Tin Man (2007)

Regie: Nick Willing | 253 minuten | avontuur, fantasie, science fiction, western | Acteurs: Zooey Deschanel, Alan Cumming, Neal McDonough, Richard Dreyfuss, Kathleen Robertson, Raoul Trujillo, Callum Keith Rennie, Ian A. Wallace, Richard Dreyfuss, Blu Mankuma, Gwynyth Walsh, Kevin McNulty, Rachel Pattee, Alexia Fast, Brenna O’Brien, Jake D. Smith, Alexis Llewellyn, Marilyn Norry, Andrew Wheeler

In 2008 kwam in Nederland de eigentijdse versie van ‘The Wizard of Oz’, genaamd ‘Tin Man’ – wat meer een miniserie was die zijn inspiraties uit die film haalde – uit op dvd. Echter, de door Bridge Pictures uitgegeven dvd bleek een film te bevatten die slechts de helft van de speelduur had ten opzichte van de originele zes uur durende serie. Het gevolg was een film die meer een soort trailer leek van de échte serie, helemaal wanneer het op belangrijke, vernieuwende, of interessante inhoudelijke aspecten aankwam. Het meest eigenaardige was wel dat het verhaal over de tinnen man, waar toch, gezien de titel van de serie, van aangenomen kan worden dat het redelijk centraal moet staan, pijnlijk onafgerond bleef. Toch waren er ook in die versie al interessante aspecten te zien en hield de veelzijdigheid van die productie, ook al wordt er bij verschillende films en verhalen leentjebuur gespeeld, het geheel lange tijd de moeite waard. Bridge Pictures komt nu, ongeveer een jaar later, met een zeer welkome langere versie op de markt, die vrijwel alle eerdere problemen oplost. Het zijn nog niet de volledige zes uur. maar deze ruim vier uur durende versie van de serie – die in elke variant overigens is overzien door regisseur Nick Willing – zou wel eens de meest optimale van de drie kunnen zijn, ervan uitgaande dat ze als film en niet als serie wordt bekeken. Want ook met deze vier uur zijn al verschillende herhalingen van zetten zichtbaar, die nog net niet gaan vervelen of irriteren. Met zes uur zou dit wel eens kunnen gaan gebeuren. Steeds weer de kwade Azkadellia die teruggaat naar haar gevangene om informatie te achterhalen of haar macht en heerschappij in te peperen. Steeds weer een ziener die wordt geraadpleegd om bij iemand anders herinneringen los te peuteren over de locatie van DG of een belangrijke smaragd. En, hoe vermakelijk en “esthetisch” verantwoord het ook is om Azkadellia steeds haar decolleté in de strijd te zien gooien om de vliegende apen uit tatoeages te bevrijden, na drie keer heb je dit kunstje wel gezien.

Ook thematisch gezien is het eigenlijk wel voldoende om, naast dat van DG, alleen het verhaal van de Tin Man uit te werken – wat hier gebeurt – en bij de “leeuw”en de “vogelverschrikker” de onderwerpen – de zoektocht naar een verstand en moed – alleen hier en daar aan te raken en in een paar scènes af te ronden. Immers, iedereen is bekend met het originele verhaal, en het zou wel eens te langdradig of als een verplicht nummer kunnen aanvoelen om echt elk subthema uitgebreid bij de kijker erin te stampen. Maar wie weet, misschien zorgt meer tijd er juist voor dat het geheel minder als een af te werken checklist aanvoelt dan nu soms nog het geval is. Wat wel is vast te stellen is dat de vijf kwartier extra die de kijker hier krijgt, de beleving van deze miniserie aanzienlijk verbeterd. De film/serie voelt nu gewoon compleet aan, waar dit eerder niet echt het geval was. Juist op de plekken waar het nodig is, worden verhalen nu verder ontwikkeld of afgerond. De tinnen man, die op zoek was naar zijn familie, weet nu tenminste wat er van zijn vrouw en kind terecht is gekomen, en hiermee wordt ook zijn (onbewuste) zoektocht naar zijn hart op een vrij elegante manier verbeeld. De makers konden het helaas toch weer niet laten om expliciete dialoog in te voegen, ook bij andere personages – letterlijk verwijzend naar “hart”, “slimheid”, of “moed” – om te zorgen dat de kijker niets mist, maar de thematiek van de verhaallijn van de tinnen man is tenminste niet zo “in your face”.

De verhaalaspecten die misschien wel de meest boeiende originele toevoeging van de makers vormden, te weten de geschiedenis van DG, Azkadellia en de koningin van OZ en de manier waarop deze verhalen met elkaar samenhangen, krijgen dit keer veel meer aandacht. Vooral het personage van Azkadellia krijgt nu meer lagen en af en toe wat hinten van menselijkheid, waar dit eerder vooral aan het einde van de film even het geval leek te zijn. De verdere uitdieping van deze verhalen, die het eigenlijke hart vormen van de film, is zeer gunstig voor de betrokkenheid van de kijker en geeft de film ook een eigen gezicht, in plaats van dat het slechts een film is die knipogen geeft aan de originele ‘The Wizard of Oz’ en allerlei ideeën en scènes uit andere films samen heeft gevoegd. Want de inspiratiebronnen blijven opvallen. Vooral naar ‘The Lord of the Rings’ is goed gekeken (voor bijvoorbeeld locaties, camerastandpunten, verhaalstructuur, personagetypes). Ook het zwarte gat aan acteerspel dat hoofdrolspeelster Zooey Deschanel hier vertegenwoordigt is nog steeds aanwezig. Met een en dezelfde wijdogige blik loopt ze de film rond, weinig onder de indruk van alle fantastische dingen die zich om haar heen voltrekken. Maar een extra uur kan natuurlijk niet alles verhelpen. Laten we blij zijn met wat we hier in ieder geval hebben gekregen: een complete film die vier uur lang aardig entertainment biedt en een eigen karakter heeft.

Bart Rietvink