The Guard (2011)

Regie: John Michael McDonagh | 96 minuten | thriller, komedie | Acteurs: Brendan Gleeson, Don Cheadle, Liam Cunningham, David Wilmot, Rory Keenan, Mark Strong, Fionnula Flanagan, Dominique McElligott, Sarah Greene, Katarina Cas, Pat Shortt, Darren Healy, Laurence Kinlan, Gary Lydon, Ronan Collins, Dermot Healy, Dominick Hewitt, Sharon Kearney, Michael Og Lane, Conor Moloney, Giedrius Nagys, Mark O’Halloran, Wale Ojo, Eamonn Olwill, David Pearse, Gary Robinson, Owen Sharpe

Brendan Gleeson is een laatbloeier. Pas op zijn 34e speelde de sympathieke Ier zijn eerste filmrol. Voor die tijd verdiende hij de kost als leraar op een basisschool. Jarenlang was Gleeson veroordeeld tot bijrollen. In die tijd bouwde hij een imposant oeuvre op met films als ‘Braveheart’ (1995), ‘Michael Collins’ (1996), ‘Gangs of New York’ (2002) en ‘Cold Mountain’ (2004) op zijn palmares. Velen kennen hem als Alastair ‘Mad-Eye’ Moody uit de ‘Harry Potter’-reeks. Het was Martin McDonagh die inzag dat Gleeson best een dragende rol kon spelen. Hij castte hem in een van de hoofdrollen voor de film ‘In Bruges’ (2008), een heerlijk dwarse misdaadkomedie die zowel critici als publiek wist te bekoren en enkele prestigieuze prijzen en nominaties in de wacht sleepte. Martins broer John Michael McDonagh, een scenarioschrijver met regisseursambities, strikte Gleeson vervolgens voor zijn regiedebuut ‘The Guard’ (2011), een komedie zoals je ze maar weinig ziet.

Gleeson speelt Gerry Boyle, een politieagent die de orde moet bewaren in een dorpje in het westen van Ierland. Gerry houdt er zo zijn eigen regels op na. Zo probeert hij doodleuk de xtc uit die hij aantreft na een zwaar auto-ongeluk waarbij een groep jongeren omkomt. Onder werktijd duikt hij de pub in of nodigt hij callgirls uit in een hotelkamer. Wie commentaar heeft kan een vlijmscherpe reactie verwachten. Niets of niemand is heilig, want Gerry is verre van politiek correct. De Amerikaanse FBI-agent Wendell Everett (Don Cheadle), die naar Ierland is gekomen omdat hij drugshandelaren op het spoor is, ondervindt aan den lijve hoe bot Gerry uit de hoek kan komen (‘Ik dacht dat alleen negers en Mexicanen drugs dealden’). Soms zou hij hem wel achter het behang willen plakken, maar Wendell heeft die malle Ierse dorpsagent nodig om de drugszaak op te lossen. Hij heeft namelijk geen idee hoe hij met die eigengereide Ieren om moet gaan. Hoe hij deze mensen, die het vertikken om Engels te praten, moet benaderen. De twee tegenpolen zijn gedwongen samen te werken en er ontstaat zowaar een zekere onderlinge verstandhouding.

Hoewel de centrale plotlijn draait om het ontmantelen van een drugskartel, is ‘The Guard’ meer een komedie dan een misdaadfilm. Het draait allemaal om de excentrieke ‘garda’ Gerry Boyle, op onnavolgbare wijze vertolkt door Brendan Gleeson. Deze man heeft de term ‘politiek incorrect’ uitgevonden, zo lijkt het wel. De ene botte oneliner na de ander blaast hij de ether in. Het is gewoon een eersteklas hork. Desondanks geeft Gleeson hem een zekere charme mee. We zien dat hij ook zorgzaam kan zijn, bijvoorbeeld wanneer hij zijn doodzieke moeder (Fionnula Flanagan) bezoekt. Dit is een man die gehard is door het leven en zijn stekels bij voorbaat uitzet, om zijn eigen kwetsbaarheid te verhullen. Maar dat zal hij nooit aan de buitenwereld laten merken. Lijnrecht tegenover Gerry staat Wendell, de brave Hendrik die netjes getrouwd is en aan een prestigieuze universiteit heeft gestudeerd, een man die alles volgens de regeltjes doet. Cheadle speelt zijn rol wat plichtmatig, maar de chemie met Gleeson is goed. Aardige bijrollen zijn er van Liam Cunningham en Mark Strong als quasi-filosofische drugstsaren en Flanagan schittert als de grofgebekte moeder van Gerry (die het duidelijk niet van een vreemde heeft).

‘The Guard’ moet het vooral van zijn dialogen en acteerwerk hebben. Het verhaaltje is vrij dun en qua fotografie biedt McDonagh weinig bijzonders. De scherpe oneliners zorgen echter voor voldoende vermaak en de geweldige Brendan Gleeson trekt het geheel ruim boven de middelmaat uit. De montage is strak en economisch, want veel langer dan anderhalf uur hoeft het allemaal niet te duren. Voor liefhebbers van gitzwarte, tegendraadse komedies is ‘The Guard’ zeker niet te versmaden.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 20 oktober 2011
DVD- en blu-ray-release: 7 maart 2012