Flatliners (1990)

Regie: Joel Schumacher | 115 minuten | science fiction, horror, thriller | Acteurs: Julia Roberts, Kiefer Sutherland, Kevin Bacon, William Baldwin, Oliver Platt, Kimberly Scott, Joshua Rudoy, Benjamin Mouton, Hope Davis

Er is in ons leven maar één ding zeker; aan het einde gaan we allemaal dood. Wanneer, waar en hoe dat einde zich aandient, wordt door hogere machten bepaald. Maar wat gebeurt er als je spot met dit eeuwenoude mechanisme van leven en dood? Debuterend scriptschrijver Peter Filardi nam dat intrigerende thema als uitgangspunt toen hij het verhaal voor de film ‘Flatliners’ schreef. Wat begint als een ijzingwekkende thriller verandert echter naargelang de film vordert in de oppervlakkige, moraliserende boodschap ‘spot niet met hogere wetten’.

Het uitgangspunt van de film is dus veelbelovend. En regisseur Joel Schumacher had met films als ‘The Lost Boys’ en ‘St. Elmo’s Fire’, bewezen met dergelijk materiaal uit de voeten te kunnen. Met de hulp van James Newton Howards spookachtige score en cinematograaf Jan de Bonts kundige mix van schaduw en licht, creëert Schumacher aan het begin van de film een sfeer van angst en nieuwsgierigheid. Hij verzamelde een getalenteerde, (toen) jonge cast: Julia Roberts, dé lieveling van het publiek na haar bekoorlijke rol in ‘Pretty Woman’ eerder dat jaar, speelt Rachel, die het experiment ziet als een manier om te bewijzen dat de dood niet per se iets slechts hoeft te zijn. Nelson (Kiefer Sutherland) hoopt dat het baanbrekende project van hem een beroemdheid maakt. Rebel David (Kevin Bacon) en rokkenjager Joe (William Baldwin) zijn beroepsmatig nieuwsgierig naar de dood, terwijl de voorzichtige Randy (Oliver Platt) niet eens zeker weet of hij überhaupt wel wil deelnemen aan het experiment. Tot zover lijken alle ingrediënten voor een spannende en diepgravende sf-thriller aanwezig.

Steeds krijgt een van de studenten een gevaarlijk hoge dosis drugs toegediend; in feite wordt hij dus vermoord door de anderen. Na enkele minuten wekken deze hem dan weer tot leven, om vervolgens te horen hoe het was in die andere wereld. Ze zijn zo onder de indruk van deze ervaring dat ze elkaar pushen steeds verder te gaan, waardoor het ook steeds moeilijker wordt elkaar weer terug te brengen naar het hier en nu. Het grote probleem is echter niet of ze terugkomen, maar wat ze vanuit het hiernamaals met zich meebrengen…

Als het verhaal zich verder ontwikkelt, ontdekt de kijker dat de meeste van de studenten geen vlekkeloos verleden hebben. Alleen Julia Roberts komt er bekaaid vanaf, de anderen blijken ongevoelige, vrouwenverslindende, pestende, nare mensen te zijn. Ze moeten boeten voor wat ze gedaan hebben, en dus nemen ze uit het hiernamaals geesten mee die hen opjagen en zelfs terroriseren.

En dat is nou net waar de film de mist in gaat. Wanneer de personages de ontmoeting aangaan met de mysterieuze illusies die hun leven bedreigen, verandert de film in een mengelmoes van genres waar je je als kijker geen weg meer in weet. Bovendien zijn de meeste trauma’s uit het verleden waar de studenten mee worden geconfronteerd te banaal voor woorden. Gelukkig voor de film blijven de acteurs overeind; met name Sutherland en Roberts zijn op dreef. Dankzij hen kun je de film toch nog uitzitten. Al had er, gezien het originele en intrigerende uitgangspunt, veel meer in gezeten.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 30 november 1990