Free Birds (2013)

Regie: Jimmy Hayward | 87 minuten | animatie, avontuur, komedie, familie | Originele stemmencast: Owen Wilson, Woody Harrelson, Amy Poehler, George Takei, Colm Meaney, Keith David, Dan Fogler, Jimmy Hayward, Kaitlyn Maher, Carlos Alazraqui, Jeff Biancalana, Danny Carey, Carlos Ponce, Robert Beiltran, Lesley Nicol | Nederlandse stemmencast: Paul Groot, Peter Paul Muller, Kim-Lian van der Meij

Hoewel Ronald Reagan officieel de eerste was die het deed, geldt George Bush (senior dus) als degene die er een jaarlijkse traditie van maakte; de ‘pardoned turkey’. In de aanloop naar Thanksgiving, de nationale feestdag waarop bij vele Amerikaanse gezinnen traditiegetrouw een kalkoen op het menu staat, verleent de Amerikaanse president sinds 1989 gratie aan één uitverkoren kalkoen. Na een uitgebreide fotoshoot wordt de kalkoen losgelaten, hetzij in een park, hetzij op een landgoed van een welgestelde Amerikaan. Soms mag zo’n speciale kalkoen zelfs meelopen in de Thanksgiving Parade in Disneyland. Wat veel mensen niet weten is dat de kalkoenen die gratie kregen vaak alsnog binnen een jaar sterven. Omdat ze hetzelfde voedsel kregen als de vetgemeste consumptiekalkoenen, hebben deze uit hun kluiten gewassen dieren veelal te kampen met hart- en ademhalingsproblemen. Heel lang kunnen ze dus niet van hun vrijheid genieten.

Op het fenomeen ‘pardoned turkey’ en de herkomst van de traditie om kalkoen te eten met Thanksgiving, is het verhaal gebaseerd van ‘Free Birds’ uit 2013, de eerste animatiefilm uit de stal van Reel FX Animation Studios, geregisseerd door Jimmy Hayward (‘Horton Hears a Who!’ uit 2008 en ‘Jonah Hex’ uit 2010). De hoofdrol is weggelegd voor de nerdy kalkoen Reggie (stem in de originele versie van Owen Wilson; in de Nederlandse versie van Paul Groot), die vanwege zijn pessimistische kijk (als enige voorziet hij dat de kalkoenen vetgemest worden voor de feestdagen) door de andere kalkoenen op de boerderij met de nek wordt aangekeken. Ze zijn hun praatgrage collega liever kwijt dan rijk, dus wanneer er één kalkoen naar voren moet worden geschoven als uitverkorene, is de keuze snel gemaakt. Wisten zij veel dat juist deze uitverkorene gespaard zal worden met Thanksgiving! Reggie belandt in het huis van de Amerikaanse president, als speelkameraadje voor diens dochter. Hij geniet van alle weelde en slijt zijn dagen met het kijken naar foute Mexicaanse soaps en het verorberen van gigantische hoeveelheden pizza.
Zijn luxe leventje wordt ineens op zijn kop gezet als de potige kalkoen Jake (stem van Woody Harrelson / Peter Paul Muller) zijn pad kruist. Jake beweert door de ‘Grote Kalkoen’ op een missie te zijn gestuurd om kalkoen definitief van het menu te schrappen. Hij heeft een waanzinnig plan bedacht; hij wil inbreken bij een geheime legerbasis waar een tijdmachine staat. Daarmee wil hij terug in de tijd, naar de allereerste Thanksgiving, om ervoor te zorgen dat mensen nooit meer kalkoen eten. En dus reizen de twee af naar 1621, waar de mooie Jenny (Amy Poehler / Kim-Lian van der Meij) hen zal helpen de Britse kolonialisten op andere gedachten te brengen.

Op het gebied van animatiefilms zijn we maar verwend, met de prachtige producties van Pixar, Disney en DreamWorks. Reel FX Animation staat nog in de kinderschoenen, dus het is niet gek dat er nog niet gewedijverd kan worden met deze giganten. De animaties zijn zeker niet ondermaats, maar missen de magie die de toppers in het animatiegenre wél hebben. Daar zouden we ons gemakkelijk overheen kunnen zetten als het verhaal voldoende tot de verbeelding zou spreken. Maar daar wringt de schoen. Buiten het feit dat deze film hoofdzakelijk op de Amerikaanse markt gericht is, is er ook iets merkwaardigs aan de hand met ‘Free Birds’. De parallel die getrokken wordt met de inheemse Amerikaanse volkeren is misplaatst (zeker als we tegen het einde échte ‘Native Americans’ in beeld krijgen… verwarrend!). Als de makers voor ogen hadden de jonge doelgroep de les te lezen over wat er indertijd gebeurd is, dan hadden ze zeker een andere aanpak moeten hebben. Denken we dat aspect weg, blijft een aardige ‘buddy movie’ over met goed gecaste stemmen. Maar ‘Free Birds’ is geen hoogvlieger.

Patricia Smagge

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 11 december 2013
DVD- en blu-ray-release: 29 april 2014