Kaidan (2007)
Regie: Hideo Nakata | 115 minuten | drama, horror | Acteurs: Kumiko Aso, Takaaki Enoki, Reona Hirota, Teiyû Ichiryûsai, Mao Inoue, Tae Kimura, Hitomi Kuroki, Ken Mitsuishi, Shoji Murakami, Naomasa Musaka, Taeko Nishino, Kikunosuke Onoe, Asaka Seto, Yumi Shimizu, Masahiko Tsugawa, Yûrei Yanagi
Waar is toch die Hideo Nakata gebleven van de intrigerende, intense moderne horrorwerkjes ‘The Ring’ en ‘Dark Water’ (de Japanse versies, welteverstaan)? De laatste tijd voornamelijk bezig met het remaken van en het vervaardigen van Amerikaanse vervolgen op deze oude gloriefilms, is hij nu eindelijk weer eens met een nieuwe, originele film gekomen, ‘Kaidan’. Ondanks hetzelfde genre waarin de film opereert – het is ook nu weer een spookverhaal – lijkt ‘Kaidan’ een verfrissende nieuwe weg te zijn die Nakata inslaat, met een nieuwe tijd en setting om zijn verhaal in af te laten spelen, en een romantisch drama dat ten grondslag ligt aan de vertelling. Toch slaagt Nakata er niet in om een bevredigende band tussen de personages en toeschouwer te creëren. De emotie blijft achter bij de soms wat geforceerde stijlelementen of verhaallagen.
‘Kaidan’ heeft de kijker veel te bieden. Misschien te veel. Het is een romantisch en tragisch kostuumdrama, een spookvertelling, en de film vertoont op bepaalde punten zelfs kenmerken van een film noir en een martial arts-film. Misschien was het beter geweest om een duidelijkere focus te gebruiken op één of enkele van de afzonderlijke delen. Maar het grootste probleem is dat de centrale relatie de die dramatische drijfkracht is van de film, niet overtuigend genoeg overkomt en de toeschouwer teveel op een afstand houdt. De andere boosdoener is een extra, onnodige laag in het spookverhaal, dat gekunsteld overkomt en er juist voor zorgt dat de film minder spannend wordt in plaats van complexer en onheilspellender.
Want hoe boeiend is het om de relatie van de kinderen van twee vijanden te verdoemen door hun voorouders? Dit wordt namelijk alleen als verhaalmechanisme gebruikt en heeft verder eigenlijk geen psychologische consequenties. In ieder geval geen bewuste. Want, ja, Toyoshiga wordt wraakzuchtig wanneer Shinkichi dreigt vreemd te gaan met een ander, maar hier is geen link met een boze voorouder voor nodig. Bovendien zijn de vloek die Toyoshiga uitspreekt en haar spookverschijningen prima mogelijk zonder deze extra laag, die de zaken onnodig compliceert. Daarbij hebben de spookachtige momenten niet het gewenste dramatische of spanningseffect doordat de relatie tussen deze twee geliefden nooit bevredigend wordt vormgegeven. De betrokkenen zijn het ene moment afstandelijk, en het andere moment hysterisch bezitterig of overlopend van liefde, er is niet echt een logische of emotioneel betrokken opbouw van de relatie.
Het acteerwerk is redelijk en de fotografie prachtig, maar ‘Kaidan’ laat het helaas op de belangrijkste gebieden, betrokkenheid en spanning, afweten. Het is een dappere poging van Nakata om zichzelf opnieuw uit te vinden, maar er is nog iets meer stroomlijning nodig.
Bart Rietvink