The Traveller Girl (Pavee Lackeen) (2005)
Regie: Perry Ogden | 88 minuten | drama, documentaire | Acteurs: Winnie Maughan, Rose Maughan, Rosie Maughan, Paddy Maughan, Michael Collins, Helen Joyce, Abbie Spallen, Brian Dignam, Jacqui Caulfield, Bonnie OBrien, Oonagh Ryan, Ellish Whelan
Gelukkig bestaan ze nog. Films die op sobere, prachtige wijze het ‘gewone leven’ weten vast te leggen. Hoewel gewoon? Onder voorbehoud, want regisseur Perry Ogden volgt in deze film een aantal zogenaamde ‘travellers’, Ierse zigeuners, te vergelijken met de Roma familie. Deze travellers leiden allesbehalve een gewoon bestaan. We volgen de slimme tienjarige Winnie Maughan en haar moeder Rose in hun strijd tegen de lokale besturen en vooroordelen. Ze hebben het niet breed, wonen met veel familieleden in kleine caravans in het havengebied van Dublin en worden met uitzetting bedreigd. Want er zal binnenkort gebouwd worden op de locatie waar ze neergestreken zijn.
Uiteindelijk worden ze gedoogd op een andere locatie, in nog kleinere caravans, 200 meter verderop. En nog steeds zonder aangesloten te zijn op waterleiding, dus zonder de beloofde toilet- en douchevoorziening. Ondanks alle tegenslagen en vooroordelen probeert Winnie er elke dag weer het beste van te maken. We zien haar met oudere zus Rosie genietend van een patatje, fietsend door de stad Dublin op haar BMX-fietsje, window shoppend of nieuwe wijsheden opstekend in de kringloopwinkel, de videotheek of de gespecialiseerde kapperszaak. Een Winnie die blij is met de kleine dingen van het leven. De handige Winnie die met een handvol muntjes uit de fontein haar bezoekje aan de speelautomatenhal betaalt. Maar we zien ook de andere kant: Winnie die vier keer per week vecht op school omdat ze voor slet en sloerie wordt uitgescholden door andere traveller-meisjes. Winnie die daardoor op gesprek moet bij de directrice en maar weer eens voor een week wordt geschorst. Winnie die wordt betrapt op winkeldiefstal. Winnie op bezoek bij haar oudere broer in de gevangenis. Winnie in gesprek met een kinderpsycholoog. Of -stiekem- benzine snuivend.
Ondertussen is haar moeder Rose, vechtend voor haar familie en tegen een alcoholverslaving, in gesprek met meerdere instanties, voor een betere behuizing en voor een nieuwe school voor de meiden. De familie zit aan de grond. Winnie en Rosie weten op ingenieuze wijze nieuwe kleren te scoren uit een ‘clothing bank’, een container waar kleren voor de arme landen in kunnen worden gedumpt. Weten dat je altijd als outcast zal worden gezien, maar je er niet onder laten krijgen. Leven naar de mogelijkheden die het leven biedt, inventief inspelen op de actualiteit. Alleenstaande moeder Rose die zelfs haar trouwring moet verpanden om aan geld te komen voor haar gezin: “70 euro voor een trouwring. Dat is het enige wat overblijft van 25 jaar huwelijk.” Mag ze dan af en toe met een slokje wodka teveel op samen met vrienden lachen en gieren bij een zelfgemaakt vuurtje? Natuurlijk!
‘The Traveller Girl’ laat onomwonden zien, zonder te preken, dat we het met zijn allen zo slecht nog niet hebben. Een eerlijke, mooie en bovenal levensechte film die tot nadenken stemt. Een film ook die terecht overladen werd met prijzen op festivals in Londen, Galway, Mannheim, Venetië en Toronto. Een bijzonder tijdsdocument, sociaal realisme in optima forma. Een film die wakker schudt. Een indrukwekkend en intelligent staaltje vakwerk.
Ruud Stift