Rosencrantz & Guildenstern Are Dead (1990)
Regie: Tom Stoppard | 117 minuten | drama, komedie | Acteurs: Gary Oldman, Tim Roth, Richard Dreyfuss, Iain Glen, Ian Richardson, Donald Sumpter, Joanna Miles, Ljubo Zecevic
In 1990 is het dan eindelijk zover voor Tom Stoppard; de langverwachte verfilming van zijn oorspronkelijk wereldberoemde toneelstuk ‘Rosencrantz and Guildenstern Are Dead’ komt uit. De titel zelf is, zoals enkelen misschien zullen herkennen, zo overgenomen van Shakespeare’s Hamlet. (act 5, scène 2, regel 371) Pure opzet natuurlijk. Met in de hoofdrollen sterren als Gary Oldman, Richard Dreyfuss en Tim Roth kan het niet fout gaan.
Rosencrantz en Guildenstern (Oldman en Roth) zijn twee van de meest onbelangrijke, zo niet dé onbelangrijkste, personages uit Hamlet. De kijker beleeft alles vanuit hun oogpunt; de heren menen namelijk dat het hele verhaal om hen draait, wat vaak uitloopt op de meest waanzinnige gebeurtenissen. Het verhaal moet echter wel op gang komen, het eerste half uur is wat langdradig. Als de vaart er eenmaal in zit is Stoppard ook echt op dreef. Rosencrantz doet terloops een praar grote ontdekkingen (waaronder de zwaartekracht; de appel van Newton) met zijn schei- en natuurkundige experimenten, dit tot grote ergernis van Guildenstern die alles wat hij doet afwimpelt. Naast hun eigen plot komt ook af en toe de echte hoofdrol, te weten Hamlet, door het beeld zetten. Zijn verhaal gaat natuurlijk ook gewoon door. Sommige van de belangrijkste gebeurtenissen uit Hamlet zelf krijgen Rosencrantz en Guildenstern op deze manier mee. Door hun ogen gezien slaat het natuurlijk nergens op, maar op deze manier wordt duidelijk waar de heren ongeveer in het verhaal zitten. Althans, voor degenen die het verhaal van Shakespeare’s Hamlet (goed) kennen.
Gary Oldman en Tim Roth zetten op briljante manier twee ontzettend onwetende, simpele mensen neer. Richard Dreyfuss als Speler mag ook niet ongenoemd blijven. Door de scherpe dialogen, gevuld met humor, is het aangenaam om te kijken. Vooral de tennis-scène is een knap staaltje dialogenwerk.
Echter, wil men de humor van deze film begrijpen, dan is enige voorkennis van het verhaal van Hamlet een vereiste. Kent men het oorspronkelijke verhaal namelijk niet, dan zijn de verwijzingen die Stoppard geeft ook niet bekend. Enige kennis van de grote ontdekkingen, zoals de eerdergenoemde zwaartekracht, en hoe deze precies zijn ontdekt is ook handig. Als de kijker echter van van deze dingen geen weet heeft krijgt men de satire niet mee en wordt het een saaie film waar geen touw aan vast te knopen is. Dit maakt de film niet geschikt voor een erg groot publiek, wat jammer is; het concept is namelijk goed en origineel. De theaterversie zal ongetwijfeld net dat beetje extra bevatten waardoor het hilarish wordt, maar de filmversie is leuk genoeg. Zeker voor degenen die Shakespeare erg waarderen is dit een aanrader. William Shakespeare zelf zal het ook ongetwijfeld geweldig hebben gevonden!
Tessa Obbens