The Blair Witch Project (1999)
Regie: Daniel Myrick, Eduardo Sánchez | 86 minuten | horror, thriller | Acteurs: Heather Donahue, Joshua Leonard, Michael C. Williams, Bob Griffin, Jim King, Sandra Sánchez, Ed Swanson, Patricia DeCou, Mark Mason, Jackie Hallex
Ten tijde van ‘The Blair Witch Project’ was reality tv nog synoniem aan out-of-focusbeelden van zich vervelende studenten, die deden alsof de wereld echt was. Het genre is inmiddels op een niveau gekomen dat het de serieuze maatschappij begint binnen te dringen. Onlangs werden de stoffelijke resten van een anonieme vliegtuigverstekeling dankzij Twee Vandaag geïdentificeerd en zijn familie huilend op de hoogte gebracht: de wereld op zijn kop. In dat licht lijkt ‘The Blair Witch Project’ een experiment uit een prehistorisch tijdperk. Regisseurs/scenaristen Daniel Myrick en Eduardo Sánchez laten echter zien wat er allemaal mogelijk is met een camcorder en een slimme tagline (een korte variant van bovenstaande samenvatting). Reality tv bestaat helemaal niet, het is gewoon een nieuwe manier om de werkelijkheid in beeld te brengen. Heather, Josh en Mike zijn de namen van de filmers die ook de gefilmden zijn, want ze filmen zichzelf. Hoe simpel kan het maken van een film zijn, lijken de twee makers te willen zeggen.
Zo makkelijk als het lijkt is het echter niet. Het is een vondst om alles wat je door de filmmethode niet ziet te gebruiken voor de spanning. De Amerikaanse filmkenner Roger Ebert schreef in zijn recensie dat we als kind banger waren voor wat we niet zien dan voor wat we wel zien en dat is precies wat er in ‘The Blair Witch Project’ gebeurt, met de drie kampeerders en met de kijker. Dat is reality tv on the edge; dat je niet weet wat er gebeurt is veel enger dan de vingers van Freddy Krueger.
‘The Blair Witch Project’ werkt maar één keer. Ze is een gimmick gebleken. Het is dan ook een film over de techniek van het filmen, veel meer dan een spannend verhaal. Dit doe je niet over. Ze zal echter wel herinnerd blijven. Het is een eerbetoon aan de low-budgetcultuur, die bloeit in de universiteitssteden, maar het zwaar heeft in het giganteske Amerika met haar grote aanbod aan filmmakers en geeft een mooi beeld van de botsingen tussen de jonge, stedelijke USA en het ingeslapen smalltown America, waar schommelstoelen en legendes de tand des tijds moeiteloos doorstaan. Daarnaast blijft het een spannende belevenis, waarbij maximale suspense wordt bereikt met minimale middelen.
Het is maar een film, zei moeder vroeger bij het instoppen. Een kwart eeuw later krijg je bij het zien van ‘The Blair Witch Project’ alsnog twijfels.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 7 oktober 1999