Sherlock: The Six Thatchers (2017)
Regie: Rachel Talalay | 88 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Benedict Cumberbatch, Martin Freeman, Una Stubbs, Rupert Graves, Mark Gatiss, Louise Brealey, Amanda Abbington, Lindsay Duncan, Simon Kunz, Sacha Dhawan, Marcia Warren, Eleanor Matsuura, Paul Chequer, Gabrielle Glaister
Het duurde even voordat we weer van een volledig nieuw seizoen van ‘Sherlock’ konden genieten, maar begin 2017 – een kleine drie jaar na het einde van seizoen drie – was het dan zover. En het voelt erg goed om onze favoriete misdaadbestrijders – Sherlock en Watson – weer samen terug op het (kleine) scherm te zien; in een seizoen dat zelfs een trailer kreeg in de bioscoop, wat wel aangeeft hoe geliefd en ‘high profile’ de serie geworden is. Begrijp het niet verkeerd, het uitstapje naar de negentiende eeuw – via de speciale kerst(vakantie)-aflevering ‘The Abominable Bride’ – was amusant genoeg. Maar het voelt toch weer net wat meer als een warm bad wanneer Benedict Cumberbatch op zijn gebruikelijke verwaande manier en in zijn vertrouwde contemporaine setting iedereen op zijn plaats zet met zijn grootse intellect en supersnelle brein, gebruik makend van alle moderne communicatiemiddelen. Wat dat betreft is de eerste officiële aflevering van dit seizoen – ‘The Six Thatchers’ – een flinke tijd gewoon een fijne ‘rit’ om mee te mogen beleven. Dat het uiteindelijk heel emotioneel wordt, maar niet alle drama even goed een plek krijgt of geloofwaardig genoeg wordt gepresenteerd, is dan enigszins teleurstellend maar verre van genoeg om de aflevering te diskwalificeren. Sherlock is terug en daar zijn we vooral erg blij mee.
Het begin laat de kijker meteen op een passende manier opnieuw kennismaken met Sherlock. De scène begint heel gewichtig, met een meeting op hoog niveau waarbij Mycroft Holmes (Mark Gatiss, tevens schrijver van de serie) de aanwezigen verteld dat hetgeen hij gaat vertellen uiterst vertrouwelijk is, zonder bewijs zal zijn en later door iedereen ontkend zal worden. De camerabeelden waarop te zien was hoe Sherlock zijn tegenstander aan het einde van seizoen drie doodschoot, zijn namelijk gemanipuleerd zodat het lijkt dat hij naar de grond schiet en een onzichtbare scherpschutter het daadwerkelijke dodelijke schot afvuurt. Een Sherlock die door het oog van de naald is gekropen, zou je denken, en hiervoor dankbaar en nederig zou moeten zijn. Tja, dan ken je Sherlock nog niet. Hij is in de kamer aanwezig, zo blijkt even later, maar kijkt niet eens naar de presentatie. Hij lijkt totaal niet onder de indruk en is alleen maar bezig met zijn smartphone. “Are you tweeting??” vraagt broer Mycroft vol ongeloof. Vervolgens geeft hij iedereen een verbale veeg uit de pan – gewoon omdat-ie het kan – en gaat ervandoor, en passant duidelijk makend dat hij nog steeds geobsedeerd is door aartsvijand (wijlen?) Moriarty en wat hij misschien nog postuum gepland heeft voor Sherlock.
Vervolgens neemt hij een reeks zaken aan, hopende op een teken van Moriarty, terwijl ook nog eens John (Watson) en Mary’s kindje wordt geboren, voor wie Sherlock peetvader moet worden, tot diens lichtelijke ergernis. Handig is het allemaal in ieder geval niet voor Sherlock: zelfs tijdens het dopen van het kindje kan hij kennelijk niet het fatsoen opbrengen om er met zijn volle aandacht bij te zijn. Na eerst enkele vuile blikken te hebben ontvangen, gaat hij gewoon door met het tikken van berichten op zijn smartphone, blindelings achter zijn rug. Dit is uiteraard komisch bedoeld maar het wordt wel een beetje erg potsierlijk. Hoe bot kun je zijn? En: hoe masochistisch is Watson eigenlijk als hij met zo’n figuur bevriend wil zijn of zelfs maar om wil gaan? Maar als kijker dienen we er maar gewoon om te lachen.
Gelukkig zijn de zaken die even snel – soms heel snel – de revue passeren gewoon ouderwets vermakelijk. Het is wel een beetje jammer dat de zaak die direct leidt naar de aanwijzing voor het centrale mysterie van de aflevering – die over de zes ‘Thatchers’; lees: het gecompliceerde verleden van Mary – in zijn essentie makkelijk te voorspellen is. Maar aangezien de zaak zelf feitelijk niet van belang is, is het ook weer geen ramp. Problematischer wordt het wanneer ook het centrale verhaal niet zozeer om de virtuoze ‘speurneuzerij’ van Sherlock draait, maar meer de vorm aanneemt van een tamelijk conventionele (actie)thriller, compleet met intriges, achtervolgingen in verschillende landen, shootouts en ‘nagelbijtende’ actiescènes. Allemaal best verdienstelijk, daar niet van, en – het moet gezegd – ook best intrigerend om het verleden van Mary te ontrafelen, maar niet echt ‘des Sherlocks’. Er komt zelf een heftig vuistgevecht in voor tussen Sherlock en een (vermoedelijke) schurk. Hoe komt hij ineens aan deze skills? Tot op heden werkte Sherlock – de versie van Cumberbatch dan – puur en alleen op de kracht van zijn brein. Het is nu net alsof we naar Jason Bourne of Ethan Hunt zitten te kijken. Of is de gedachte erachter dat deze Sherlock wat meer op de Robert Downey Jr.-incarnatie gaat lijken, waarbij hij iedereen stoot of trap van zijn tegenstander van tevoren kan voorspellen? Hoe dan ook lijkt het niet helemaal te passen.
Dramatisch gezien is het verhaal – zoals gezegd – wel degelijk interessant; maar de kijker blijft wel een beetje met het gevoel zitten dat al deze informatie voor weinig goed is geweest. De ontknoping blijkt namelijk op verschillende manieren een anticlimax te zijn; de schurk is weinig tot de verbeelding sprekend en de figuur van Mary lijkt hier vooral aanwezig te zijn om de relatie tussen Sherlock en John te beproeven. Dit laatste aspect komt echter niet geloofwaardig genoeg over. De dramatiek en conflicten zijn niet allemaal even eerlijk en zijn soms te erg opgeklopt. Het maakt de aflevering – en serie – op het laatste moment onnodig zwaar op de hand; alsof het hier een Griekse tragedie betreft in plaats van de zwierige, prikkelende detectiveserie die het al die tijd (of grotendeels) geweest is en waar we allemaal van houden. Uiteraard zijn we ook van de personages zelf gaan houden en willen we hoe dan ook weten hoe ze met de nieuwe uitdagingen in hun leven om zullen gaan, maar liefst wel met voldoende oog voor de flair, humor, intelligentie en lichtvoetigheid die we gewend zijn. Een mooie uitdaging voor aflevering twee dus…
Bart Rietvink
Waardering: 3.5
DVD- en blu-ray-release: 24 maart 2017