Beck: Lockpojken (1997)

Regie: Pelle Seth | 94 minuten | misdaad | Acteurs: Peter Haber, Mikael Persbrandt, Figge Norling, Stina Rautelin, Niklas Falk, Per Morberg, Ingvar Hirdwall, Rebecka Hemse, Fredrik Ultvedt, Michael Nyqvist, Anna Ulrika Ericsson, Peter Hüttner, Bo Höglund, Jan von Melen, Mia Benson, Oskar Löfkvist, Lamin Touray, Roderyk Mundenius, Bergljót Arnadóttir, Stefan Roos, Mina Azarian, Göran Thorell, Franceska Löfgren, Pierre Fränckel, Gerhard Hoberstorfer, Calle Carlswärd, Lamine Dieng, Stephan Karlsén, Robert Jakobsson, Mikael Alsberg, Goran Marjanovic, Åke Kinberg

Het duo Sjöwall en Wahlöö was een Zweeds schrijverskoppel dat tussen 1965 en 1975 een zeer vruchtbare periode kende met de publicatie van een aantal misdaadromans waarin ze heel wat maatschappijkritiek smokkelden. Het hoofdpersonage van de boeken heette Martin Beck, een inspecteur bij een moordbrigade in Stockholm. Met vertalingen in 25 landen waren de verfilmingen van de originele boeken dan ook een logisch gevolg. Naast deze trouwe adaptaties werd er ook nog een serie gedraaid met acteur Peter Haber in de hoofdrol. De karakters hiervan zijn echter vrijblijvend geschetst naar de denkbeelden van het beroemde paar.

De allereerste aflevering, ‘Lockpojken’ (‘The Decoy Boy’), van de serie leert ons dat deze krimi naar, Scandinavische gewoonte, een stuk realistischer oogt dan zijn Amerikaanse soortgenoten. Ook vanwege de tijd die er genomen wordt om de plot te ontrafelen. Verwacht dus geen hypercoole en ultramoderne montagetrucjes of afgelikte settings. De wereld waarin Martin Beck zich beweegt is groezelig en zo vuil als de goot. De look van deze misdaadserie oogt dan ook bijzonder grauw en past perfect bij de visie van zijn bedenkers.

Een werknemer van een afvalverwerkingsbedrijf ziet nog net dat er een lichaam verdwijnt in een verbrandingsoven. Beck moet dus op zoek naar de identiteit van een lijk dat er niet meer is. Tijdens het onderzoek vallen er nog meer slachtoffers en de inspecteur komt iets heel anders op het spoor. Het vervolg is een race tegen de klok waarbij zelfs een menselijk lokaas gebruikt wordt.

Ondanks het rommelig begin zit ‘Lockpojken’ verhaaltechnisch slim in elkaar. De spanning van het onderzoek wordt regelmatig onderbroken door het gesteggel van Beck met zijn opstandige dochter en de gesprekjes die hij voert met zijn cynische buurman. Het zijn welgekomen afwisselingen die ons een blik in het armzalige privéleven van de stuurse agent gunnen. Als karakter verschilt Beck niet veel van zijn collega Wallander. Beide agenten zijn behoorlijk koppig en duidelijk eenzaten. Ook Beck heeft regelmatig aanvaringen en zware discussies met zijn overste Wersén. Zijn niet zo sociaal gedrag buiten het werk maakt van de man dan ook een merkwaardig figuur. Naast zijn dochter Inger die hem regelmatig de kast op jaagt en de ontmoetingen met de buurman heeft hij weinig omgang met andere mensen. Collega Gunvald Larsson moet zowat de tegenpool zijn van de beredeneerde Beck en biedt met zijn brutaal gedrag een aardig tegengewicht. In deze aflevering vervoegt zich trouwens een nieuw lid bij de brigade. Cyberagente Lena Klingström heeft het aanvankelijk niet onder de markt om haar plaats op te eisen. De afwikkeling van het verhaal gebeurt volgens het boekje: de kijker wordt regelmatig op het verkeerde been gezet en mondt tenslotte uit in een ietwat verrassende finale. Dat slotakkoord mag er trouwens zijn met Beck die in een vastgelopen lift een verbaal steekspelletje opvoert.

‘Lockpojken’ staat stijf van de degelijkheid en bevestigt nog maar eens dat ze in het Noorden onklopbaar zijn in het bedenken van misdaad formats.

Jochem Geelen