Windtalkers (2002)

Regie: John Woo | 153 minuten | actie, drama, oorlog | Acteurs: Nicolas Cage, Adam Beach, Peter Stormare, Noah Emmerich, Mark Ruffalo, Brian Van Holt, Martin Henderson, Roger Willie, Frances OConnor, Christian Slater, Jason Isaacs, Billy Morts, Cameron Thor, Kevin Cooney, Holmes Osborne, Keith Campbell, Clayton J. Barber

De militaire carrière van Joe Enders verloopt voorspoedig totdat hij in 1943 in een moerasgebied op de Salomonseilanden ten koste van alles een stelling moet verdedigen. Alle militairen hoger in rang zijn gesneuveld, dus krijgt hij de leiding. De munitie raakt op en de mannen smeken hem om terugtrekking uit deze hopeloze situatie. Koppig blijft hij echter vasthouden aan de opdracht. Dan sterft iedereen en blijft hij als enige, weliswaar zwaargewond, in leven.

In een ziekenhuis op Hawaii probeert hij lichamelijk te herstellen en dat lukt redelijk door zijn grote doorzettingsvermogen. Geestelijk is hij echter gebroken. Zelfs de steun en aandacht van de verpleegster Rita (Frances O’Connor) bevrijden hem niet van de schuldgevoelens ten opzichte van de mannen die onder zijn commando de dood hebben gevonden. Wel aanvaardt hij haar hulp om hem door middel van een truc weer fit voor dienst verklaard te laten worden. De opdracht om als babysitter voor de Navajo-indiaan Ben Yahzee te fungeren vindt hij maar niets.

Yahzee en Whitehorse maken deel uit van een groep Navajo-indianen die worden opgeleid tot codesprekers. Als leden van de verkenningstroepen geven ze de posities van de vijand door, zodat deze vanaf vliegdekschepen beschoten kan worden of via een luchtaanval. De codetaal is gebaseerd op hun moedertaal, maar niet gelijk daaraan. Een woord als ‘tank’ is door een nieuw begrip vervangen. De Japanners hebben dus niets aan een willekeurige Navajo-indiaan en er is ze alles aan gelegen om een codespreker levend in handen te krijgen, maar de Amerikanen doen er natuurlijk alles aan om ervoor te zorgen dat dit niet gebeurt. Een spannend gegeven, maar jammer genoeg wordt het belang van de inzet van de codesprekers nergens goed duidelijk gemaakt. Ze doen in de film niets wat iemand die gewoon Engels spreekt niet had kunnen afhandelen.

‘Windtalkers’ bevat de vaste ingrediënten van een doorsnee oorlogsfilm. Er is een groot contrast tussen de ervaren, cynische Enders en de nieuwkomer Yahzee die vervuld van pattriotisme als vrijwilliger dienst heeft genomen. Er zijn raciale spanningen die tot uiting komen in de vele grapjes over bleekgezichten door Whitehorse en de denigrerende opmerkingen van soldaat Chick (Noah Emmerich) over roodhuiden. Vrouwen en thuis worden gemist en ze weten niet meer waarom ze zo graag in dienst wilden. Alleen de Indiaanse rituelen wijken af van dat patroon, maar zijn wel erg zuiver en speciaal waardoor dat onderdeel blijft hangen in exotisme. Gelukkig spelen de acteurs degelijk en enthousiast, zodat het balanceren op het randje van melodrama gelukkig aan de goede kant van de lijn blijft. En misschien is er net een ontploffing teveel, maar de soldaten heroïek is zeker sympathiek.

Diana Tjin-A Cheong

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 september 2002