You Can’t Sleep Here (2023)

Regie: Jelmer Wristers | 20 minuten | documentaire | Met: Jószef, Lucien, Mario, Alexander, Markus, Zoran, Istvan, Brian, Bratan, Fransesco, Adam

“We’re only as free as our ability to imagine”
“And our imagination is shaped by our experience”

Op ongeveer driekwart van de observerende documentaire ‘You Can’t Sleep Here’ hoor je een vervormde stem bovengenoemde teksten uitspreken. De onderwerpen van deze in het kader van Teledoc Campus gemaakte korte film zullen zich vroeger vast niet hebben kunnen voorstellen dat ze zijn waar ze nu zijn: slapend in de Nederlandse hoofdstad, maar zwervend, dus op straat, in boedelbakken, containers, parkeergarages of onder een viaduct. Jelmer Wristers filmt de dakloze mannen (het zijn zonder uitzondering mannen, maar dat Wristers alleen mannen voor zijn camera plaatst, zal waarschijnlijk een andere reden hebben) van dichtbij, zonder context, zonder vragen te stellen.

Het levert een ontluisterend beeld op. Terwijl veel mensen die op straat een zwerver tegenkomen en daar met versnelde pas langslopen, kijken we ze nu recht in het gezicht aan. We zien ze zich klaarmaken voor de nacht, steken nog een sigaretje op (of een ander verdovend middel), sommigen spreiden een deken uit, anderen klimmen door een luik of tillen een flap van een boedelbak op om aan de nacht te beginnen. De meesten zijn alleen, twee mannen slapen samen, het hoofd rustend tegen de arm van de ander, de handen vertederend verstrengeld. Ondanks de omstandigheden gaat er toch een bepaalde sereniteit uit van deze slapende mannen. Hun getekende gezichten, een bepaalde gelatenheid, sommige snurken zelfs (en waarom ook niet?). Tot de geluiden van een inmiddels langzaam wakker wordende stad hen wekt, het geluid van een brommer, een voorbijganger.

Een goede nachtrust, je gunt het iedereen. Je verwacht bijna dat de titel tegen één van de slapende heren gezegd wordt, maar een paar uurtjes slaap is ze toch gegeven. Wil je zelf lekker slapen, dan is het niet aan te raden deze korte documentaire vlak voor je naar bed gaat te kijken, want geheid dat je blijft nadenken over het lot van de mensen, die om wat voor reden dan ook, genoodzaakt zijn in de buitenlucht te overnachten.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2023
Uitzending: 20 november 2023 (BNNVARA)