Baarìa (2009)
Regie: Guiseppe Tornatore | 150 minuten | drama, komedie, oorlog, geschiedenis | Acteurs: Francesco Scianna, Margareth Madè, Raoul Bova, Giorgio Faletti, Leo Gullotta, Nicole Grimaudo, Gabriele Lavia, Ángela Molina, Enrico Lo Verso, Nino Frassica, Monica Bellucci, Gisella Marengo, Alessandro Di Carlo, Christian Canzonieri, Fabrizio Romano
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ‘Baarìa’ is een meesterwerk. Niet iedereen denk daar zo over, ‘Baarìa’ viel niet in de prijzen in Cannes en veel opinies op het internet hebben moeite met elk keer weer een ander aspect van de film, maar komen uiteindelijk tot dezelfde conclusie dat regisseur Giuseppe Tornatore té groot heeft uitgepakt, het er té dik bovenop heeft gelegd, té graag een meesterlijk mooie film wilde maken, et cetera. Maar helaas zou hij de plank mis hebben geslagen en meer van dat soort gedrag dat recensenten vertonen wanneer ze geconfronteerd worden met iets dat ze niet goed snappen en dan bij elkaar te raden gaan. Want een film moet in een hokje worden gepast, klassiek vakwerk of geniaal experiment. ‘Baarìa’ past niet in één van die twee en wordt daarom door velen als teleurstellend ervaren.
Dit gedrag is niet zo verwonderlijk want ‘Baarìa’ maakt het de kijker niet gemakkelijk. Voor de vorm heeft Tornatore gekozen voor een mix van stijlen uitgesmeerd over uiterst gefragmenteerde, korte en hoekige scènes. Maar onder deze ongebruikelijke explosie van indrukken gaat een klassiek gevoel van sentiment schuil waar een modern publiek zich niet gauw aan durft over te geven uit schaamte zich te bezondigen aan te makkelijke emoties.
‘Baarìa’ is daarmee uiteindelijk niet alleen een bijna ondoorgrondelijke berg van herinneringen maar ook van diverse filmstijlen die ons ook weer doen herinneren aan een hele geschiedenis films. Sommige scènes in het eerste half uur van de film lijken soms de toon mis te slaan, maar ‘Baarìa’ moet niet rationeel worden beschouwd maar liefdevol worden ondergaan als een onvermijdelijke samenloop van omstandigheden, indrukken, geuren, kleuren, nare herinneringen en vreemde figuren in een taal die dan weer episch is en dan weer komedie, dan weer serieus drama en dan weer dromerig en mystiek, en die tenslotte allemaal hun weerslag hebben op ons de kijker die niet de tijd krijgt te reageren op een individuele scène maar met opgespaarde emoties op de hele film tegelijkertijd en dat is inderdaad niet makkelijk.
Voor wie Sicilië kent, de mensen, de gebruiken, het landschap, is ‘Baarìa’ een feest van herkenning en voor wie niet bang is zich over te geven aan een film die zich grenzeloos te buiten gaat aan het beschrijven van een mensenleven, mag gerust een paar tranen wegpinken bij ‘Baarìa’.
Alberto Ciaccio
Waardering: 5
Bioscooprelease: 6 mei 2010