Maradona by Kusturica (2008)
Regie: Emir Kusturica | 93 minuten | documentaire | Met: Lucas Fuica, Emir Kusturica, Diego Armando Maradona
“Pluisje”, “El Diez”, “El Diego” oftewel Diego Armando Maradona. Wie kent hem niet? Een van de beste, zo niet de beste voetballer van de wereld. Maker van het officieel gekozen mooiste doelpunt ooit op een WK (de rush-goal in de kwartfinale tegen Engeland in 1986), en maker van de beruchte “Hand of God”-goal in diezelfde wedstrijd. Maar ook de man die werd weggestuurd van het WK in 1994 wegens drugsmisbruik. En die jaren later, zijn lichaam vernield door cocaïnegebruik, op het randje van de dood balanceerde. Bij leven al een legende en in Argentinië vereerd als levende god. Door velen aanbeden en door velen verguisd.
In 2005 begon gelauwerd filmmaker Emir Kusturica aan een documentaire over de Argentijnse sterspeler. Zelf hoopte hij ooit een glimp te kunnen opvangen van de werkelijke persoon Maradona. Dit lukte hem, en meer. In de drie jaren die volgden, had Kusturica uitvoerige gesprekken met de voetballegende, bezocht hij belangrijke plekken uit het leven van “El Diego” en sprak hij met bewonderaars (waaronder Fidel Castro!). Maar het portret wat zo ontstond is allerminst een geijkt portret uit een typische sportdocumentaire. In tegendeel, Kusturica nam zich tot doel verschillende voor hem interessante facetten van Maradona’s leven te belichten. De nadruk ligt niet op Maradona’s sportieve prestaties, hoewel die uiteraard niet ontbreken, maar meer op de mens achter de voetballer, zijn drugsgebruik, zijn politieke voorkeuren en de omgang met zijn gezin.
En zo wordt ‘Maradona by Kusturica’ meer een portret van een mens dan van een sporter. En dit is het sterkste kenmerk van deze documentaire. Maradona die praat over de overwinning op Engeland in 1986 binnen de context van een politiek gemotiveerde wraak tegen het land waar Argentinië een paar jaar eerder nog de Falklandoorlog mee uitvocht. Zijn adoratie van Latijns-Amerikaanse socialistische kopstukken zoals Hugo Chavez en Fidel Castro. En automatisch ook zijn afkeer van de regering Bush en de Amerikaanse imperialistische machtspolitiek. Allemaal zaken die ons een andere kant laten zien van de persoon Maradona. Bovendien verpakt Kusturica dit in een boeiende collage van beelden en filmpjes. Zo wisselt hij tussen animatiebeelden à la “South Park” waarin Maradona afrekent met Westerse politieke kopstukken, naar beelden van een zingende Maradona en archiefbeelden uit zijn jeugd. Hoogtepunt vormen de filmpjes over de “kerk van Maradona”! Let vooral op beelden van de idiote huwelijksceremonie en de waarlijk geniaal gevonden inwijding voor nieuwe kerkleden. Kan roem zoiets te weeg brengen of moeten we hier een grappige verwijzing in zien naar Maradona’s goddelijke status?
Kusturica is duidelijk een fan van Maradona, wat niet wil zeggen dat hij de Argentijn al te hoog op een voetstuk plaatst. Er is oog voor de negatieve kanten van Maradona’s leven en voor zijn kwetsbaarheden. Nog het meest is de documentaire een ode aan de eigenzinnige, uitgesproken persoonlijkheid van de Argentijn die hem voor velen zo bewonderenswaardig maakte. Een boeiend werk dat overigens ook voor eens en voor altijd duidelijk maakt dat het niet Gods hand was die tegen de Engelsen scoorde, maar dat de Voorzienigheid wel de hand moet hebben gehad in Maradona’s herrijzenis.
Joost Hoedemaeckers
Waardering: 4