Mon fils à moi (2006)

Regie: Martial Fougeron | 79 minuten | drama | Acteurs: Victor Sévaux, Nathalie Baye, Olivier Gourmet, Marie Kremer, Michèle Moretti, Emmanuelle Riva, Ludmila Ruoso, Thomas Silberstein, Valentine Stach, Nicole Gros, Maxime Monsimier, Julien Oracz, Ludmila Ruoso, Sébastien Guisset, Esteban Challis, Olivier Brunet, Patrick Pau

De eerste beelden van de film maken direct duidelijk dat er een heftige gebeurtenis heeft plaatsgevonden. Een man kijkt verbijsterd naar een brancard die een ambulance wordt ingedragen. Wat is er gebeurd, is er iemand om het leven gekomen of is er iets heel anders aan de hand? Dit blijft overigens tot het einde van de film een geheim. We weten nu dat er een drama heeft plaatsgevonden, maar de ontwikkelingen in het verhaal laten wat dat betreft meerdere opties open. De openingsbeelden scherpen echter meteen de aandacht.

Het huis waaruit de brancard wordt weggedragen staat in een keurige, gegoede buurt. Met behulp van de tegenwoordig in films veelvuldig toegepaste stijlfiguur van de voice-over wordt teruggeblikt op de gebeurtenissen die aan dit drama voorafgaan. Een vrouwenstem vertelt ons het verhaal, maar van wie is deze stem? De geschiedenis die dan wordt verteld lijkt aanvankelijk een alledaagse. Julien (Victor Sévaux) is het jongste kind in een schijnbaar gelukkig gezinnetje. Vader (Olivier Gourmet) heeft een mooie academische baan, moeder (Nathalie Baye) ziet er zeer verzorgd uit en verzorgt het huishouden, dochter Suzanne (Marie Kremer) zit op de universiteit en zoonlief zit nog op school en krijgt pianolessen.

Dit alledaagse ‘geluk’ is echter schone schijn. Het drama dat zich al snel aftekent, gaat over een  alles verstikkende moederliefde. Moeder bemoeit zich indringend met alle bezigheden van de jonge Julien die nog te afhankelijk is om zich daar echt effectief tegen te kunnen verzetten. Zijn schoolresultaten worden door deze toestanden met zijn moeder allengs slechter. Moeder laat hem bijlessen volgen en Julien mag niet meer naar zijn geliefde voetbalclub en ook niet naar zijn oma, met wie hij een hele goede relatie heeft en waar hij heimelijk een vriendinnetje kan ontmoeten. Zijn moeder mag immers niet weten dat hij al een vriendinnetje heeft. De vader schittert min of meer door afwezigheid. Hij ontkent de problemen en vlucht in zijn werk en tennisclub. De moeder is zo dominant in het gezin dat niemand daar echt tegenop kan. De zuster van Julien ziet in dat het steeds slechter gaat met Julien en probeert vader zover te krijgen dat hij met moeder hierover in gesprek gaat. Vader ontwijkt echter zijn verantwoordelijkheden en kan de situatie niet echt aan.

Er volgt dan een aantal magnifieke momenten. Sublieme scènes waarin Julien zich, voor een ontmoeting met zijn vriendinnetje, voor het eerst stiekem scheert. Zijn zuster staat hierbij op de wacht. Als moeder er toch achter komt dat Julien zich geschoren heeft, is dit een ernstige schok voor haar. Zij realiseert zich dat haar kleine jongen haar aan het ontgroeien is.

Een zeer verontrustende ontwikkeling is te zien in de wijze waarop Julien, als hij in de badkamer een douche neemt, op een in gemene wijze door zijn moeder wordt gedwongen zijn piemeltje te laten zien. “Je hoeft voor je eigen moeder toch geen schaamtegevoelens te hebben, ook niet als puber?” De ‘moederliefde’ is hier onverbiddelijk en meedogenloos.  Als zijn moeder er achter komt dat hij een vriendinnetje heeft wordt zij furieus en neemt op allerlei wijzen maatregelen die bijna de vorm van wraakgevoelens weergeven. Zij stelt hem bijna voortdurend voor oneigenlijke keuzes. De vader onderneemt timide pogingen zijn zoon te beschermen en het leidt zelfs tot een kleine vechtpartij met de moeder, maar uiteindelijk zwicht hij toch voor de druk. Het is duidelijk dat dit uiteindelijk in een drama moet eindigen. De zoon dreigt met zelfmoord, de politie komt langs, maar vertrekt weer onverrichter zake als vader moeder vrij pleit van mishandeling.

Dramatische ontwikkelingen volgen daarna snel….  Het script bevat een aantal fantastische en tegelijk ironische betogen waarin de moeder Julien er onder andere van ‘overtuigt’ dat het beter is een ‘kleine leugen’ te vertellen dan iemands gevoelens te beschadigen, terwijl zij tegelijkertijd hem er voortdurend van beschuldigt dat hij haar pijn doet als hij haar niet de waarheid vertelt. In de film zit voortdurend een spanningsboog, welke kant gaat het op en welke ontlading gaat er komen? De karakters van zowel Julien als de moeder, maar evenzeer die van de vader en de zuster zijn goed uitgediept. Juist door de sulligheid van de vader die de dominantie van de moeder ontwijkt, kan een dergelijke situatie volledig ontsporen.

Nathalie Baye is in Frankrijk een vedette en speelt, evenals in haar vorige film ‘Le Petit Lieutenant’, een geweldige rol. Hoe kan een zo’n gracieuze moeder tegelijkertijd zulke zwarte karaktertrekken hebben? Ook Victor Sévaux speelt zijn rol met overgave, en de ietwat sullige vader wordt zeer geloofwaardig neergezet door Olivier Gourmet. Bijna de gehele film speelt zich binnenshuis af, in een kleine setting. De cameravoering is langzaam en de beeldopbouw uiterst zorgvuldig. Juist hierdoor kan de suspense goed worden opgebouwd. De Franse cinema heeft het de laatste jaren niet gemakkelijk. Dit is weer zo’n  filmhuisfilm die voor een wat kleiner segment van het filmpubliek van cinefielen zeer de moeite waard is. Dramatiek, verstikkende moederliefde en sterk spel maken het tot een pareltje!

Rob Veerman

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 19 juli 2007