Chaplin (1992)
Regie: Richard Attenborough | 143 minuten | drama, biografie | Acteurs: Robert Downey Jr, Geraldine Chaplin, Paul Rhys, John Thaw, Moira Kelly, Anthony Hopkins, Dan Aykroyd, Marisa Tomei, Penelope Ann Miller, Kevin Kline, Maria Pitillo, Milla Jovovich, Kevin Dunn, Deborah Moore, Diane Lane, Nancy Travis, James Woods, David Duchovny
‘You’ ll find that life is still worthwhile, if you just smile’, is de boodschap van Charlie Chaplin in het nummer Smile, dat overigens extra bekendheid kreeg toen Michael Jackson de song halverwege de jaren negentig coverde. Want naast filmmaker was Chaplin ook een begenadigt componist. In de film ‘Chaplin’ mag het instrumentale nummer (dat gemaakt is voor ‘Modern Times’ uit 1936) dan ook niet ontbreken. Het nummer ademt zowel Chaplin als groot komiek, als het drama uit zijn persoonlijke leven.
De film ‘Chaplin’ beschrijft op chronologische wijze het leven van een filmgenie. Tijdens deze biografische film maakt de kijker kennis met de man achter de bolhoed en de pandjesjas; zijn herkomst, z’n gedrevenheid en zijn baanbrekende ideeën over film, die hem uiteindelijk tot één van de grootste iconen van het oude Hollywood hebben gemaakt. Het verhaal werd geïnspireerd door het leven van Charles Chaplin en het boek “Chaplin His Life and Art” dat David Robinson over hem schreef.
Wie een grootse iconenfilm verwacht zoals we die tegenwoordig kennen van ‘Ray’ of ‘Walk the Line’ komt wellicht bedrogen uit. In deze film uit 1992 geen Amerikaanse opgeklopte persoonsverheerlijking. En geen geromantiseerd verhaal over sterrendom. Chaplin is totaal toegeschreven op de bescheiden hardwerkende mens achter het icoon en beperkt zich redelijk tot de feiten.
Wederom dus geen opsmuk wanneer Charlie Chaplin -schijnbaar op eenvoudige wijze- zijn karakter met de bolhoed creëert. Of bij het moment waarop hij de gevestigde filmindustrie inpakt met zijn amuserende improvisatietalent. Deze scènes zijn namelijk op zichzelf veelzeggend genoeg om de kijker van zijn tijdloze talent te doen inzien en zal bij een ieder dan ook een glimlach op het gezicht toveren.
Chaplin lijkt dus vooral in te zoomen op de inhoudelijke persoon zonder teveel een geromantiseerd filmsterrenleven te willen beschrijven. Niet in de laatste plaats lukt dit erg goed vanwege het voortreffelijke acteertalent van Robert Downey Jr. Naast zijn briljante Chaplin-bewegingen weet hij het karakter bescheiden en menselijk te houden. Daarmee krijgt het publiek een prima indruk van de persoonlijke angsten, geluksmomenten en morele drijfveren van het filmicoon. De verbanning uit Amerika komt daarbij natuurlijk breed aan de orde; een misser in de geschiedenis waarvan elke Amerikaan zich nog wel eens achter de oren zal krabben. De rol van biograaf is weggelegd voor Sir. Anthony Hopkins. Hopkins geeft geen bijzonder belangrijke toevoeging aan de film. Maar met zijn Britse accent en voorkomen onderstreept hij nog eens de Engelse achtergrond van Chaplin.
Tjeerd Kooistra
Waardering: 4
Bioscooprelease: 15 april 1993