Daybreakers (2009)
Regie: Michael Spierig, Peter Spierig | 98 minuten | actie, drama, horror, thriller, science fiction | Acteurs: Willem Dafoe, Isabel Lucas, Ethan Hawke, Sam Neill, Claudia Karvan, Jay Laga’aia, Vince Colosimo, Emma Randall, Michelle Atkinson, Christopher Kirby, Robyn Moore, Mungo McKay, Mark Finden, Selina Kadell, Joel Byrnes, Renai Caruso, David Knijnenburg, Jack Bradford, Paul Sonkkila, Joel Spreadborough, Gavin Coleman, Peter Welman
‘Daybreakers’ is de zoveelste vampierenfilm. Met natuurlijk actie- en horrorscènes, maar dan vanuit een heel andere invalshoek. Het is namelijk een science fiction film met een tikkeltje drama. Want wat als in de toekomst 95% vampier is en er bijna geen mensen meer zijn om mee te voeden? Hoe ziet zo’n maatschappij eruit en hoe gaat deze daarmee om? En wat doe je als je broer of je dochter liever mens wilt blijven? Ook al ben je bang om ze te verliezen, het is egoïstisch om ze tegen hun wil in een vampier te veranderen. Toch is het massaal gebeurd.
Het is 2019 en overdag zijn de straten vrijwel leeg. Het dagelijkse leven is naar de nacht verplaatst. Aan de oppervlakte is er niet zoveel veranderd. Je pakt gewoon de metro en je koffie haal je nog steeds bij de bekende koffieketen die nu koffie met verschillende bloedtypes op het menu heeft staan. Vampieren bewegen zich voort in de maatschappij zoals ze als mens deden. Behalve dan dat ze massaal roken want sterven kan je toch niet meer. Deze nieuwe wereld zal echter niet lang meer in balans zijn. Het einde nadert samen met het uitsterven van het menselijke ras.
Aan hematoloog Edward Dalton (Ethan Hawke) de taak om een synthetisch bloed te creëren dat het menselijke bloed kan vervangen waar vampieren van kunnen ‘leven’. Een moeilijke taak, niet alleen omdat het onmogelijk lijkt te zijn, ook voor Edward persoonlijk die liever mens was gebleven en tegen zijn wil in door zijn broer Frankie in een vampier veranderd is. Frankie voelde zich als mens een mislukkeling en geniet van het vampierenbestaan. Hij is sterker en succesvol in zijn werk in een leger dat jacht maakt op mensen. De twee broers staan recht tegen over elkaar in hun opvattingen.
Als Edward op een nacht de levens redt van een aantal mensen is dat zonder dat hij het doorheeft een aanleiding voor een geheel nieuwe toekomst. Een toekomst waarin vampieren geen synthetisch bloed hoeven te drinken, maar zelfs weer mens kunnen worden. Vampier Lionel ‘Elvis’ Cormac, een bijna cult-achtige rol van Willem Dafoe, heeft dit namelijk letterlijk en figuurlijk per ongeluk ontdekt. Met deze kuur maakt hij niet iedereen blij. Niet iedereen wil menselijk (lees onsterfelijk) zijn, laat staan weer worden. Met name Edwards baas Charles Bromley (Sam Neill) wil niets horen van een kuur, hij geniet teveel van zijn macht als vampier. De doorbraak van de uitvinding van nieuw bloed moet hem nog meer macht geven. Wat begon als een noodzaak werd een obsessie. Hij legt zijn wil op aan iedereen, inclusief zijn eigen dochter die al tien jaar op de vlucht is omdat ze koste wat het kost mens wil blijven. Zijn plan haar te veranderen keert zich tegen hem als ze zichzelf vergiftigd door haar eigen bloed te drinken. Wraak voor zijn zelfzuchtige gedrag volgt daarna bijna vanzelf.
De sfeer in de film is grimmig, het einde van de wereld is in zicht. De vampieren raken steeds meer opgefokt en vallen elkaar meer en meer aan. Hoop is ver te zoeken. Dat wordt meteen aan het begin van de film al duidelijk gemaakt als een meisje zelfmoord pleegt omdat ze weet dat ze nooit op zal groeien. Dit schetst een realistisch beeld van de toekomst zover mogelijk in deze fictieve wereld. Het subtiel neerzetten van de tegenstelling tussen de vampieren en het menselijke leven draagt hier ook aan bij. Zoals het waarnemen van straaltjes zon door de boombladeren, of het voelen van een warme menselijke hand in de jouwe. De horror overheerst niet in ‘Daybreakers’. Dat maakt de film boeiender dan wanneer er alleen maar vampieren onthoofd en verbrand zouden worden. Dat neemt niet weg dat de – redelijk spaarzame – special effects mooi zijn gemaakt. Bubbelende en exploderende vampieren, of nog smeriger, de zogenaamde subsiders (vertaald als wangestalten) die leven van het bloed van andere vampieren: aan deze duivelsachtige gedrochten is geen mens meer te herkennen.
‘Daybreakers’ is een aparte combinatie van science fiction, horror, actie en drama. En dat is precies wat deze film boeiend maakt in het subgenre. Ook de rollen van Ethan Hawke als de depressieve Edward en Willem Dafoe met zijn karakteristieke hoofd maken het net wat interessanter. Het feit dat de film soms lang stilstaat bij wat het leven als vampier en het leven als mens in een door vampieren overheerste maatschappij inhoudt, maakt dat ‘Daybreakers’ geen film is voor de hardcore actie- en horrorliefhebbers. Niet de gebruikelijke zoveelste vampierenfilm dus.
Barbara Plasmans
Waardering: 4
Bioscooprelease: 25 februari 2010