Dharma Guns (2010)

Regie: François-Jacques Ossang | 93 minuten | drama, thriller, science fiction | Acteurs: Guy McKnight, Elvire, Lionel Tua

Het principe is bekend: om te overleven in de chaos die hem omringt, construeert een mens zijn eigen verhaal. Van flinters herinneringen en verwachtingen bouwt hij een verleden en een toekomst, met helder omlijnde personages, afgeronde gebeurtenissen en concrete verwachtingen. Dit verhaal geeft alles wat om hem heen gebeurt betekenis, het is de plek waarin alledaagse gebeurtenissen worden geïntegreerd. Zonder zo’n verhaal regeert chaos.

Wie een bioscoop bezoekt, krijgt te maken met een geconcentreerde variant hiervan. Iedereen kent de ongemakkelijke eerste minuten van een film, waarin onbekende personages verschijnen en waarin zich gebeurtenissen afspelen die je nog niet op waarde kunt schatten. Pas als de personages een verleden krijgen en de gebeurtenissen een context, kun je als kijker in het verhaal verdwijnen. Het helpt daarbij als je bekend bent met de regels van het genre, de mal van het verhaal.

‘Dharma Guns’ is een film die de kijker doelbewust laat spartelen. Op het oog zijn er personages en is er een plot. Er wordt gerefereerd aan gebeurtenissen (een verloren script, een oorlog), de muziek suggereert van alles, hoofdstuktitels lijken de betekenis te verduidelijken van wat gaat volgen. En er wordt ruim geput uit genreconventies, vooral uit de ouderwetse spionagethriller en het romantisch drama.

Als kijker zul je het eerste uur van ‘Dharma Guns’ steeds weer proberen om de gebeurtenissen een plaats te geven. Wat zijn de Dharma Guns? Waarom lijkt dat personage op een nazi? Waarom duikt cultschrijver Lovecraft steeds weer op? Je bent als een mens met geheugenverlies, die constant de gebeurtenissen om zich heen probeert te duiden. Pas na lange tijd ontdekt de filmkijker dat wat hij ziet alleen maar een gesuggereerde samenhang heeft en dat hij eigenlijk kijkt naar een (fraai geschoten) verhaal zonder betekenis.

Maakt dat ‘Dharma Guns’ tot vernieuwende, experimentele cinema? Niet echt. Hij doet vooral denken aan de experimenten van de nouvelle vague, Jean-Luc Godard in het bijzonder. De film gaat over film, over verwachtingen en conventies, en lijkt daarmee vooral interessant voor theoretici. Voor de gemiddelde bezoeker rest er niet veel meer dan een wonderlijke filmervaring. Maar die krijg je ook door onder het genot van paddo’s een spionagethriller uit de jaren vijftig te bekijken.

Henny Wouters