En we vliegen door de dagen (2025)
Regie: Janne Schmidt | 91 minuten | drama | Acteurs: Dylan Jongejans, Frieda Barnhard, Rami Kooti Arab, Rosa Kreulen, Mattias van de Vijver, Juda Goslinga, Tamar van den Dop, Reinout Bussemaker, Rebecca de Nooijer, Anaïs Later
Je kunt alles perfect doen en toch nét niet die ene laag raken die een film uitzonderlijk maakt. Maar laten we één ding vooropstellen: Dylan Jongejans en Frieda Barnhard zouden zonder aarzeling een Gouden Kalf mogen ontvangen voor hun rollen in ‘En we vliegen door de dagen’. En ook Juda Goslinga, de vader van het tweetal in de film, hoe klein zijn rol ook is, verdient het om hier genoemd te worden. Alles aan deze film klopt: het camerawerk, de muziek, het licht, het geluidsontwerp en het acteerwerk. Maar is de film dan perfect? Nee, zeker niet.
Janne Schmidt neemt met deze film een lastige taak op zich. Een film over dit thema komt onvermijdelijk in de schaduw te staan van eerdere, veelgeprezen werken. De enige manier om boven die vergelijkingen uit te stijgen, is door de grenzen van het medium op te zoeken – in vorm of in script – zodat de film iets toevoegt aan wat er al is. ‘En we vliegen door de dagen’ doet dat slechts ten dele.
Waar films als ‘Witte flits’ (Laura Hermanides, 2024) het perspectief verlegden van degene die euthanasie wil naar een naast familielid, kiest ‘En we vliegen door de dagen’ ervoor om het verhaal via het perspectief van Jade (Dylan Jongejans) te vertellen. Zij moet haar hele leven al toezien hoe haar zus Kaitlynn (Frieda Barnhard) met suïcidale gedachten worstelt. Kaitlynn is apathisch, een jonge vrouw die simpelweg niet in het leven past. Waarom ze dan wél studeert, roeit en in een studentenhuis woont, blijft onduidelijk. Jade daarentegen is emotioneel geladen, maar heeft zelf geen enkele ambitie. Ze roeit enkel om bij Kaitlynn te zijn en leeft volledig in dienst van haar zus.
Theoretisch een interessante dynamiek, maar de film durft daar niet ver genoeg in door te dringen. Jade wordt op papier neergezet als destructief—ze drinkt en laat haar toekomst links liggen—maar zowel visueel als inhoudelijk blijft dat te voorzichtig uitgewerkt. De film schuurt nauwelijks, waardoor spanning en impact uitblijven. Wanneer er een love interest opduikt, verstoort dat haar relatie met Kaitlynn, maar het menselijke onvermogen om met de situatie om te gaan had explicieter mogen worden onderzocht. De immense druk die op Jade rust, blijft sudderen in scènes die de kijker niet weten te verrassen. Ze blijft te braaf en ongrijpbaar. Heeft ze eigenlijk wel een probleem?
Er is een moment dat de film even Polanskiaans aanvoelt: Jade balanceert tussen slachtoffer (Ik wil niet dat mijn zus sterft) en dader (Ik wil dat mijn zus sterft), doordat ze Kaitlynns beslissingen steeds voor haar invult—soms nog voordat Kaitlynn zelf kan spreken. Maar in plaats van die grens verder te verkennen, blijft de film binnen veilige contouren. De kans om beiden extremer in hun destructiviteit te maken, blijft onbenut: Kaitlynn in haar doodsdrang, Jade in haar worsteling met het leven.
De keuze om niet het diepe in te springen is begrijpelijk, maar maakt de film ook conventioneel. Het is haast onmogelijk om door de film niet door geraakt te worden, maar tegelijk dicteert diezelfde film te veel hoe erg het allemaal is. Daarmee gaat het meer over het proces dan over de complexiteit van de menselijke emotie.
Ook het einde is tekenend voor dat gebrek aan verrassing. Waar Jade misschien had mogen opstaan, zwakt de film af naar een punt dat we al vanaf de eerste vijf minuten zagen aankomen.
‘En we vliegen door de dagen’ is een zorgvuldig gemaakte film, met sterke prestaties van de cast, maar ook een film die blijft steken in degelijkheid. De film had net dat beetje meer risico mogen nemen – in beeld, in emotie, in ambiguïteit. Wat overblijft, is een indringend drama, maar eentje dat de complexiteit van zijn personages niet volledig weet te vangen.
Martijn Smits
Waardering: 3.5
TV-uitzending: 15 februari 2025