The Man, The Legend (1976, 1977)
Regie: Leonard Ho, Shih Wu | 168 minuten | documentaire | Acteurs: Bruce Lee
Dit schijfje bevat twee documentaires over Bruce Lee. In ‘The Legend’ wordt het levensverhaal van de legendarische vechtsportkunstenaar beknopt uit de doeken gedaan en worden met name de eerste drie films van Lee (‘The Big Boss’, ‘Fist of Fury’ en ‘Way of the Dragon’) aan een vrij grondige analyse onderworpen. Zo zien we bijvoorbeeld dat deze drie films allemaal een enigszins autobiografische insteek kennen. De personages die Lee in deze films speelt zijn namelijk allemaal jonge mannen die terechtkomen in een nieuwe, voor hen volledig vreemde wereld. Lee maakte, zij het in mindere mate, hetzelfde mee als Aziaat in het Amerikaanse San Francisco. Isolatie, ontworteling en vervreemding zijn dus allemaal thema’s die, vaak op subtiele wijze, in zijn films verwerkt zijn en constant terugkeren. Ook opvallend is de rol van geweld in de films van Bruce Lee. De karakters die Lee speelt, staan in principe afwijzend tegenover het gebruik van geweld, maar worden meestal min of meer door gewetenloze schurken gedwongen om hun vaardigheden te gebruiken. De geweldsuitbarstingen van de held komen dan ook vrijwel altijd voort uit extreme provocaties of hebben als doel om de machtelozen en krachtelozen te beschermen tegen afpersers of criminelen. Opvallend is verder dat de criminelen in de eerste drie films voornamelijk buitenlanders zijn. In ‘The Big Boss’ zijn de slechteriken de Thaise bazen van een ijsfabriek die hun personeel behandelen als moderne slaven, in ‘Fist of Fury’ is het geboefte afkomstig uit Japan en in ‘Way of the Dragon’ bindt hij de strijd aan met de Italiaanse maffia. De Chinezen in deze drie films zijn dan ook vaak het slachtoffer van een stuitende vorm van racisme, een fenomeen waarmee Lee in zijn jeugd in San Francisco ook kennismaakte.
‘The Legend’ bevat veel filmbeelden en oud archiefmateriaal en is vlot en goed in elkaar gezet. Een interview met Nora Miao, een actrice die in de meeste van zijn films meespeelde, toont aan dat de persoon Bruce Lee veel raakvlakken had met de personages die hij op het witte doek neerzette. Ook Bruce was een energieke man met een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel en zag geweld alleen als een noodoplossing die waar mogelijk vermeden moest worden. De documentaire eindigt met de tragische dood van Lee, beelden van de begrafenisceremonie en fragmenten uit zijn laatste film ‘Game of Death’.
‘Bruce Lee: The man and the Legend’ is een Aziatische documentaire. Deze film begint met beelden van de begrafenis van Lee. De met rouwende fans van de overleden superster volgepakte straten laten zien welke impact Bruce Lee op de filmwereld heeft gehad tijdens zijn korte leven. Vervolgens krijgt de kijker een rondleiding door het huis van Bruce Lee in Kowloon Tong. Zo zien we onder meer zijn fitnessruimte waar het trainingsbeest vele uren doorbracht om zijn superieure vechttechnieken aan te vullen met de broodnodige fysieke kracht. De paden die deze documentaire bewandelt, vertonen veel overeenkomsten met ‘Bruce Lee: The Legend’, al is de tweede documentaire wat somberder van toon en besteden de makers meer aandacht aan een gedetailleerde analyse van de belangrijkste bewegingen die deel uitmaakten van Lee’s arsenaal.
Uiteindelijk vullen beide documentaires elkaar aardig aan en krijgt de kijker een goed beeld van de mens en ster Bruce Lee voorgeschoteld. In tegenstelling tot de vele exploitatiefilms die na zijn dood verschenen, is dit tweeluik wel een waardig eerbetoon aan de Aziatische filmlegende.
Frank Heinen