Quando Alice ruppe lo specchio – Touch of Death (1988)
Regie: Lucio Fulci | 81 minuten | komedie, horror | Acteurs: Brett Halsey, Ria de Simone, Pier Luigi Conti, Sasha Darwin, Zora Ulla Kesler, Marco Di Stefano
Ben je een fan van Fulci’s horrorfilms waarbij het vaak om keiharde en expliciet in beeld gebrachte horror gaat waar je bij voorkeur nog met de neus op wordt gedrukt ook? Dan klinkt wat dat betreft de verhaallijn van deze film veelbelovend genoeg: Lester vermoordt rijke weduwen voor hun geld en gaat daarbij niet zachtzinnig te werk. Voor de horrorliefhebber zou dit, in combinatie met Fulci’s reputatie, garant moeten staan voor de nodige geslaagde horrortaferelen.
In het begin van de film lijkt het een en ander inderdaad waargemaakt te gaan worden. Boosdoener Lester eet een deel van een van zijn slachtoffers op, zaagt haar met een kettingzaag aan stukken, haalt de diverse lichaamsdelen door de gehaktmolen en voert deze vervolgens aan zijn varkens. Ook in een later stadium maakt Lester op niet mis te verstane wijze diverse slachtoffers. Een ingeslagen schedel, rondspuitend bloed, afgehakte ledematen…
Wat echter vooral opvalt is dat het splattergehalte in deze film laag is en niet is te vergelijken met dat van Fulci’s bekendere horrorproducties. Weliswaar worden enkele gruwelijke taferelen voorgeschoteld, maar het blijft bij slechts enkele effectieve horrorscènes. Helaas wordt het gruwelgehalte daarvan dan ook nog teniet gedaan door de matige tot slechte uitwerking van diverse speciale effecten, met als illustratief dieptepunt het smeltende hoofd in de magnetron. Jammer voor de horrorjunk, maar het oproepen van werkelijke horror lukt Fulci in deze film maar niet of nauwelijks, hoewel voor de leek diverse scènes ranzig genoeg over zullen komen.
Dan het verhaal eromheen. Fulci toont zich als verhalenverteller niet altijd even bekwaam en dat komt in deze film ook naar voren. De ontwikkelingen zijn van dien aard dat het een en ander niet bepaald realistisch overkomt en de geloofwaardigheid al snel ver te zoeken is. Gesprekken die Lester voert met een stem die uit zijn cassetterecorder komt? De klunzige taferelen die zich afspelen bij de beoogde vergiftiging van een van zijn slachtoffers? Een sadomasochistische sopraan die vrolijk door blijft zingen terwijl ze van Lester de ene klap na de ander krijgt? De overmatig stompzinnige bekketrekkerij waaraan Lester zich schuldig maakt en de twijfelachtige poses die hij veelvuldig aanneemt? Door deze en tal van andere merkwaardige zaken rijst al snel de vraag wat Fulci’s bedoeling is geweest bij de aanpak van deze film. Is het een en ander bedoeld als (zwarte) humor? Satire? Het meest waarschijnlijke is dat de diverse onzinnige scènes in wat voor gradatie dan ook humoristisch bedoeld zijn, maar door de mate waarin de gebeurtenissen in het absurde worden doorgetrokken komt het allemaal vooral flauw, melig en vervelend over. Fulci zelf heeft verklaard dat deze film werd gemaakt voor Italiaanse tv. Deze aanpak kan de film dan wel geschikt hebben gemaakt voor uitzending op televisie, maar de vraag is voor welke doelgroep. Door de vormgeving van de gebeurtenissen, in combinatie met de langdradigheid ervan, zal voor de horrorjunk deze film vooral schitteren door gemiste kansen en als komedie of satire schiet deze film hopeloos tekort.
Verdere nadelen zijn de deerniswekkende acteerprestaties her en der. Met name bij de vrouwelijke slachtoffers van Lester spat het amateurisme eraf. Of is dit gezien de algehele aanpak van deze productie juist Fulci’s bedoeling geweest? In dat geval passen hun armzalige optredens inderdaad in de film, maar zorgt het er vooral voor dat het steeds moeilijker wordt dit hele gebeuren nog langer aan te zien. Daarnaast is door de manier waarop de vrouwelijke personages zonder uitzondering weinig flatteus worden neergezet (heeft Fulci wellicht een hekel aan vrouwen?) identificatie en/of medeleven met wie dan ook ver te zoeken en het meeste medelijden gaat dan ook nog uit naar de huiskat die door Lester onder klaaglijk gemiauw door de kamer wordt geschopt.
De uiteindelijke ontknoping lijkt vooral een symbolische te zijn, met betrekking tot… Lester’s gestoorde geest wellicht? Moet haast wel, want als dit niet het geval is, kan ook dit niet serieus genomen worden. Als Fulci er echter wat anders mee duidelijk wil maken, zal de gemiddelde kijker maar moeilijk of niet de betekenis ervan kunnen doorgronden en onderstreept het alleen maar de ongeloofwaardigheid van de ontwikkelingen in het verhaal om niet te zeggen de flauwekul die in deze film overheerst.
Deze film van Fulci komt voornamelijk over als een bizar om niet te zeggen experimenteel product, dat echter zo goed als nergens uit de verf komt. Het enige wat deze film qua horror nog enigszins de moeite waard maakt zijn enkele geslaagde speciale effecten en de ijskoude onverschilligheid waarmee Lester zijn slachtoffers maakt. Wat betreft de overduidelijk bedoelde humor komt het een en echter dusdanig overtrokken over dat het beoogde doel totaal niet bereikt wordt. Alleen voor de Fulci-fans en de liefhebbers van trash-films.
Frans Buitendijk