Bezuidenhout (2025)

Regie: Wouter Hermans | 50 minuten | actie, drama | Acteurs: Dirk Gunther Mohr, Dirk van der Pol, Susan Joyce, Tom de Jong, Peter Nillesen, Charlotte Kloosterman, Inge Sonderen, Andreas Lessig, Frédérique Arnold, Chris van Veenen, Wouter Oosterwijk, Lune van der Meulen, Benthe Wegman, Francis Cox, Rob Grant, James Johnson, Mila Kok, Adam Fields, Jules Stuyt, Ilse Klein Geltink, Jaydie van den Berg, Rosalie Wegman, Jolien van der Mandele, Bart Kalisvaart, Annemieke Van Westerloo

Over de Tweede Wereldoorlog zijn al zoveel boeken en films verschenen dat het haast onmogelijk lijkt om iets ‘nieuws’ aan die canon toe te voegen. Toch is dat de makers van ‘Bezuidenhout’ gelukt met dit verhaal over het vergissingsbombardement op de gelijknamige Haagse wijk. In de nadagen van de oorlog was het de bedoeling om Duitse raketinstallaties te raken, maar dit ging gruwelijk mis.

Het verhaal begint in het voorjaar van 1940, op het moment dat het bombardement op Rotterdam geweest is en Nederland zich overgeeft aan de Duitsers. Aan de eettafel zitten Johan (Dirk Gunther Mohr) en zijn vrienden te luisteren naar een speech van Winston Churchill. Johan kondigt aan dat hij in het verzet zal gaan, maar wordt hierin niet direct serieus genomen. Hij voegt toch de daad bij het woord en vanaf dat moment wordt er, vanuit het perspectief van Johans verzetsgroep, toegewerkt naar de dramatische Britse actie.

Een tweede verhaallijn is die van de Joodse Ben (Chris van Veenen) en zijn vrouw Jenny (Susan Joyce). Hun dochtertje hoort over ‘verhuizingen’ van kinderen uit haar klas en dat laat goed zien hoe geleidelijk het vreselijke lot van vele Joden is geweest; sommigen hadden de mogelijkheid om naar familie in het buitenland te gaan, maar vaak leek dat een overdreven stap. Met de kennis van nu is zo’n dilemma des te pijnlijker.

‘Bezuidenhout’ heeft een fragmentarische stijl, waarbij het zwaartepunt ligt op de hoofdpersonen en hun onderlinge dynamiek. De tijdsprongen voelen in het begin wat abrupt, maar als de personages en verhaallijnen eenmaal zijn neergezet is dat eigenlijk niet zo’n probleem meer en is het vertelritme prettig. Hoewel er zeker actiescènes zijn, ligt de nadruk op de dialogen.

Wat zeer goed werkt is het feit dat de film in zwart-wit is. Dit zal te maken hebben met de vele archiefbeelden uit die tijd, die vaak zwart-wit zijn, maar er zit ook een rijke symboliek in. Donker en licht; goed en kwaad, maar zeker ook alle tinten daartussen. Dit is ook goed terug te zien in de belichting met onder andere een – letterlijk – wit licht aan het einde van een celblok. Hoewel het benadrukken van al deze nuances vaak een boodschap van oorlogsfilms is, wordt het in dit geval ook goed gedaan. Voor een kijker is het makkelijk om zwart/wit te denken en mensen snel in het hokje ‘goed’ dan wel ‘fout’ te stoppen, maar ‘Bezuidenhout’ laat goed zien dat de waarheid zelden simpel is.

Hoewel het niet storend is, voelt het soms wel alsof er voor sommige plotpunten wat meer tijd genomen had kunnen worden. Dialogen en gebeurtenissen zijn soms wat gehaast, waarbij iets meer ademruimte misschien beter was geweest. Het acteerwerk is over de hele linie prima. Bij Nederlandse oorlogsfilms is er het gevaar van de overdreven gearticuleerde polygoonjournaal-dialogen, zoals dat ook in bijvoorbeeld ‘Soldaat van Oranje’ het geval is. ‘Bezuidenhout’ weet dat grotendeels te omzeilen en dat is zonder meer een verdienste.

Al met al is ‘Bezuidenhout’ een originele film met interessante invalshoeken, over een gebeurtenis die voor velen tot nog toe onbekend was. De ingetogen soundtrack met gitaar, viool en fagot werkt bijzonder goed en klinkt ook erg origineel. Met een gigantisch orkest loop je soms het risico dat het overdreven dramatisch wordt, maar doordat het hier klein is gehouden raak je nooit afgeleid van het persoonlijke drama. Mede hierdoor is er een verhaal neergezet dat zijn plaats verdient in de omvangrijke collectie verhalen waarvan het zo belangrijk is dat ze, iedere generatie weer, opnieuw worden verteld.

Gijsbert Ambachtsheer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 29 mei 2025