À mains nues (2006)

Regie: Thierry Knauff | 30 minuten | korte film | Acteurs: Michèle Noiret, Joseph Noiret

In ‘À mains nues’, de korte dansfilm die tezamen met ‘Solo’ wordt vertoond, heeft danseres Michèle Noiret meteen een interessante interactie met haar omgeving. Noiret zit op een tafeltje en gaat driftig op zoek in een stapeltje kranten. Tenminste het lijkt erop dat ze ergens naar op zoek is wanneer ze wild het krantenpapier bekijkt, verfrommeld, en verscheurt. In beeld en geluid is er dus meteen al veel actie aanwezig. Hiernaast wordt het beeld van Noiret zélf ook nog eens, licht vertraagd en vervaagd, achter haar geprojecteerd. Beeld en geluid zijn nu dus beide erg vol, en betrekken de toeschouwer van meet af aan bij de gebeurtenissen.

Dan gebeurt er nog iets onverwachts: er verschijnt plotseling een tweede persoon in beeld. Een oudere man – gespeeld door de vader van Michèle, Joseph Noiret – zit aan tafel. De taal ligt vol met brillen, en wanneer Michèle de man nadert, zien we tevens dat zijn handen trillen, net als zijn mond. Michèle fluistert hem enkele poëtische zinnen toe, over dromen en het niet kunnen vinden van de leidraad, waarna de man het met zijn kroontjespen op papier zet.

De film zet je continu op het verkeerde been. Zo verandert de tafel van iets tastbaars en échts, in een geprojecteerde tafel, en worden er dichtregels over het hele beeld geprojecteerd, die Michèle dus aanraken, en waar ze, liggend op de grond van weg probeert te rollen. Dan weer zien we Michèle ineens door de papieren (projectie)wand heen breken, een oppervlakte dat hiervoor steeds ondoordringbaar leek.

Het meest prikkelend op filmisch gebied is waarschijnlijk het spanning opwekkende gedeelte in het midden van de film, dat zelfs kenmerken van een horrorfilm vertoont. Het begint met de achterstevoren afgespeelde beelden van een dans van Michèle. De onnatuurlijke manier waarop het haar van Michèle om haar hoofd draait, roept herinneringen op aan bovennatuurlijke horror als ‘Ringu’ (‘The Ring’) of ‘Ju-on’ (‘The Grudge’). Vervolgens horen we een eng, zwaar industrieel geluid, waarna er (hoorbaar) een grote deur opengaat en een grote schaduw op de angstig kijkende Michèle afkomt. De kijker zit ineens op het puntje van zijn stoel. Het is opvallend hoe effectief er spanning opgewekt kan worden door middel van enkele simpele geluiden, gezichtsuitdrukkingen, en schaduwen. Een mooie les, wellicht, voor sommige huidige filmmakers in het horror- of thrillergenre, die alles groter en monsterlijker willen maken. Dit is zeker niet altijd nodig, zo blijkt hier. Nee, die expressionisten uit de jaren twintig waren zo gek nog niet.

‘À mains nues’ is weliswaar abstract en poëtisch, en in die hoedanigheid geen grote publiekstrekker, het is wel een film die door zijn variatie en filmische kwaliteiten de kijker continu geboeid houdt. Dit maakt van deze film een aanrader voor zowel de dansfan als de wat meer avontuurlijk ingestelde filmkijker.

Bart Rietvink

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 12 juli 2007