HHhH – The Man with the Iron Heart (2017)

Regie: Cédric Jimenez | 120 minuten | actie, biografie, thriller, oorlog | Acteurs: Jason Clarke, Rosamund Pike, Mia Wasikowska, Jack Reynor, Abigail Lawrie, Jack O’Connell, Stephen Graham, Geoff Bell, Thomas M. Wright, Noah Jupe, Enzo Cilenti, Oscar Kennedy, Barry Atsma, Volker Bruch, Céline Sallette, Gilles Lellouche, Adam Nagaitis, Bart Edwards

Nuance komt, als je maar lang genoeg wacht. Oorlogsfilms die in de decennia na 1945 uitkwamen ontbrak het daar nog aan. Wel kon je rekenen op clichés. Het Duitse leger als een complete generatie sadistische, moordzuchtige, schreeuwende en schietende psychopaten. De geallieerden als stoere, vredelievende, integere huisvaders. Verzetsmensen als dappere, opofferingsgezinde en liefhebbende burgers. De oorlog als strijd tussen de ene groep stereotypen en de andere.

Die clichés hadden hun nut. Wie bezig is zijn wonden te likken, heeft geen behoefte aan vermenselijking van de daders. Die wil niet weten dat de wond is toegebracht door een mens zoals hijzelf. Maar na een paar decennia verschijnt de nuance. Zo ook bij romans en films over de Tweede Wereldoorlog.

Waarom deze ellenlange inleiding? Omdat we met ‘HHhH – The Man with the Iron Heart’, helemaal terug bij af zijn. In deze verfilming van de populaire roman van Laurent Binet zien we de voorbereiding, uitvoering en de gevolgen van de aanslag op Reinhard Heydrich. De film kent een originele en geslaagde structuur. Eerst duiken we in de levensloop van Heydrich, de knetterharde Duitse bevelhebber in Praag. Vervolgens maken we kennis met de aanslagplegers. Het laatste half uur zien we de bloederige gevolgen van de aanslag.

Filmisch is er weinig op deze oorlogstragedie aan te merken. Muziek, visuals, acteren, allemaal even gedegen. Probleem zit in de personages. Heydrich is een man met een ijzeren hart, maar zonder enige persoonlijkheid. Zijn echtgenote is een ijzige aristocrate. Geen moment heb je het idee dat je naar echte mensen zit te kijken, maar naar een verpersoonlijking van het kille en het kwade. De verzetsmensen daarentegen zijn olijke padvinders, levensgenieters, vrijheidslievende idealisten en geweldige minnaars ineen. Ideale schoonzonen, die geen vlieg kwaad doen. Zolang je Duitse soldaten als minder dan een vlieg beschouwt.

Die ouderwetse mix van idealisering en demonisering zorgt ervoor dat het lijkt alsof we in een tijdmachine zijn gestapt. ‘HHhH’ lijkt meer op een avontuurlijke propagandafilm uit voorbije tijden dan op een historisch verantwoorde oorlogsfilm. Die keuze kun je de makers uiteraard niet kwalijk nemen. Wel dat we anno 2017 naar een hopeloos gedateerde film zitten te kijken.

Henny Wouters

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 12 oktober 2017
DVD-release: 12 februari 2018