Ága (2018)

Recensie Ága Cinemagazine Regie: Milko Lazarov | 96 minuten | drama | Acteurs: Mikhail Aprosimov, Feodosia Ivanova, Sergei Egorov, Galina Tikhonova, Afanasiy Kylaev

Ergens aan het eind van de wereld, in het hoge noorden van onze planeet, leeft het inuitenechtpaar Nanook en Sedna. Het leven is er sereen, maar hard. Het verweerde tweetal verdrijft de tijd met het zoeken naar eten, voornamelijk vis, en het overeind houden van hun Yurt, een traditionele ronde tent die ontworpen is om de levensomstandigheden zo dragelijk mogelijk te maken. De enige indicatie dat ze niet de laatste mensen op aarde zijn, zijn de condenssporen die door overvliegende vliegtuigen worden achtergelaten. Ooit hielden de twee rendieren, maar daar is niets meer van terug te zien. Hun overlevingsstrijd is er na verloop van tijd alleen maar zwaarder op geworden. Gevoelens zijn in de wachtkamer gezet. Toch sluimert er wat tussen de twee.

Nu Sedna ouder begint te worden, ziekelijk zelfs, gaat haat hoofd steeds vaker terug naar dochter Ága, die lange tijd geleden vertrokken is om haar geluk in de bewoonde wereld te beproeven. Een doodzonde, volgens vader Nanook. Familie is alles, die laat je niet in de steek. Terwijl Sedna steeds vaker herinneringen ophaalt aan vroeger, keert Nanook haar de rug toe. Het verleden is er om met rust te worden gelaten of, hooguit, een les uit te leren. Tradities moeten worden geëerd, de rest mag vergeten worden. Hun relatie kenmerkt zich steeds meer door een hardnekkig stilzwijgen.

Dat allemaal speelt zich af in fraai breedbeeld, het isolement alleen maar verder uitvergrotend. De wijde horizonten zijn onophoudelijk overdekt met een deken van sneeuw, met nu en dan een hoofdpersoon die de elementen trotseert om eten of een schuilplaats te vinden. De omgeving wordt zelfs nog groter gemaakt, door delen van scènes offscreen te laten afspelen. Als toeschouwer is het zoeken naar menselijkheid. Het decor lijkt leeg, voor de twee is het echter alles wat ze hebben. Een wereld van overwegend eensgezind geluk.

De stilstaande camera registreert alles op gepaste afstand. Door dat observerende karakter heeft ‘Ága’ veel weg van een documentaire (het zal geen toeval zijn dat hoofdpersoon Nanook is vernoemd naar één van de eerste documentaires ooit gemaakt: ‘Nanook of the North’ uit 1922). Hoewel dat esthetisch gezien fraai overkomt, worden de personages echter vrij ondoordringbaar. Hun emoties komen vooral voort uit dialoog. Ook de betrokkenheid blijft daardoor enigszins op afstand. De stap naar indringende fictie wordt niet gemaakt.

‘Ága’ is boven alles een contemplatieve film die het meer moet hebben van het tonen van de indrukwekkende levenswijze van de twee hoofdpersonages (en daarbij effectief de vergelijking maakt met het gehaaste leven van nu) dan dat die hoofdpersonages zelf onder het vergrootglas worden gelegd.

Wouter Los

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 27 juni 2019
DVD-release: 23 oktober 2019