Hemelsleutel (2025)

Regie: Digna Sinke | 95 minuten | documentaire, drama | Acteurs: Gijs Naber, Nizar El Manouzi, Daniël Boissevain, Romijn Conen, Leny Breederveld, Tom Jansen, Thomas van Luin, Manouk Pluis, Jelle Mensink, Janni Goslinga, Mike Reus, Nanette Edens, Mike Libanon, Isis van der Wel

Met ‘Hemelsleutel’ doet Digna Sinke (o.a. ‘Belle van Zuylen’) een poging tot een metafysisch portret van de zeehaven van Amsterdam; een moedige poging, want het vergelijken van de continue dynamiek en transformatie van een havengebied met de vergankelijkheid van het leven is in principe vergezocht.

Dat zou het niet zijn als ‘Hemelsleutel’ beperkt bleef tot een documentaire met de voice-over van Sinke. Een documentaire is de film ook in zekere zin, hij is tevens doorspekt met dialogen – tussen de voice-over en een resem aan acteurs, zoals Gijs Naber, Daniël Boissevain, Thomas van Luin, Tom Jansen, Leny Breederveld en Romijn Conen.

Het verhaal dat in de structuur van beelden van havenactiviteiten is geweven, is dat van Lea, de hoofdpersoon van een potentiële speelfilm die Sinke aan het maken is. Deze jonge fotograaf (Manouk Pluis) is gevraagd om de energietransitie in het havengebied van Amsterdam te documenteren en de lokale politiek en belangen te doorgronden.

‘Hemelsleutel’ bezit de diepte-observatie van de menselijke ervaring, die het werk van Sinke volgens een aanstaand retrospectief op de Viennale 2025 karakteriseert. Wat begint als een rationele onderneming, wordt persoonlijker, wanneer een stroom herinneringen en associaties in Lea opwelt. Langzaam beginnen Digna’s eigen zelfonderzoek en Lea’s verhaal in elkaar over te lopen.

Ingewikkeld voor de kijker, die moet investeren in het concept alvorens de vruchten te plukken. Althans, dat is het geduld waar de film om vraagt. Lea lijkt min of meer een spiegelpersonage van Sinke, die op hogere leeftijd zoekende blijft en zich lijkt te richten tot een fictieve jongere afspiegeling van zichzelf. Je zou ‘Hemelsleutel’ metadocumentaire kunnen noemen.

Anderhalf uur lang word je als kijker bezocht door de gedachte dat het allemaal wel iets simpeler had gekund. Er worden heel veel lagen aangebracht, alsof de constructie van de film de boodschap zou versterken. De boodschap is helder: scheppen is kijken en blijven kijken, ook naar lelijkheid. Naar de fascinerende lelijkheid van het havenlandschap, dan wel van het leven zelf.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 19 juni 2025