A Way of Life (2004)
Regie: Amma Asante | 88 minuten | drama | Acteurs: Stephanie James, Nathan Jones, Dean Wong, Gary Sheppeard, Sara Gregory, Oliver Haden, Brenda Blethyn, Trystan Gravelle, Marlene Griffiths, Amy Morgan, Ri Richards, Nicholas McGaughey, Lindsey Williams, Michael Conway, Gareth Gethyn Evans, Philip Howe, Matthew Jenkin, Linsey Richards
De Britse film ‘A Way of Life’ kun je scharen onder het zogenaamde kitchensink-drama. Films van dit genre spelen zich af in de laagste klasse van de Britse maatschappij, waar arbeiders, immigranten en werklozen proberen om nog iets van het leven te maken. Bij kitchensink-drama denk je al gauw aan het rauwere werk van regisseurs als Mike Leigh en Ken Loach. Het debuut van regisseuse Amma Asante verschilt hier echter flink van. Terwijl bij Loach en Leigh een elektrisch lampje boven de kitchensink brandt en warm water uit de kraan stroomt, zijn dat soort zaken in ‘A Way of Life’ pure luxe.
Dit is niet het enige verschil. Belangrijker is nog dat je hier nauwelijks sympathie kunt opbrengen voor de personages, al begrijp je wel waar hun asociale gedrag vandaan komt. Murw gebeukt door het leven en met een kansloze toekomst in het verschiet, houden de jongeren zich vooral bezig met treiteren, blowen, stelen, liegen en doelloos rondhangen. Verbitterd, rancuneus en zonder de steun van ouders of maatschappij, keert de woede van deze adolescenten zich tegen immigranten die zij voor het gemak allemaal maar Paki noemen.
Vanaf het begin wordt het duidelijk waar dit uiteindelijk toe zal leiden. Hoewel het drama dan ook nogal voorspelbaar is, is het de meedogenloze en hyperrealistische uitwerking ervan die ‘A Way of Life’ toch geslaagd maakt. Het gesleep met de baby, de onderlinge vechtpartijen, de wanhoop en armoe, het aanhoudend geldtekort en de wens om dit bestaan te ontvluchten: het is een maatschappelijke realiteit die tegelijk fascineert en afstoot. Gesteund door geweldige acteerprestaties, waarbij vooral debutante Stephanie James opvalt als Leigh-Anne, volgt de ene naargeestige scène op de andere. Door het volgehouden realisme voel je uiteindelijk de pijn en het verdriet van dit onsympathieke stelletje en dat is een knappe prestatie.
Het einde van de film toont een laatste verschil tussen Assante en haar genregenoten. Waar andere kitchensink-producties nogal eens stranden in een halfzachte climax, weet Asante de volle speeltijd te overtuigen. Hier geen louterend licht aan het eind van de tunnel maar pure ellende. Dit maakt wel dat ‘A Way of Life’ een opgave kan zijn om uit te zitten; de film is een continue aanslag op je menslievendheid, optimisme en solidariteit. Dat maakt dit drama er kwalitatief natuurlijk niet minder om. Prachtig debuut.
Henny Wouters