The Danish Girl (2015)

Regie: Tom Hooper | 120 minuten | biografie, drama, romantiek | Acteurs: Alicia Vikander, Eddie Redmayne, Amber Heard, Ben Whishaw, Matthias Schoenaerts, Sebastian Koch, Tusse Silberg, Adrian Schiller, Emerald Fennell, Henry Pettigrew, Claus Bue, Peter Krag, Angela Curran, Pixie, Richard Dixon, Pip Torrens, Paul Bigley, Nancy Crane, Nicola Sloane, Sonya Cullingford

Slechts twee acteurs presteerden het om twee jaar achter elkaar de Oscar voor beste acteur in de wacht te slepen. In de jaren dertig hadden we Spencer Tracy, die het prestigieuze beeldje eerst won voor zijn rol in ‘Captain Courageous’ (1937) en dat huzarenstukje het jaar erop herhaalde voor ‘Boys Town’ (1938). Het zou bijna zestig jaar duren voor er weer een acteur was die dat kunstje flikte. Tom Hanks won het kleinood voor zijn hoofdrollen in ‘Philadelphia’ (1993) en ‘Forrest Gump’ (1994). Het zou zomaar kunnen dat Eddie Redmayne in de voetsporen treedt van deze twee acteergrootheden. Na zijn fantastische rol als wetenschapper Stephen Hawking in ‘The Theory of Everything’ (2014), die hem terecht de Oscar opleverde, speelt de Britse acteur nu de pannen van het dak in ‘The Danish Girl’ (2015). Redmayne speelt bovendien een zeer gewaagde, intieme rol, een rol waarin hij bovendien de ultieme transformatie ondergaat. En is dat niet iets waar de Academy doorgaans vol lof over is? Kijk dan ook niet vreemd op als Redmayne dit jaar in de voetsporen treedt van Tracy en Hanks. Hij zou het in elk geval verdienen.

‘The Danish Girl’ is het levensverhaal van Lili Elbe, in de jaren twintig een van de allereerste transgenders ter wereld. Elbe (Redmayne) wordt in het Deense Vejle geboren als Einar Wegener en hoewel hij in zijn jeugd al voelt dat hij anders is dan andere jongens, volgt hij toch het traditionele pad. Hij verhuist naar de grote stad, trouwt met Gerda (eveneens een prachtrol van Alicia Vikander) en beide verdienen de kost als kunstenaar, hoewel hij een stuk succesvoller is dan zij. Terwijl Gerda hoopt zwanger te raken, blijft het wringen bij Einar. Als zijn vrouw hem op een dag vraagt even de rol van haar model op zich te nemen en een panty en hakken aan te trekken zodat zij het kan natekenen, slaat de verwarring hevig toe. Als het model, de bevriende danseres Ulla (Amber Heard) arriveert en hem ziet, is ze onder de indruk en doopt hem ‘Lili’. Door het voorval komen de gevoelens die Einar jarenlang onderdrukte ineens los. Gerda heeft in Lili haar muze gevonden en haar schilderijen gaan ineens als zoete broodjes over de toonbank. Ze vraagt haar man om haar als Lili te vergezellen naar een feestje – iets waar Einar doorgaans een hekel aan heeft, maar de sensatie om en plein public als vrouw te verschijnen, wint het van de angst en de aarzeling.

De transformatie die daarmee in gang is gezet, is onomkeerbaar. Op het feest voelt Lili alle ogen op zich gericht, wat ze als even opwindend als beangstigend ervaart. Een jongeman (Ben Whishaw) maakt avances en probeert haar te kussen, net op het moment dat Gerda eraan komt. De verwarring is voor Einar/Lili compleet. De volgende ochtend zien we Einar weer, maar hij worstelt duidelijk met zijn twee persoonlijkheden. Hulp zoeken is geen optie, want de artsen die hij benadert bestempelen hem als gestoord of schizofreen en willen hem platspuiten en opsluiten. Samen met Gerda vlucht hij naar Parijs, om daar opnieuw te beginnen. Einar verdwijnt steeds meer naar de achtergrond; alleen als Lili voelt ze zich op haar gemak. Voor Gerda is het niet altijd even gemakkelijk om te accepteren dat haar man langzamerhand een vrouw wordt.

Alle fasen waar transgenders tegenaan lopen in hun leven, passeren in ‘The Danish Girl’ de revue. De jeugdige crush (gespeeld door Matthias Schoenaerts) die de eerste twijfels aanwakkeren, de ontkenningsfase, de emotionele worsteling, de zelfacceptatie en uiteindelijk de definitieve transformatie. Maar ook de hobbels die ze onderweg tegenkomen – tot en met een ordinair partijtje potenrammen aan toe – zijn in de film verwerkt. In die zin, en ook in zijn opbouw, is ‘The Danish Girl’ vrij traditioneel. Wat deze film naar een hoger plan tilt is het acteerwerk en de oogverblindende elegantie waarmee regisseur Tom Hooper (‘The King’s Speech’, 2010) zijn onderwerp benadert. De film is beeldschoon gefotografeerd; stijlvol en intiem. De weelderige kostuums van Paco Delgado maken het helemaal af. Het acteerwerk over de breedte is geweldig, met aansprekende rollen van Schoenaerts (die echt geweldig aan de weg timmert in Hollywood!), Whishaw en Sebastian Koch als de vooruitstrevende dokter die Lili als enige serieus neemt in haar wens om als vrouw verder te leven. Fantastisch is ook de Zweedse Alicia Vikander, die prachtig laat zien hoe Gerda op twee gedachten hinkt: enerzijds houdt ze zo veel van Einar, dat het niet uitmaakt of hij als man of als vrouw door het leven gaat, anderzijds wordt haar leven totaal op zijn kop gezet en vervliegen al haar eigen dromen. Hoe diep zit de liefde die ze voor elkaar voelen? Zij zal ongetwijfeld hoge ogen gooien bij de Academy.

Maar dé ster is natuurlijk Eddie Redmayne, de acteur met het androgyne gezicht die zonder enige moeite transformeert tot vrouw. Vijftien jaar heeft ‘The Danish Girl’ op de planken gelegen om verfilmd te worden, in eerste instantie met Nicole Kidman in de hoofdrol. Zij had als vrouw dan dus een man gespeeld die eigenlijk een vrouw was… Gelukkig maar dat de film uiteindelijk gemaakt is met Redmayne. De momenten waarop hij voor het eerst de sensatie ervaart om als vrouw gekleed te gaan, speelt hij zó overtuigend. Kwetsbaar, sensitief, elegant – steeds met die onzekere blik en bijbehorende ontwapenende glimlach. Niet veel acteurs zouden een rol die zo gewaagd en intiem is durven aannemen, en nóg minder zouden het er zo overtuigend vanaf brengen als hij. Zet die Oscar maar vast klaar. En die voor Vikander ook!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 14 januari 2016
DVD- en blu-ray-release: 1 juni 2016