God Only Knows (2019)
Regie: Mijke de Jong | 78 minuten | drama | Acteurs: Marcel Musters, Monic Hendrickx, Elsie de Brauw
‘God Only Knows’ is de tiende speelfilm van Mijke de Jong. Het is de tweede keer dat ze Elsie de Brauw en Marcel Musters cast (‘Tussenstand’, 2007) en gek genoeg de eerste keer dat Monic Hendrickx in een film van haar speelt. Deze drie topacteurs spelen echter een familie alsof ze nooit anders gedaan hebben.
De film gaat over twee zussen en een broer, die aan de ene kant heel close zijn, en aan de andere kant elkaar af en toe niet kunnen luchten of zien. Hun leeftijd ligt tussen de vijftig en zestig, ze hebben geen ouders meer en begrijpelijkerwijs hebben ze al heel wat meegemaakt met zijn drieën. Ze kennen elkaar door en door en denken daardoor aan een half woord genoeg te hebben. De oudste, Thomas (Marcel Musters), kampt momenteel met psychische problemen. Een paniekaanval in de openingsscène van de film leidt hem ertoe naar buiten te rennen, de straat over te steken en in een gracht te springen. Een cry for help die door oudste zus Doris (Elsie de Brauw) met liefde beantwoord wordt. Doris voelt zich erg verantwoordelijk voor het welzijn van haar broer. Dat zorgzame zit in haar bloed, zo blijkt, want ook op professioneel gebied zet zij zich in voor mensen die hulp nodig hebben. De jongste telg van het gezin is Hannah (Monic Hendrickx). Hannah is een stuk laconieker over de mentale situatie van haar broer. Ze ergert zich wild aan het betuttelende karakter van Doris en vindt dat het allemaal zo’n vaart niet loopt met Thomas. Dat botst natuurlijk flink. En misschien escaleert het zelfs wel.
De drie personages in ‘God Only Knows’ krijgen volop ruimte van De Jong. Ze observeert ze in prachtige close ups, waarbij de acteurs helemaal verdwijnen in hun rol. De heerlijke, levensechte en meesterlijk geschreven dialogen trekken de kijker mee dit gezin in. De liefde en irritatie spat ervan af, het is net echt. Schrijnend, soms, maar vaak ook heel grappig.
Het knappe aan het scenario is dat alle drie de karakters iets hebben waar je je mee kunt vereenzelvigen, maar tegelijkertijd ook het bloed onder je nagels vandaan halen. Geen van de personages staat boven de ander. De onstabiele Thomas is onbedoeld komisch omdat hij zich het leed van de hele wereld aantrekt en zich daarin verliest. Maar hij zegt beslist ook zinnige dingen. De liefdevolle Doris kan aanvankelijk wel een potje breken bij de kijker, maar toch bekruipt je bij haar ook het gevoel dat haar bemoeizucht een beetje too much is. En Hannah mag wel iets meer van Doris hebben (en vice versa overigens), maar haar nuchtere kijk op de dingen en hands-on mentaliteit is ook wel erg welkom. Het samenspel tussen deze drie sterk geschreven karakters is een genot om te zien. Heel inventief is de manier waarop De Jong gestalte geeft aan het gezamenlijk verleden van Thomas, Hannah en Doris.
Hoe intiem het filmverhaal ook is, ‘God Only Knows’ heeft ook nog wijze dingen te melden over algemenere zaken, zoals religie (de film speelt zich in een paar dagen tijd af, van witte donderdag tot Pasen) en de invloed van een christelijke opvoeding op mensen (ook al “doe” je er op latere leeftijd niets meer aan). en de onmetelijke druk op mantelzorgers. Ook de gemoedstoestand van Thomas kun je in een breder perspectief zien: veel mensen voelen tegenwoordig de drang om de wereld te redden of in ieder geval de medemens te waarschuwen voor alle gevaren die de mensheid en de planeet bedreigen. Heel goed gedaan. Aanrader van de week.
Monica Meijer
Waardering: 4
Bioscooprelease: 4 april 2019
DVD-release: 5 september 2019