Bonnie and Clyde (1967)
Regie: Arthur Penn | 112 minuten | actie, drama, romantiek, biografie, misdaad | Acteurs: Warren Beatty, Faye Dunaway, Gene Hackman, Michael J. Pollard, Estelle Parsons, Denver Pyle, Dub Taylor, Evans Evans, Gene Wilder, Martha Adcock, Harry Appling, Owen Bush, Mabel Cavitt, Patrick Cranshaw, Frances Fisher, Sadie French, Garry Goodgion, Clyde Howdy, Russ Marker, Ken Mayer, Ken Miller, Ann Palmer, Stuart Spates, James Stiver, Ada Waugh
Een van de mijlpalen in de Amerikaanse filmgeschiedenis is zonder meer de release van de – destijds bijzonder gewelddadige – film ‘Bonnie and Clyde’ in 1967. Regisseur Arthur Penn besloot het verhaal van de twee tot de verbeelding sprekende figuren op een innovatieve manier te verfilmen, hij schuwde er niet voor om geweld te tonen op een realistische manier. Ook wist hij humor en geweld te combineren in zijn klassieker, iets dat voorheen nog niet eerder gedaan was.
Penn slaagt er in de twee misdadigers zo sympathiek neer te zetten zodat de schokkende apotheose als een brute daad gezien wordt. Hoewel de daden van de twee geliefden natuurlijk absoluut niet goed te praten zijn – het uit elkaar spattende gezicht van een van de bankbedienden tegen de ruit van de auto staat op het netvlies gegrift – blijft de aangrijpende laatste scène je het meest bij qua wreedheid. Het helpt dat er veel aandacht geschonken is aan de achtergrond van Bonnie Parker en Clyde Barrow.
Bonnie, een meisje van eenvoudige komaf, droomt van een beter leven, seksuele bevrediging en iets meer van de wereld te zien dan het gat waarin ze woont. Haar onvoorwaardelijke liefde voor haar moeder geeft haar iets kwetsbaars mee, waardoor ze nooit transformeert in een meedogenloze moordenaar. Clyde heeft ook zo’n onvoorwaardelijke liefde, die voor zijn broer Buck (Gene Hackmann). Het continue geklaag en gekerm van zijn kersverse vrouw Blanche weet hij daardoor steeds goed te praten. Vanaf het begin is al duidelijk dat Bonnie en Blanche elkaar niet liggen: de tegenpolen kunnen geen respect voor elkaar opbrengen en gunnen elkaar het licht in de ogen niet. Het duo krijgt een interessante dynamiek wanneer garagehulpje C.W. Mos zich bij de gang voegt, hoewel niet helemaal duidelijk wordt waar het zwaartepunt van zijn fascinatie nu ligt, bij Bonnie of bij Clyde…
De liefde tussen de twee titelpersonages heeft vooral, en in het grootste deel van de film, alleen op emotioneel niveau plaats. Clyde’s impotentie, zoals hij zelf verwoordt “I’m no loverboy” levert een zinderende erotische spanning op die de hele film voortduurt. Dit begint al met de openingsscène, waarin een poedelnaakte Bonnie zich gefrustreerd op haar bed werpt, en de spijlen van het bed een mooie metafoor vormen voor de gevangenis waarin zij zich opgesloten voelt. Wanneer Clyde haar moeders auto probeert te stelen, spreekt de nog immer naakte Bonnie hem hierop aan, haar lichaam prikkelend verhuld in beeld gebracht. Het is het begin van een roerige relatie. In het begin zijn de misdaden die de Barrow gang plegen nog bijna kinderlijk onschuldig, bijna Robin Hoodachtig, maar naarmate de tijd verstrijkt, verliest het duo zichzelf in geweld met een narcistische inslag. Dat de twee verdoemd zijn, is de hele film voelbaar.
De rol van de beeldschone Bonnie is op het (mooie) lijf geschreven van actrice Faye Dunaway, die de Oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol in 1967 aan haar neus voorbij zag gaan. Maar liefst 10 Oscarnominaties behaalde de controversiële film dat jaar, maar slechts twee mochten er mee naar huis genomen worden: die voor beste cinematografie en bijrolactrice Estelle Parsons. Parsons kan er dan ook wat van: haar rol als hysterische Miss Goody Two Shoes weet niet alleen het bloed onder de nagels van Bonnie te halen, ze werkt ook op de zenuwen van het publiek. Ook boeiend is het verschijnsel dat misdaden die Bonnie en Clyde helemaal niet gepleegd hebben op hun conto bijgeschreven werden. De politie en media zoeken een zondebok en maken zich er maar al te graag gemakkelijk van af.
Het geromantiseerde ‘Bonnie and Clyde’ is niet alleen een hele belangrijke, want trendsettende, film in de geschiedenis, het is ook een boeiend, goed geacteerd en prachtig gefilmd portret van twee antihelden die in hun drang naar rijkdom en misschien zelfs onsterfelijkheid vast een gelukkiger einde hadden gekend als ze zich bewust waren geweest van het feit dat ze decennia later nog steeds zo vermaard zijn.
Monica Meijer
Waardering: 4
Bioscooprelease: 22 februari 1968