Sofia (2018)

Regie: Meryem Benm’Barek-Aloïsi | 80 minuten | drama | Acteurs: Maha Alemi, Lubna Azabal, Sarah Perles, Faouzi Bensaïdi, Hamza Khafif, Nadia Niazi, Rawia, Mohamed Bousbaa, Mansour Badri, El Hocine Aba, Ghita Fokri, Khadija Adly, Nadia Benzakour, Saida Mokrini

Elke vrouw die zwanger is geweest en daarbij de eerste maanden misselijk heeft doorgebracht en de volgende maanden niet alleen met andere zwangerschapskwaaltjes heeft gekampt, maar ook het geluk van een bewegende baby heeft mogen voelen, zal het zich nauwelijks kunnen voorstellen. Dat er negen maanden een kind in je groeit en je daar niets van gemerkt hebt. Toch komt zwangerschapsontkenning, want dat is de officiële benaming voor dit fenomeen, wel degelijk voor. In ‘Sofia’, het speelfilmdebuut van Meryem Benm’Barek, vormt zo’n onwillekeurig verborgen gebleven zwangerschap het startsein voor een reeks gebeurtenissen die het leven van de hoofdrolspeelster, de vader, en twee families danig op zijn kop zet. In landen als Marokko komt dit verschijnsel vaak voor. Seks buiten het huwelijk is er bij wet verboden, dus de angst voor een buitenechtelijke zwangerschap is zo groot, dat het lichaam in staat blijkt dit te kunnen verdoezelen.

Sofia is twintig en woont nog bij haar ouders in Casablanca. Het gezin is beslist niet arm, maar de financiële situatie is wat onzeker omdat Sofia’s vader aan de vooravond staat van het uitbreiden van zijn eigen bedrijf. Tijdens een zakelijke bijeenkomst bij het gezin thuis, krijgt Sofia ineens hevige buikkrampen. Haar oudere nicht Lena, een studente geneeskunde, maakt zich zorgen en onderzoekt in het geheim de jonge vrouw in de keuken. Tot Sofia’s en Lena’s schrik constateert Lena dat Sofia hoogzwanger is. Niet veel later breken Sofia’s vliezen. Met een smoes neemt Lena Sofia mee naar ‘de apotheek om medicijnen te halen’, maar in werkelijkheid begeeft het tweetal zich naar het ziekenhuis. Lena kan echter praten als Brugman, maar Sofia wordt er niet toegelaten. Een ongetrouwde vrouw mag in het ziekenhuis pas bevallen als een man aanwezig is om het ongeboren kind te erkennen. Gelukkig heeft Lena door haar studie connecties en kan de jonge vrouw geholpen worden. Sofia bevalt van een gezonde dochter. Maar dan begint de nachtmerrie pas.

Lena steunt haar nicht door dik en dun, maar nog voor ze de vader hebben gesproken, komen Sofia’s ouders er achter wat er gebeurd is. Hun reactie is makkelijk te voorspellen. Natuurlijk heeft Sofia het gezin belachelijk gemaakt en moet koste wat het kost de reputatie van het gezin gered worden. De hele familie, inclusief zus van Sofia’s moeder (de moeder van Lena), gaat mee op bezoek naar de jongeman, met wie Sofia deze ellende veroorzaakt heeft.

‘Sofia’ laat op subtiele wijze zien hoe verscheurd Marokko is tussen traditionele waarden en de moderne tijd. De zus van Sofia’s moeder heeft heel rationeel gekozen voor een westers leven en is getrouwd met een Fransman. Met als gevolg daarvan dat Lena een stuk vrijer opgevoed is dan Sofia. In een fraaie scène komt haar zelfverzekerdheid tot uiting en je hoort Sofia bijna denken “hoe durft ze dat!”. Maar aan de andere kant heeft Sofia de touwtjes stevig in handen en blijkt zij zelf verborgen krachten te hebben.

Wat deze degelijk uitgevoerde productie echter ook bewijst is dat religie en traditie nog steeds van doorslaggevende aard zijn in Marokko. Seks buiten het huwelijk? Schande! Niemand mag daarachter komen. Ook de verschillende sociale klassen hebben hun plek in ‘Sofia’. De mogelijkheid om op te klimmen naar een hogere trede op de maatschappelijke ladder wordt door de meesten met beide handen aangegrepen, maar tegen welke prijs?

Een klein kritiekpuntje dan: de film had waarschijnlijk geprofiteerd van een iets langere speelduur. We hadden graag wat meer tijd met het hoofdpersonage doorgebracht, haar iets beter leren kennen. Actrice Maha Alemi mag je trouwens gerust de Marokkaanse Kristen Stewart noemen. Haar is net zo’n succesvolle carrière gegund. Ook Sarah Perles zet als nichtje Lena een boeiend personage neer en maakt nieuwsgierig naar toekomstige rollen. Met ‘Sofia’ vertelt Meryem Benm’Barek een krachtig verhaal over een interessant fenomeen. De film wordt gedragen door vier sterke vrouwelijke persoonlijkheden en laat zo een andere kant zien van een wereld waarin geroeid moet worden met de riemen die men heeft. Een wereld die geen winnaars kent. Oneerlijk? Ja, maar de veerkracht van deze vrouwen is indrukwekkend.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 4 april 2019
DVD-release: 20 augustus 2019