5 Broken Cameras (2011)
Regie: Emad Burnat, Guy Davidi | 90 minuten | documentaire | Met: Emad Burnat, Soraya Burnat, Mohammed Burnat, Yasin Burnat, Taky-Adin Burnat, Gibreel Burnat, Muhammad Burnat, Bassem Abu-Rahma, Adeeb Abu-Rahma, Ashraf Abu-Rahma, Intisar Burnat, Eyad Burnad, Riyad Burnat, Khaled Burnat, Jafar Burnat, Yisrael Puterman
Het begon enorm onschuldig: met de eerste camera die de Palestijn Emad Burnat in 2005 kreeg. Deze camera was een cadeau om de geboorte van zijn vierde zoon mee te vieren en bedoeld om de eerste levensjaren van zijn kind vast te leggen. Het leven van Emad en zijn gezin nam echter een onverwachte wending toen de Israëliërs datzelfde jaar begonnen met het bouwen van een afscheidingsmuur bijna dwars door hun woonplaats Bil’in. Emad leidt samen met een aantal andere bewoners het verzet tegen deze muur. Echter doet hij dit niet door te protesteren maar door alles te filmen. Het resultaat is dat naarmate het verzet groeit en de houding van het Israëlische leger agressiever wordt, de ene na de andere camera sneuvelt. In zes jaar tijd zijn het vijf camera’s die slachtoffer worden van het groeiende geweld, dat in de documentaire ‘5 Broken Cameras’ in beeld wordt gebracht.
De vijf camera’s die kapot gaan gedurende de zes jaar die deze documentaire bestrijkt worden handig gebruikt om de start van een nieuw hoofdstuk, of in dit geval een nieuwe fase van het verzet, aan te kondigen. De gemiddelde levensduur van de camera’s is een jaar en het is veelal door geweld dat ze bezwijken. Want ‘5 Broken Cameras’ geeft op dat gebied een onthullende kijk op het geweld dat in toenemende mate door het Israëlische leger wordt gebruikt om de opstand van het kleine dorpje in de Gazastrook in bedwang te houden. Doordat Emad continue op de frontlinie meeloopt, wordt het geweld op uiterst confronterende manier in beeld gebracht. Gevolg hiervan is dat je de documentaire ingezogen wordt. Je voelt mee met de groeiende machteloosheid van de Palestijnen tegenover het Israëlische leger.
Hoewel het begin van de opstand nog vrij onschuldig is en deze zich nadat de muur gebouwd is zich vooral uit in een beetje getreiter over en weer, groeit de spanning al snel. Het aantal demonstranten neemt rap toe en dit geldt ook voor de (gewelddadige) incidenten. De beelden die Emad op film vastlegt liegen er niet om en hoewel het uiteraard vanuit een Palestijns perspectief gefilmd wordt, spreken de beelden voor zich en laten deze weinig aan onduidelijkheid over. Het groeiende geweld is niet alleen fysiek, maar uit zich ook in soldaten die ’s nachts huizen langslopen in het dorpje om te dreigen en te intimideren. Echt aangrijpend worden de beelden echter wanneer de kogels links en rechts voorbij de camera vliegen. Ook een dodelijk getroffen Palestijn komt in beeld. Zeer rauw, enorm confronterend en vooral aangrijpend zijn de beelden die de verschillende camera’s vastleggen.
Je vraagt je af waarom Emad doorgaat met het filmen en in beeld brengen van al deze ellende. Zelf zegt hij hierover: “ik moet geloven dat het maken van deze beelden zin heeft”. En hoewel het een klein wonder is dat Emad de strijd overleefd heeft (de camera redt hem letterlijk een aantal keren van de dood), mogen we hem dankbaar zijn dat hij is doorgegaan en is het eindresultaat allesbehalve zinloos geworden. ‘5 Broken Cameras’ geeft een zeer indringend portret van een strijd die helaas nog op talloze plekken in de wereld plaatsheeft. De manier waarop de oorlog in beeld gebracht wordt is uniek en geeft een fascinerende, maar vooral schokkende en confronterende inkijk in dit immer voortdurende conflict. Dit maakt van ‘5 Broken Cameras’ een soms pijnlijke maar bovenal uitermate boeiende documentaire.
Martijn Scheepers
‘5 Broken Cameras’ verschijnt dinsdag 19 februari 2013 op DVD.