serie onder meer beloond werd met drie Golden Globes en daarnaast nog een aantal Emmy-nominaties in de wacht wist te slepen. Wat maakt ‘Twin Peaks’ dan tot zo’n goede serie? Allereerst het zeer doordachte, ingenieuze en uit veel uiteenlopende lagen bestaande verhaal.
De zoektocht naar de moordenaar van Laura Palmer vormt weliswaar aanvankelijk de rode draad van het verhaal, maar de serie bevat ontelbaar veel subplots, onverwachte wendingen en symbolisch-metaforische scènes. Hierdoor wordt je als kijker regelmatig op het verkeerde been gezet en kijk je na elke aflevering al snel weer uit naar de verrassingen die de volgende episode weer in petto heeft. Niets in het ogenschijnlijk zo pittoreske en vredige Twin Peaks is namelijk wat het lijkt, een gegeven dat voornamelijk opgaat voor talloze personages die het dorp bevolken. De vermoorde Laura Palmer is hier een goed voorbeeld van. De meeste inwoners van Twin Peaks zagen haar als een voorbeeldige meid, min of meer als de ideale schoondochter. In werkelijkheid gebruikte ze echter cocaïne, bedreef ze de liefde met talloze mannen (onder meer met dubieuze figuren als de gewelddadige Leo Johnson en de drugssmokkelaar Jacques Renault), kluste ze bij in een obscuur bordeel en werd ze geteisterd door innerlijke en echte demonen. In mindere mate geldt iets dergelijks voor de meeste inwoners van Twin Peaks. Ze dragen bijna allemaal een bepaald geheim met zich mee waar maar weinig medebewoners iets vanaf weten.
‘Twin Peaks’ moet het niet alleen hebben van ingenieuze verhaallijnen, maar drijft ook deels op de diverse interessante karakters die in de totaal dertig afleveringen opduiken. De belangrijkste protagonist is Dale Cooper, de FBI-agent met een voorliefde voor Tibet, het spirituele, zwarte koffie en donuts. Kyle MacLachlan, die al eerder samenwerkte met Lynch in ‘Blue Velvet’ en ‘Dune’, zet deze rol goed en overtuigend neer. Cooper is van begin af aan een interessant, intrigerend en sympathiek personage. In zijn zoektocht naar de moordenaar van Laura Palmer wordt hij bijgestaan door de wat onconventionelere plaatselijke sheriff Harry Truman (!) en de scherpzinnige indiaanse hulpsheriff Tommy ‘Hawk’ Hill, een uiterst kundige spoorzoeker. Andere interessante personages zijn onder meer de lokale, vrij excentrieke rijkaard Ben Horne en diens dochter Audrey, de compulsief dansende en zingende Leland Palmer (de vader van Laura), de mysterieuze Josie Packard, de botte en sociaal niet bepaald vaardige Albert Rosenfield (een collega van Cooper) en de hardhorende baas van Cooper, gespeeld door David Lynch zelf. Omdat ‘Twin Peaks’ grotendeels is ontsproten aan het creatieve brein van David Lynch, zal het weinig verbazing opwekken dat ook in deze serie een aantal vreemde en fantastische figuren hun opwachting maken. Zo zien we onder meer een achterstevoren sprekende dwerg die alleen aangeduid wordt met de naam The Man From Another Place, een reus (gespeeld door de Nederlander Carel Struyken) die zich op cruciale momenten aan Cooper openbaart en hem cryptische aanwijzingen geeft en de boosaardige entiteit Bob. Frank Silva, de man die Bob speelt, was eigenlijk gewoon een decorbouwer op de set van ‘Twin Peaks’. Toen Lynch echter per toeval de reflectie van het gezicht van Silva in een spiegel zag, kwam hij al snel tot de conclusie dat deze man uiterst geschikt zou zijn voor de rol van Bob. Vergeleken met films als ‘Blue Velvet’, ‘Lost Highway’ of ‘Mulholland Drive’ is ‘Twin Peaks’ redelijk toegankelijk, al staat de serie desondanks toch bol van symboliek en surrealistische passages. De soundtrack van Angelo Badalamenti is formidabel, duister en sfeervol en perfect toegesneden op de thematiek die aan bod komt.
Gezien het succes van de serie is het opvallend dat ‘Twin Peaks’ al na twee seizoenen door ABC van de buis werd gehaald. Dalende kijkcijfers zorgden ervoor dat seizoen twee wel werd afgemaakt, maar dat er – ondanks de suggestieve en spannende cliffhanger aan het eind – geen vervolg meer kwam. Velen – waaronder David Lynch zelf – denken dat de dalende kijkcijfers voornamelijk het gevolg waren van het feit dat de moord op Laura Palmer ongeveer halverwege het tweede seizoen al opgelost werd. Volgens Lynch waren hij en schrijver Mark Frost van plan om de identiteit van de moordenaar in het ongewisse te laten, maar leidde druk van de zender er uiteindelijk toe dat de schrijvers en regisseurs die hem vervingen (Lynch was tijdens de opnamen voor seizoen twee een periode afwezig omdat hij werkte aan ‘Wild at Heart’) toch kozen voor een meer gangbaar scenario.
Hoewel de latere afleveringen zeker nog de moeite waard zijn, boet ‘Twin Peaks’ over het algemeen wel wat aan spanning en intensiteit in nadat de moord op Laura is opgelost. Ondanks dit puntje van kritiek blijft ‘Twin Peaks’ een geweldige serie die de tand des tijds goed doorstaan heeft. Diverse interessante plotwendingen, intelligente en realistisch aandoende dialogen, een stevige portie surrealisme en degelijk acteerwerk maken deze serie tot een monument uit de televisiegeschiedenis dat niet alleen bedoeld is voor fanatieke Lynch-adepten.
Frank Heinen
Waardering: 4