Africa – Life in the Jungle – Life in the Canopy (2010)

Regie: Rob Sullivan | 148 minuten | documentaire

De dichte en weelderige regenwouden van het Congobekken behoren tot de minst bestudeerde en soortenrijkste biotopen van het toch al met natuurwonderen bezaaide Afrikaanse continent. Ondanks de huidige stand van de wetenschap weten we nog steeds maar heel weinig over dit groene deel van Afrika, een wildernis waar vermoedelijk veel soorten rondwaren die nog niet eens wetenschappelijk geclassificeerd en beschreven zijn. Dat zich nog diverse goed bewaarde geheimen schuilhouden in de dichte groene jungle van Centraal-Afrika, heeft vermoedelijk veel te maken met de onherbergzaamheid van het gebied. Gebaande paden zijn er nauwelijks, terwijl er in de vorm van bosolifanten, giftige slangen, diverse steekbeestjes en grote duizendpoten met een giftige beet ook wel wat potentieel onplezierige verrassingen onder het bladerdek verstopt zitten. Maar in de documentaire ‘Africa: Life in the Jungle’ zijn biologe Julie Anderson, survivalexpert Guy Grieve en natuurfilmmaker Gavin Thurston vastberaden om de geheimen van de jungle in elk geval gedeeltelijk te ontrafelen. Het team verblijft zes weken lang in een boomhut in het hart van het oerwoud van Gabon, vooral om onderzoek te doen naar de even fraaie als zeldzame roodkopmangabey. Maar ook de overige fauna wordt niet vergeten, wat leidt tot onvergetelijke ontmoetingen met onder meer bosolifanten, westelijke laaglandgorilla’s en nijlpaarden. Helemaal apart is dat de regenwouden van Gabon in het uiterste westen van het land grenzen aan de zee. Je kunt er met wat geluk dus gewoon olifanten, buffels of nijlpaarden op het strand tegenkomen.

‘Africa: Life in the Jungle’ focust zich vooral op de roodkopmangabey (Cercocebus torquatus) een even zeldzame als fraaie apensoort. De dieren vallen vooral op door hun rode ‘muts’, witbehaarde wangen en – als ze gapen, eten of schreeuwen – imponerend grote hoektanden. De roodkopmangabey komt slechts op een bescheiden aantal plekken in het Congobassin voor en heeft zwaar te lijden onder stroperij en de vernietiging van zijn leefgebied. Het hoofddoel van onderzoekster Julie Anderson, die samen met haar kompaan en manusje-van-alles Guy Grieve wordt gevolgd in ‘Africa: Life in the Jungle’, is dan ook om meer te weten te komen over de leefwijze van de apen om zo ook hun leefgebieden beter en effectiever te kunnen beschermen. Hoewel deze documentaire een overwegend wetenschappelijke en informatieve insteek heeft, is het geen gortdroge of saaie opsomming van wetenschappelijke feitjes. Integendeel, zoals we eigenlijk gewend zijn van de BBC versmelten wetenschap, educatie, verwondering en fraaie natuurpracht ook in ‘Africa: Life in the Jungle’ weer tot een aanbevelenswaardige documentaire die het bekijken meer dan waard is.

Het is allemaal wat minder groots dan bekende mammoetproducties als ‘Planet Earth’, ‘Africa’, ‘Earthflight’ of ‘Frozen Planet’, maar dat deert nauwelijks. Juist het intieme maakt deze documentaire zo interessant, want je bent als buitenstaander getuige van ecologisch onderzoek in optima forma en komt gaandeweg de reis door de jungles van Gabon veel te weten over de wouden van dit land en hun veelkleurige bewoners. Bovendien laat de documentaire ook zien hoe een combinatie van beschermingsmaatregelen, wetenschappelijk onderzoek, ecotoerisme en het betrekken van de lokale bevolking bij natuurbescherming een kwetsbaar en soortenrijk gebied mogelijk kan behoeden voor een toekomstige ondergang. Voor de humoristische noot zorgt vooral Guy Grieve, een avontuurlijk ingestelde en intellectueel nieuwsgierige vrijbuiter die vooral intens geniet van het buitenleven en alle uitdagingen die daarbij komen kijken.

Hoewel ‘Africa: Life in the Jungle’ misschien wat zuiniger is met de epische beelden die van de grotere BBC-producties altijd zo’n doorslaand succes maken, heeft de film voor de ware natuurliefhebber, die naast spectaculaire natuurbeelden vaak ook op zoek is naar een stukje verdieping, voldoende moois te bieden.

Frank Heinen

‘Africa – Life in the Jungle’ verschijnt dinsdag 26 november 2013 op DVD en blu-ray.