Kampioenen van Amsterdam (2016)

Regie: Xander de Boer, Marjolijn Heijnen, Denise Janzee | 70 minuten | documentaire

Patrick Kluivert, Dennis Bergkamp, Edgar Davids en Bryan Roy deden er ooit ook aan mee: het Amsterdam Straatvoetbal Kampioenschap. Minstens 150 teams, bestaande uit jongens of meisjes van 10, 11 of 12 jaar en aangeleverd door basisscholen door heel Amsterdam, strijden om de prestigieuze titel. In 2015 beleefde het kampioenschap, georganiseerd door De Telegraaf, al weer haar veertigste editie. Reden te meer voor filmmakers Denise Janzée, Marjolijn Heijnen en Xander de Boer om een aantal deelnemers te gaan volgen in hun weg naar de finale op De Dam. Vijf jongens, uit uiteenlopende Amsterdamse wijken, staan centraal in ‘Kampioenen van Amsterdam’: Justin Sitek, Gian Luis Ferrari, Jascha van Ettekoven, Noah Shukrula en Andrei Gheratia.

De jongens vertellen in hun slaapkamers openhartig en enthousiast over hun grote passie, voetbal, maar hoewel dat de hoofdmoot vormt van de gesprekken, geeft ‘Kampioenen van Amsterdam’ ook een mooi beeld van wat hen verder bezighoudt. Andrei mist bijvoorbeeld zijn vader, die in Roemenië woont, heel erg, en probeert meerdere keren in de documentaire contact met hem te krijgen, via telefoon, Skype of Facebook. Het gezin van Gian – nu vier jaar in Nederland – heeft geen eigen woning, maar woont tijdelijk in een opvang. Gian slaapt er met zijn twee broers, moeder en zusje op één kamer. Zijn woonsituatie staat lijnrecht tegenover die van Jascha, die niet één, maar twee huizen heeft. De ene week woont hij bij zijn vader, stiefmoeder en de andere week bij zijn moeder en stiefvader, die om de hoek bij elkaar wonen. Direct na de gespeelde wedstrijd roept zijn vader dat ie op moet schieten, want hij moet naar hockeytraining. Ook Noah ontbreekt het op het eerste gezicht niet aan materiële zaken. Trots laat hij zijn judomedailles zien. Hij is óók goed in die sport namelijk, maar voetbal vindt hij ook leuk. Hij weet nog niet welke van de twee sporten hij moet kiezen. Justin, zoon van een voormalig profvoetballer Andre Sitek, moppert over zijn tweelingzus, die veel scheldt en schreeuwt en filmpjes kijkt, maar “ze is ook wel lief”. En dat zien we, want ze is enthousiast toeschouwer bij Justins wedstrijden. Door deze innemende portretten van deze jongens krijgen we met ‘Kampioenen van Amsterdam’ eigenlijk ook een dwarsdoorsnede van de Amsterdamse jeugd voorgeschoteld: rijk versus arm en alles daar tussen in, de verschillende culturele achtergronden en de levensverhalen van de jongens; wie graag naar kinderen luistert, zal beslist geraakt worden.

Maar natuurlijk is er ook voetbal. Op voetbalpleintjes in heel Amsterdam komen de teams samen om zo’n veertig minuten tegen elkaar te spelen. Verliest je team, dan lig je er uit. En dat levert altijd verdriet en teleurstelling op, óók bij de hoofdpersonen van ‘Kampioenen van Amsterdam’. De emoties zijn prachtig en puur in beeld gebracht; van intens geluk bij winst tot dikke tranen bij de nederlaag. Één van de jongens zegt op een gegeven moment dat als hij voetbalt, dat hij dan nergens anders meer aan denkt, en dat toont zich ook. Op het moment dat ze het pleintje betreden is al het leed, klein of groot, even vergeten en zijn de verschillende milieus van de jongens letterlijk precies daar waar ’t hoort: ver weg verdwenen naar de achtergrond…

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 8 december 2016