House of Whipcord (1974)

Regie: Pete Walker | 102 minuten | horror, thriller | Acteurs: Barbara Markham, Patrick Barr, Ray Brooks, Ann Michelle, Sheila Keith, Dorothy Gordon, Robert Tayman, Ivor Salter, Karan David, Celia Quicke, Ron Smerczak, Tony Sympson, Judy Robinson, Jane Hayward, Celia Imrie, Barry Martin, Rose Hill, Dave Nutler, Penny Irving   

In ‘House of Whipcord’ van Pete Walker gaat het om het jonge model Ann-Marie die belandt in een oude gevangenis. Deze gevangenis wordt op eigen initiatief geleid door een oude blinde ‘rechter’ die er in het verleden niet in is geslaagd om in zijn ambt hernoemd te worden en nu in een ‘private court’ de uitoefening van zijn ambt voortzet. Daarbij wordt hij geassisteerd door zijn gestoorde vrouw die als de directrice van de gevangenis fungeert en een stel vrouwelijke bewaarsters die er geestelijk al niet veel beter aan toe zijn wanneer ze met straffe hand het gevangenisregime handhaven. Dit ten aanzien van in hun ogen aan weinig zeden gebonden jeugdige vrouwelijke gevangenen ‘depraved females of every category ‘ die hen worden aangeleverd door de al even getikte zoon van de directrice die de meisjes telkens weer naar de oude gevangenis mee weet te krijgen.

Eenmaal daar aangekomen blijken de meisjes in een nachtmerrie te zijn beland wanneer ze zich in handen vinden van een stel gestoorde geesten die niet in het geringst voor rede vatbaar zijn en bij de minste aanleiding op de meest hardvochtige en genadeloze wijze te werk gaan. Vooral de rechteloosheid waar de gevangen gezette meisjes aan worden onderworpen en de willekeur waarmee de meest waanzinnige vonnissen worden uitgesproken zijn de aspecten die het meest indringend overkomen en met bijna kromme tenen bekeken kunnen worden. Ook door de wetenschap dat dit vrijwel zeker het begin van het einde voor elke vrouwelijke gevangene is, want tot zover is elk van hen uiteindelijk opgehangen als gevolg van de gepleegde ‘vergrijpen’. Afgezien daarvan roepen alleen al de dagelijkse gevangenistucht, de vernederingen en de straffen die bij het minste geringste worden uitgedeeld al genoeg afkeer op. Qua bloederigheid is het niet al te expliciet maar gruwelijk genoeg in beeld gebracht. De bewaarsters voelen zich niet belemmerd door enige medemenselijkheid en stellen zichzelf geen vragen over de rechtmatigheid van hun eigen wrede handelingen. Als gevolg daarvan zullen die al snel slechts met afkeer bekeken worden. Dit wordt nog eens vergroot door hun huichelachtigheid wanneer ze te maken krijgen met de buitenwereld en ten opzichte van een van hun slachtoffers bezorgdheid om haar welzijn veinzen.

Daarnaast weet Walker ook aangaande de zich afspelende gebeurtenissen te zorgen voor een geslaagde spanningsopbouw wanneer de diverse gevangenen aanvankelijk weerloos lijken, maar zich gaandeweg gaan teweerstellen. En door verschillende onvoorspelbare plotwendingen, hardhandigheden en door datgene wat deze over en weer te incasseren krijgt een uit de hand lopende climax schijnbaar onafwendbaar naderbij laat komen. Binnen een goed gekozen omgeving, bijdragend aan de sombere en naargeestige sfeer die de weinig hoopgevende gebeurtenissen begeleiden en die de gevangenis op zich ook al uitstraalt. Het is een afgelegen, verlaten en donkere gevangenis met koude en kleine cellen, net zo kil, om niet te zeggen emotieloos, als de gevangenbewaarsters overkomen. Dit is uiteraard te verwachten op een afgelegen en verlaten locatie op het platteland waar geen inmenging van de directe omgeving is te verwachten en de gebeurtenissen zich langdurig kunnen voortzetten. Gebeurtenissen waar ook wat minpuntjes in zijn te onderkennen. Een wat langzame start, te naïeve slachtoffers die zich wel wat al te makkelijk de gevangenis in laten leiden, wat onbelangrijke personages, een bepaalde langdradigheid her en der, een herhaaldelijke onderbelichting waardoor het wel eens moeilijk is te volgen wat er gebeurt en wat al te weinig verzet dat de vrouwelijke gevangenen bieden.

Keurig acteerwerk van zo goed als alle castleden. Een glansrol van Barbara Markham als de gestoorde en maar al te hardvochtige directrice Wakehurst die de seniele rechter stuurt bij de vonnissen die worden uitgesproken en ten opzichte van de gevangen genadeloos en wraakzuchtig te werk gaat. Daarnaast evenzeer opvallend keurig werk van Sheila Keith als de gestoorde en al even gevoelloze bewaakster Walker. Verdienstelijk werk van Penny Irving als het in de gevangenis gelokte model Ann-Marie hoewel haar zogenaamde Franse accent wel wat beter had gekund en ze te langdurig te naïef overkomt ten opzichte van de veelzeggende behandeling die ze in de gevangenis direct te verduren krijgt. Verder degelijk spel van Patrick Barr als de oude en ten opzichte van zijn vrouw zwakke rechter Bailey die het in zijn seniliteit allemaal niet zo scherp meer ziet en netjes acteerwerk van Ann Michelle als de ongeruste en naar haar vriendin op zoek gaande Julia.

Het maakt ‘House of Whipcord’ al met al tot een degelijk Brits horrorwerkje. Het is een overwegend sombere en naargeestige horrorfilm met weinig lichtpuntjes en schijnbaar weinig hoop voor de slachtoffers die in handen van de booswichten in dit verhaal vallen. Maar daarmee is het ook een van de betere horrorproducties van regisseur Pete Walker en een film die tot een van de betere Britse horrorfilms in het algemeen gerekend mag worden.

Frans Buitendijk