Shaun het schaap: Het ruimteschaap – A Shaun the Sheep Movie: Farmageddon (2019)

Recensie Shaun het schaap: Het ruimteschaap CInemagazineRegie: Will Becher, Richard Phelan | 87 minuten | animatie, avontuur | Originele stemmencast: Justin Fletcher, John Sparkes, John Sparkes, Andy Nyman, David Holt, Kate Harbour, Amalia Vitale, Joe Sugg, Emma Tate, Richard Webber, Simon Greenall, Naomi McDonald

Waar de wereld van de computeranimaties steeds gedetailleerder en vernuftiger wordt, blijft het Britse Aardman al decennialang vasthouden aan zijn oude, vertrouwde stijl: eenvoudige kleipoppetjes in een haast kneuterige setting die ongecompliceerde avonturen beleven. Des te knapper is dat Aardman ondanks – of is het juist dankzij – die eenvoud opvalt én uitblinkt. Neem Wallace and Gromit, de aan kaas verslaafde uitvinder en zijn zwijgzame, trouwe viervoeter die hoogst intelligent blijkt te zijn (zonder dat hij ook maar één woord zegt). Hun korte filmpjes waren al geniaal, maar in de speelfilm ‘The Curse of the Were Rabbit’ (2005) komen alle kwaliteiten van Aardman pas echt goed samen: de plot mag dan eenvoudig zijn, dankzij de vele visuele grapjes en verwijzingen, de originele aanpak die barst van de creativiteit en het subtiel verweven vleugje ontroering stijgt de film ruim boven de middelmaat uit. Na Wallace and Gromit kreeg ook een ander populair figuurtje uit de Aarman-stal zijn eigen film: Shaun the Sheep. Het vindingrijke, ondeugende jonge schaap schitterde sinds zijn eerste optreden in de Wallace and Gromit-short ‘A Close Shave’ (1995) al in zo’n 150 korte filmpjes voor hij in 2015 in zijn eigen lange animatiefilm – simpelweg ‘Shaun the Sheep Movie’ genaamd – mocht opdraven. En niet zonder succes, want zowel pers als publiek liepen met de film weg.

Goed nieuws voor alle fans: Shaun the Sheep heeft nu zijn tweede animatiefilm, ‘A Shaun the Sheep Movie: Farmageddon’ (2019). Hoe geniaal die titel ook is, in Nederland werd de film uitgebracht onder de minder spectaculaire titel ‘Shaun het Schaap: Het Ruimteschaap’. Zoals de titel al doet vermoeden, krijgt Shaun hier te maken met een buitenaards wezen dat nabij Mossy Bottom Farm landt. Voordat de twee elkaar ontmoeten, hebben Shaun en de kudde de kijker al ingepakt met een reeks hilarische maar gevaarlijke activiteiten, waar de plichtsgetrouwe hond Bitzer steeds een stokje voor probeert te steken. Als hij de schapen verboden heeft te gaan barbecueën in een stal vol brandbaar stro, besluit Shaun pizza’s te bestellen. Pal naast de pizzeria is de alien Lu-La zojuist geland, en ze heeft honger dus kruipt ze bij de bezorger achterop en belandt zo op de boerderij. Lu-La blijkt al even ondeugend te zijn als Shaun en blijkt bovendien over bijzondere krachten te beschikken. Boer John volgt het nieuws over het in zijn dorp gelande ruimteschip op de voet – weet hij veel dat de bestuurder ervan zich op zijn erf ophoudt! – en ziet er wel brood in om zijn boerderij om te toveren tot een pretpark met buitenaards thema. Terwijl Shaun en Lu-La op zoek gaan naar de ufo die ergens geparkeerd moet zijn, worden ze achtervolgd door Agent RED, een geobsedeerde overheidsdienaar die hele persoonlijke redenen blijkt te hebben voor haar missie.

Aangezien ruimtevaart en buitenaardse wezens een prominente rol spelen in deze film, houden de debuterende regisseurs Will Becher en Richard Phelan het in ‘Het Ruimteschaap’ toch klein. Aardman blijft een studio die altijd met beide benen op de grond blijft staan, zowel letterlijk als figuurlijk. Het verhaal had wijd uitgesponnen kunnen worden, maar geheel naar traditie houdt men het klein. En oer-Brits. Want laten we niet vergeten dat een groot deel van de charme komt van de setting van Mossy Bottom Farm, het landelijke (zeg maar gerust kneuterige) Engeland met zijn gortdroge personages (boer John!), tea and bicuits en dat heerlijke, onverstaanbare én onverstoorbare gewauwel over koetjes en kalfjes waar met name de menselijke figuurtjes in het Aardman universum patent op hebben. In de verhaallijn worden de clichés zeker niet vermeden maar dat stoort geenszins omdat ze op zo’n integere, charmante manier worden opgepakt. Wat de Aardman-films zo perfect maakt als familiefilm is dat ze zowel jong als oud volop entertainment bieden. Jonge kijkers smullen van de slapstick die ze op een presenteerblaadje krijgen aangereikt, de koddige schaapjes en hun gekke fratsen, terwijl oudere generaties hun ogen uitkijken naar al die geweldige verwijzingen, de een subtiel op de achtergrond, de ander pontificaal in beeld.

‘Het Ruimteschaap’ zit er ook weer vol mee, vooral naar sciencefictionklassiekers deze keer. Direct vanaf het begin van de film al vliegen ze voorbij: de garagehouder heet bijvoorbeeld H.G. Wheels, een knipoog naar de auteur van ‘War of the Worlds’; de supermarkt is vernoemd naar Milliways, het restaurant aan het einde van het universum in ‘A Hitchhiker’s Guide to the Galaxy’ en als Lu-La zich in de vacht van het enorme schaap Shirley verstopt en er vervolgens uit tevoorschijn ‘popt’ zien we verwijzingen naar ‘Alien’ (1979). Het is slechts het topje van de ijsberg, want ook in voorwerpen, muziek, geluidjes en het ontwerp van voorwerpen en figuurtjes geeft Aardman vette knipogen naar onder meer ‘2001: A Space Odyssey’ (1968), ‘Close Encounters of the Third Kind’ (1977), ‘E.T.’ (1982), ‘Men in Black’ (1997), de Star Trek-reeks en tv-series als ‘Dr. Who’ en ‘The X Files’. Ook buiten die filmische en literaire referenties om zit ‘Het Ruimteschaap’ boordevol visuele geintjes (houd bijvoorbeeld de verkeersborden goed in de gaten) en woordgrapjes. En dan hebben we het nog amper gehad over het indrukwekkende monnikenwerk dat hier verzet is om met kleipoppetjes een anderhalf uur durende speelfilm te maken!

‘Shaun het Schaap: Het Ruimteschaap’ is, ondanks die wat knullig vertaalde titel, opnieuw een fraai staaltje vakwerk van Aardman Studios, een film die erom vraagt meerdere keren bekeken te worden omdat je bij de eerste keer kijken lang niet alle geniale kwinkslagen eruit zult vissen. Dat er ook nog emotioneel een snaartje geraakt wordt is de kers op de spreekwoordelijke taart. Opmerkelijk voor een film waarin geen woord gesproken wordt!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 9 oktober 2019
DVD- en blu-ray-release: 4 maart 2020